- W trafiających do nas prośbach o poradę czy wnioskach o interwencję zidentyfikowaliśmy szereg nieprawidłowości związanych z ubezpieczeniami skierowanymi do rolników. Chodzi w szczególności o zawieranie i wykonywanie umów ubezpieczeń upraw i zwierząt gospodarskich oraz obowiązkowych ubezpieczeń budynków rolniczych. Dlatego po roboczych konsultacjach z ministerstwem rolnictwa moi eksperci przygotowali propozycje zmian w prawie" – poinformował Rzecznik Finansowy Mariusz Jerzy Golecki.
Dodatkowe wsparcie dla rolników. Prezydent podpisał nowelizację ustawy
Jedna ze zmian ma chronić rolników przed zaniżaniem odszkodowań
W zakresie przepisów ustawy o ubezpieczeniach upraw Rzecznik Finansowy zaproponował między innymi uchylenie przepisu przewidującego stosowanie tzw. franszyz (mechanizm wprowadzony do ustawy o ubezpieczeniach rolnych w 2018 r., który pozwala obniżyć odszkodowanie w zamian za niższą składkę - PAP). Ma to zniwelować zjawisko świadomego zaniżania rozmiarów szkody przez ubezpieczyciela w celu odmowy przyjęcia odpowiedzialności za zniszczone plony.
300 tys. zł wsparcia z ARiMR dla rolników poszkodowanych przez klęski żywiołowe lub ASF
Jak wyjaśnił zastępca Rzecznika Finansowego Andrzej Kiciński, ma to miejsce w sytuacji, gdy straty są poniżej poziomu franszyzy, która może wynosić od 20 do 30 proc. sumy ubezpieczenia w przypadku szkód wyrządzonych przez suszę.
Dodał, że z analiz wynika, iż przewidziane ustawą franszyzy są głównym zarzewiem nieprawidłowości ubezpieczycieli w likwidacji.
Bardziej precyzyjne przepisy ws. likwidacji szkód
Rzecznik chce też szczegółowego unormowania procedury likwidacji szkód oraz szerszego określenia warunków umowy ubezpieczenia.
Jego zdaniem, aby lepiej zabezpieczyć interes prawny i ekonomiczny rolników i przeciwdziałać występowaniu stwierdzonych nieprawidłowości, regulacje mają być wprowadzone ustawowo lub w wydanym na jej podstawie akcie wykonawczym.
Taryfy składek korzystniejsze dla rolników
Postuluje też zmianę przepisów, tak aby wykluczyć oferowanie ryzyk nieadekwatnych do miejsca prowadzonej produkcji rolnej. Zmianie ma też ulec sposób ustalania taryf składek, które dziś zabezpieczają wyłącznie interes ekonomiczny ubezpieczycieli.
Proponowana jest też zmiana przepisu, polegająca na uzupełnieniu Komisji do spraw oceny ofert o przedstawiciela Rzecznika Finansowego.
Rzecznik Finansowy poinformował też resort rolnictwa o postulatach rolników dotyczących rozszerzenia terminu suszy w ustawie w związku z aktualną sytuacją hydrologiczną w Polsce. Chodzi o przyjęcie wcześniejszego terminu niż 21 marca danego roku. Przekazane zostały też uwagi rolników o szybkim wyczerpywaniu się puli w systemie ubezpieczeń dotowanych i ograniczonym dostępie rolników prowadzących małe gospodarstwa rolne.
Rzecznik chce nowych zasad przy obowiązkowych ubezpieczeniach budynków gospodarskich
W zakresie przepisów ustawy o ubezpieczeniach obowiązkowych i obowiązkowego ubezpieczenia budynków rolniczych, Rzecznik Finansowy chce wprowadzenia nowych zasad ustalania sumy ubezpieczenia i ustalania wysokości odszkodowania.
Kiciński podkreślił, że "celem jest doprowadzenie do sytuacji, w której rolnicy mieliby zapewnioną realną ochronę, pozwalającą na uzyskanie odszkodowania wystarczającego na remont lub odbudowę zniszczonego albo uszkodzonego budynku wchodzącego w skład gospodarstwa rolnego".
Odszkodowanie ma realnie pokrywać szkody
Obecnie przy ustalaniu odszkodowania stosowane są nierynkowe ceny materiałów i usług budowlanych oraz tzw. podwójna amortyzacja – tj. odszkodowanie pomniejszane jest dodatkowo o ustalony przy ubezpieczeniu w wartości rzeczywistej stopień zużycia budynków rolniczych od ich posadowienia.
- W efekcie odszkodowanie jest rażąco zaniżane, nie pozwala na remont lub odbudowę, a poszkodowany musi duże środki wyłożyć z własnej kieszeni. Wielu rolników na to nie stać, a odtworzenie budynków jest konieczne dla kontynuowania produkcji rolnej i uzyskania dochodów – tłumaczy Kiciński.
Rzecznik Finansowy i MRiRW planują też realizację programu edukacji finansowej rolników. Ma on obejmować problematykę ubezpieczeń oraz obszar rynku bankowo-kapitałowego. W program mają być też zaangażowane organizacje społeczne i zawodowe reprezentujące interesy rolników.
PAP, jk