Logo Polskiego Radia
POSŁUCHAJ
polskieradio.pl
Tomasz Kamiński 07.07.2011

Idą największe zmiany dwudziestolecia wolnej telewizji?

ITI, właściciel TVN, szuka nabywcy na stację. Z kolei właściciel Polsatu przejął sieć komórkową Plus i może wprowadzić telewizję na komórki. Zobacz historię innych największych zmian w polskiej telewizji.
Idą największe zmiany dwudziestolecia wolnej telewizji?fot. SXC

Pierwszym dużym wydarzeniem na krajowym rynku telewizyjnym było usamodzielnienie się TVP. Polskie Radio i Telewizja w 1992 roku zostały podzielone na dwie spółki - Polskie Radio i Telewizję Polską. Zostało to zarządzone jedną ustawą, która zmieniała system nadzoru nad mediami w Polsce. Na jej mocy likwidacji uległ Radiokomitet, który w latach 1951-1993 kontrolował w kraju radio i telewizję. Zadanie nadzoru nad rynkiem mediów przekazano nowo powstałej Krajowej Radzie Radiofonii i Telewizji.

Z czasem powstały stacje komercyjne, które odebrały dużą część rynku Programowi 1 Telewizji Polskiej. Mimo to w rankingach oglądalności wciąż jest on numerem jeden. Według firmy badawczej Nielsen w okresie 27 czerwca - 3 lipca tego roku oglądalność telewizyjnej Jedynki była najwyższa wśród konkurentów i wynosiła 15,05 procent.

Na początku lat 90. pojawiła się też pierwsza polska komercyjna stacja telewizyjna. Pod koniec 1992 roku nadawanie sygnału satelitarnego z Holandii do naszego kraju rozpoczął Polsat. Jest to projekt Zygmunta Solorza-Żaka, obecnie jednego z najbogatszych Polaków. Zaś w 1993 program dostał od KRRiT pierwszą koncesję na emisję naziemną już w kraju. Rada uzasadniała wtedy, że za udzieleniem koncesji przemawiało kilka rzeczy. Przedsięwzięcie było finansowane z polskiego kapitału. Polsat nabył roczne doświadczenie dzięki prowadzeniu programu nadawanego przez satelitę. KRRiT stwierdziła wtedy też, że stacja posiada "realne pieniądze", czyli zapewnione finansowanie. To były początki medialnego biznesu Solorza. Jak widać z danych z okresu 27 czerwca - 3 lipca według firmy Nielsen Polsat to drugi najczęściej oglądany kanał w kraju za TVP1, ale za to pierwszy wśród komercyjnych. W tym czasie skupiał uwagę 14,65 procent widzów.

Drugą stacją komercyjną w Polsce stał się TVN. Jej właścicielem jest firma ITI, należąca do innego spośród najbogatszych Polaków - zmarłego w 2009 roku Jana Wejcherta. TVN dostała koncesję KRRiT w 1997 roku. W tej stacji powstał program informacyjny "Fakty", który postrzegano jako pierwszą prywatną alternatywę dla dziennika telewizyjnego "Wiadomości" w TVP. TVN w wynikach oglądalność jest trzeci za TVP1 i Polsatem z wynikiem według firmy Nielsen za okres 27 czerwca - 3 lipca tego roku 13,56 procent oglądalności. TVN w 2006 roku przejęła Onet.pl i stała się pierwszą grupą łączącą tak dużą stację telewizyjną i portal. Obecnie sprzedaż akcji stacji zaoferowano inwestorom między innymi z Niemiec i USA.

W 2002 roku wybuchła z kolei afera Rywina. Nie doszło wtedy do żadnej transakcji, fuzji lub przejęcia. Jednak u jej zarania było założenie, że Agora, wydawca największego w Polsce dziennika "Gazety Wyborczej", chce przejąć Polsat lub kanał TVP2. Opracowywano wtedy nową ustawę medialną. Producent filmowy Lech Rywin spotkał się z redaktorem naczelnym tytułu Adamem Michnikiem i zaproponował za sumę 17,5 miliona dolarów usunięcie z niej pewnego przepisu. Zapis bowiem zakazywałby przejmowania koncernom prasowym firm telewizyjnych. Po aferze w 2008 roku Agora próbowała przejąć Superstację. Ubiegł ją jednak Solorz-Żak.

W 2006 roku na polski rynek medialny postanowił wejść światowy krezus branży - Rupert Murdoch. Posiada gigantyczne imperium w świecie anglojęzycznym, które obejmuje między innymi Australię, Stany Zjednoczone i Wielką Brytanię. Jego główną spółką jest News Corporation, a najbardziej znaną w Polsce pewnie wytwórnia filmów 20th Century Fox - stworzyła m.in. "Awatara", "Gwiezdne Wojny" czy "Epokę Lodowcową". Ze względu na siłę wpływu na opinię publiczną, jego postać gra dużą rolę w świecie anglosaskim. Dlatego też w kontekście ujawnionej w tym tygodniu afery o podsłuchach brytyjskiego tabloidu "News of the World", pojawia się jego nazwisko. Jako właściciel gazety może przez aferę stracić szansę na kolejne przejęcie medialne na Wyspach, bo to rząd musi wyrazić zgodę na transakcję kupna stacji BskyB. Choć politycy w tym kraju nie chcą mu podpaść.

W Polsce Murdoch objął w 2006 roku udziały w TV Puls. Nabył pakiet 25 procent, a z czasem łącznie zdobył 35 procent. Wieszczono, że pojawienie się magnata będzie wejściem smoka na polski rynek telewizyjny. Należąca do ojców franciszkanów stacja faktycznie zaczęła się przeistaczać. W 2007 roku zmieniła status z telewizji społeczno-religijnej na ogólną. Pojawił się program informacyjny Puls Raport w nowoczesnej formule oraz nowe programy i seriale. Jednak w 2008 roku Murdoch musiał przyznać, że TV Puls nie przynosiła oczekiwanego poziomu dochodów i sprzedał udziały.

W lipcu właściciel Polsatu Zygmunt Solorz-Żak przejął Polkomtela, operatora sieci komórkowej Plus. Ten ruch rynkowy tylko pozornie ma mało wspólnego z telewizją. Pewne jest, że Solorz chce zaoferować Polakom dostęp do internetu w dotychczas najszybszej i najbardziej dopracowanej technologii - LTE. Prędkość przesyłu może tu sięgać 150 megabitów na sekundę. Co to oznacza dla telewizji? Spełnienie technicznych warunków do przesyłu na komórki obrazu w jakości HD. Możliwe zatem, że pierwszym kanałem, który Polacy będą oglądać na komórkach będzie ten należący do Solorza.

tk