Jak podkreśliła w poniedziałek w uzasadnieniu werdyktu Królewska Szwedzka Akademia Nauk, o ile nie ma sposobu dokładnego przewidzenia cen akcji czy obligacji za kilka dni czy tygodni, to dzięki gruntownym badaniom laureatów okazało się, że daje się dość dokładnie przewidzieć szerokie pasmo cen w dłuższych okresach, rzędu 3-5 lat.
Eugene Fama
Przypomniano, że Eugene Fama w latach 60. wykazał, że ceny akcji są skrajnie trudne do przewidzenia w krótkim okresie, choćby dlatego, że wszystkie nowe informacje bardzo szybko są dołączane do wyceny. Te odkrycia nie tylko stały się podstawą do dalszych badań, ale i zmieniły rynkową praktykę. Najlepszym przykładem tej zmiany jest powstanie i rozwój funduszy, opartych na giełdowych indeksach.
Robert Shiller
O ile prawie niemożliwe jest przewidzenie cen akcji w ciągu dni czy tygodni, okazuje się, że nie dotyczy to dłuższego okresu, co Robert Shiller wykazał na początku lat 80. - podkreślono w uzasadnieniu wyboru laureatów. Shiller odkrył mianowicie, że stosunek wyceny do dywidendy dąży do spadku kiedy jest wysoki, a ma tendencję wzrostową kiedy jest niski. Ten mechanizm działa nie tylko dla akcji, ale też dla obligacji i innych rodzajów aktywów - podkreśliła Akademia.
Peter Hansen
Z kolei Lars Peter Hansen opracował statystyczną metodę, która nadspodziewanie dobrze testuje teorie racjonalnej wyceny aktywów. Używając jej, Hansen stwierdził, że teorie Shillera i Famy stanowią wielki krok w kierunku wyjaśnienia zagadnienia wyceny aktywów - przypomniano w uzasadnieniu.
Laureaci stworzyli więc podwaliny dzisiejszego rozumienia wyceny aktywów, oparte z jednej strony na zmianach ryzyka i podejścia do niego, z drugiej strony na behawioralnych uprzedzeniach i znanych niedoskonałościach rynku - podsumowała Akademia. - Ich prace pomogły zrozumieć, jak działają rynki finansowe - tłumaczył profesor Per Stromberg z Komitetu Noblowskiego.
Robert J. Shiller nie spodziewał się nagrody
Po ogłoszeniu decyzji Królewskiej Szwedzkiej Akademii Nauk zadzwoniono do jednego z laureatów, profesora Roberta J. Shillera. Ekonomista powiedział, że nie spodziewał się takiej decyzji, gdyż wielu specjalistów z tej dziedziny zasługuje na wyróżnienie.
- Interesuję się milionami różnych rzeczy. W ekonomii pociągnęło mnie to, że dotyczy bardzo ważnych problemów, jest to dyscyplina pełna życia, finanse to coś fundamentalnego dla działalności ludzkiej. Rządzą nimi precyzyjne prawa matematyczne, jest w nich jednak także element nieprecyzyjny - ludzka natura - powiedział Robert J. Shiller.
Eugene F. Fama to profesor finansów, a Lars Peter Hansen - profesor ekonomii, obaj są pracownikami Chicago University. Robert J. Shiller to wykładowca ekonomii na Yale University.
Laureaci podzielą się nagrodą o łącznej wartości 8 milionów koron szwedzkich, czyli prawie miliona euro. Nagroda Nobla w dziedzinie ekonomii jest przyznawana od 1969 roku, ufundował ją bank centralny Szwecji.
Nobel z ekonomii 2013: Dlaczego świat nie słucha noblistów?
abo