Urząd Ochrony Konkurencji i Konsumentów poinformował w komunikacie, że Prezes UOKiK wydał decyzję dotyczącą jednostronnej zmiany warunków umów o kredyt hipoteczny indeksowany i denominowany głównie do franka szwajcarskiego przez Raiffeisen Bank International (RBI). W 2016 r. wprowadził on arbitralnie nowe sposoby wyliczania kursów kupna i sprzedaży walut obcych – odsyłał kredytobiorców do serwisu Reuters, dodając "Indeks Marżowy Banku". Prezes UOKiK uznał takie zmiany za praktykę naruszającą zbiorowe interesy konsumentów.
- Zasady wyliczania kursów kupna i sprzedaży walut, od których zależy wielkość zadłużenia i wysokość poszczególnych rat płaconych przez kredytobiorców, to bardzo ważny element umowy o kredyt hipoteczny. Takich postanowień nie wolno jednostronnie zmieniać w umowach zawieranych na czas oznaczony, w których dochodzi do zadłużenia się konsumentów - wskazał Tomasz Chróstny, cytowany w komunikacie Urzędu.
Jak dodał, konsumenci, którzy nie zgadzali się na zmiany, mogli teoretycznie wypowiedzieć umowy, ale oznaczałoby to konieczność dokonania natychmiastowej spłaty całego zadłużenia.
- Wybór więc był fikcyjny, a banki wykorzystały swoją silniejszą pozycję, żeby narzucić swoje warunki – podkreślił Chróstny.
Ułatwienia dla kredytobiorców w ramach tarczy 4.0. UOKiK sprawdza działania banków
Klauzule umowne pod lupą
Istotne warunki umów na czas oznaczony, przy których istnieje możliwość zadłużenia się konsumentów, mogą zostać zmienione wyłącznie na skutek dobrowolnego porozumienia banku i konsumenta. Jeżeli klient nie zgodziłby się na nie, to umowa powinna być wykonywana na dotychczasowych zasadach - poinformował UOKiK.
Podkreślił, że Raiffeisen Bank International powoływał się na – zakwestionowane przez Prezesa UOKiK - jednostronne doprecyzowanie postanowień regulaminów przed sądami powszechnymi, w sporach z frankowiczami. Miało to na celu przekonanie sądów i konsumentów o rzekomym „naprawieniu” niejasnych zasad ustalania przez bank kursów walut, na podstawie których wyliczana jest rata do zapłaty w złotówkach.
- Tego rodzaju postanowienia są uważane za niedozwolone - Prezes UOKiK prezentował takie stanowisko m.in. w istotnym poglądzie dotyczącym klauzul waloryzacyjnych, a ostatnio ukarał za to 3 banki. Postępowanie klauzulowe wobec RBI jest w toku. Przedsiębiorcy nie mogą jednak arbitralnie uszczegóławiać ani zmieniać w trakcie wykonywania umowy postanowień, które mają charakter niedozwolony. Wielokrotnie się na ten temat wypowiadał Trybunał Sprawiedliwości UE - poinformowano.
Urząd zaznaczył, że Prezes UOKiK nałożył na Raiffeisen Bank International karę w wysokości ponad 1,2 mln zł (1 224 498 zł). Bank – po uprawomocnieniu się decyzji - musi poinformować konsumentów o decyzji Prezesa Urzędu i skutkach z tego wynikających.
PolskieRadio24.pl, PAP, UOKiK, md