W 1892 roku powstała Międzynarodowa Unia Łyżwiarska (ISU), pod której egidą w styczniu następnego roku przeprowadzono pierwsze mistrzostwa świata. Zwyciężył w nich Holender Jaap Eden.
Począwszy od pierwszych zimowych igrzysk w Chamonix w 1924 roku łyżwiarstwo szybkie ma stałe miejsce w programie olimpijskim.
Rozegrano wówczas pięć konkurencji, tylko z udziałem mężczyzn: biegi na 500 m, 1500 m, 5000 m i 10000 m oraz wielobój. Gwiazdą zawodów był Clas Thunberg z Finlandii, który zdobył trzy złote medale, po jednym srebrnym i brązowym. W kolejnych igrzyskach nie rozgrywano już wieloboju. Ponownie Thunberg był najlepszym panczenistą - do swej kolekcji dołączył dwa złote krążki za biegi na 500 i 1500 metrów.
W 1932 roku w Lake Placid zrezygnowano z obowiązującej do tej pory zasady, że w jednym biegu może występować tylko dwóch zawodników, i dopuszczono do wspólnego startu aż sześciu panczenistów. Eksperyment się nie udał. Organizatorzy zostali zarzuceni lawiną protestów. W 1936 r. w Garmisch-Partenkirchen powrócono do starych przepisów.
Dopiero w 1980 roku pojawił się zawodnik, który dorównał sławą Thunbergowi, a być może zasłużył na miano panczenisty wszech czasów. Amerykanin Eric Heiden w igrzyskach w Lake Placid wygrał wszystkie biegi - na 500 m, 1000 m (konkurencja wprowadzona do programu olimpijskiego w 1976 r.), 1500, 5000 i 10000 m. Wyczyn 21-letniego studenta medycyny zasłużył na tym większe uznanie, że wówczas w świecie łyżwiarskim wyraźnie można było dostrzec specjalizację w ściganiu na dystansach sprinterskich i długich.
Wielką postacią w łyżwiarstwie szybkim był także Norweg Johann Olav Koss, który w olimpijskiej hali w Hamar zdobył trzy złote medale igrzysk w Lillehammer - na 1500, 5000 i 10000 metrów, bijąc przy tym trzy rekordy świata.
Kobiety zadebiutowały w zimowych igrzyskach dopiero w Squaw Valley w 1960 roku. Rywalizowały na czterech dystansach: 500, 1000, 1500 i 3000 metrów. Od igrzysk w Calgary w 1988 roku kobiety walczą o medale także w biegu na 5000 m. Najbardziej utytułowaną panczenistką jest Rosjanka Lidia Skoblikowa, która w latach 1960-1964 zdobyła sześć złotych medali olimpijskich.
Polska również wniosła swój wkład do historii tej dyscypliny. Sport łyżwiarski bierze swoje początki z Warszawy i Lwowa, w którym w 1869 roku powstało Towarzystwo Łyżwiarskie. Od 1893 roku działa Warszawskie Towarzystwo Łyżwiarskie, które pięć lat później zostało przyjęte do ISU.
W olimpijskich startach Polki zdobyły dwa medale. W 1960 roku w Squaw Valley w biegu na 1500 m Elwira Seroczyńska zajęła drugie miejsce, a Helena Pilejczyk była trzecia.
łk