Jak oceniał na naszej antenie Krzysztof Losz, proponowane przez PiS zmiany mogą przyczynić się do wygaszenia sporu Brukselą. – Myślę, że jest na to duża szansa. W polityce jest tak, że każda strona musi trochę ustąpić. Komisja Europejska wróciła w pewnym stopniu do dawnej retoryki, uznaje, że „biała księga” nie wystarcza i konieczne są inne działania – wskazywał publicysta. – Rząd podjął zatem działania, wprowadza zmiany. Nowelizacja z praktycznego punktu widzenia może znaczyć niewiele, ale z perspektywy polityki będzie istotna – dodawał.
– Coraz więcej państw deklaruje nieoficjalnie, że jest gotowych do zablokowania wszczętej przez Komisję Europejską procedury wynikającej z art. 7 unijnego traktatu już na pierwszym etapie. Mówimy nawet o 7-8 krajach – mówił z kolei w Polskim Radiu 24 dr Krzysztof Kawęcki. – Gdyby takich deklaracji nie było, dziś nie rozmawialibyśmy o możliwości kompromisu (…), który mógłby polegać z jednej strony na wycofaniu się przez Polskę z przepisów niepodważających fundamentalnych założeń nowego prawa, a z drugiej wycofaniu wniosku dotyczącego uruchomienia art. 7 przez KE – wskazywał ekspert.
W opinii Jacka Sokołowskiego reforma sądownictwa powinna polegać na wprowadzeniu nowych mechanizmów funkcjonowania sądownictwa, a nie tylko na zmianie personalnej. – Pierwsze komentarze podkreślają, że nowe projekty stanowią wycofanie się PiS z dotychczasowych zamiarów. Problem w tym, że te zamiary zostały już w dużej mierze zrealizowane, więc wycofywanie się z czegoś, co już zrobiono jest pozorne. Zasadniczy problem dotyczy tego, że tzw. reforma sądownictwa nie koncentrowała się na zmianie funkcjonowania wymiaru sprawiedliwości, tylko na zmianie personalnej w sądach i możliwości nominowania nowych sędziów. Od początku byłem krytyczny wobec takiego pomysłu na reformę – powiedział gość Polskiego Radia 24.
Premier Mateusz Morawiecki, podczas konferencji podsumowującej szczyt UE, powiedział: „zależało mi, żeby najważniejsze elementy reformy zostały nienaruszone, a jednocześnie, żeby druga strona mogła powiedzieć – z Polską można się dogadać”.
Ustawa dotycząca Trybunału Konstytucyjnego przewiduje, że prezes Trybunału i kancelaria premiera zostaną zobowiązane do opublikowania rozstrzygnięć TK z 9 marca, 11 sierpnia i 7 listopada 2016 roku. Orzeczenia zostaną opatrzone komentarzem wskazującym na to, że zostały wydane one z naruszeniem obowiązującego prawa. Wnioskodawcy piszą w uzasadnieniu, że publikacja rozstrzygnięć Trybunału jest prawnie obojętna, bowiem w dwóch przypadkach przepisy uznane za niezgodne z konstytucją już nie obowiązują, a w trzecim TK orzekł, że przepisy są zgodne z ustawą zasadniczą.
Opublikowany został także projekt zmian w ustawach o ustroju sądów powszechnych i o Sądzie Najwyższym. Przewiduje on między innymi, że bez opinii kolegium sądu oraz KRS minister sprawiedliwości nie będzie mógł podjąć decyzji o odwołaniu prezesa lub wiceprezesa sądu. Projekt zakłada też zrównanie standardowego przejścia w stan spoczynku – do 65 lat – dla sędziów-kobiet i sędziów-mężczyzn. Sędziowie-kobiety otrzymają w wieku 60 lat prawo wyboru czy chcą przejść w stan spoczynku, czy też dalej sprawować swoją funkcję. Kolejną zmianą jest przyznanie prezydentowi – w miejsce ministra sprawiedliwości – kompetencji w zakresie mianowania asesorów.
Więcej w rozmowach z Krzysztofem Loszem i drem Krzysztofem Kawęckim, a także drem Tymoteuszem Zychem, ekspertem instytutu „Ordo Iuris”.
Gospodarzem programu był Krzysztof Grzybowski.
Polskie Radio 24/IAR/zz
____________________
Data emisji: 23.03.18
Godzina emisji: 11.06, 11.15, 12.45