Tołstoj zmarł 20 listopada 1910 roku. Był jednym z najwybitniejszych przedstawicieli realizmu w literaturze europejskiej, rosyjskim powieściopisarzem, dramaturgiem, anarchistą i myślicielem. Lew Tołstoj uchodził za najwyższy autorytet moralny w Rosji na przełomie XIX i XX wieku.
Zadebiutował trylogią autobiograficzną: "Dzieciństwo", "Lata chłopięce" oraz "Młodość", zaś do jego najsłynniejszych dzieł należy epopeja "Wojna i pokój", ukazująca panoramę życia Rosji w okresie wojen napoleońskich oraz głośna powieść społeczno-obyczajowej "Anna Karenina".
W wieku 50 lat Tołstoj przeżył głęboki kryzys światopoglądowy. Odrzucił oficjalną, prawosławną religię oraz zanegował prawomocność władzy państwowej, co zbliżyło go do chrześcijańskiego anarchizmu. W związku ze swoimi poglądami popadł w konflikt z cerkwią, z której został ekskomunikowany w 1901 roku oraz z rządem - wydano zakaz rozpowszechniania jego pism.
Swoje idee zawarł w szeregu utworów o wymowie społeczno-politycznej, między innymi w moralistycznej rozprawie "Spowiedź" i w pamflecie "Nie mogę milczeć".
Lew Tołstoj był nominowany do pierwszej Literackiej Nagrody Nobla, jednak ostatecznie jej nie otrzymał.
Pod koniec życia chciał rozdać cały swój majątek ubogim mieszkańcom rodzinnej Jasnej Polany. Z tego powodu popadł w konflikt z żoną. W wieku 82 lat opuścił dom z zamiarem prowadzenia życia wędrowca-ascety. Ostatnie tygodnie spędził na stacji kolejowej Astapowo.
usc