W realizację przedsięwzięcia Europejskiej Sieci Pamięć i Solidarność zaangażowane są ministerstwa kultury i kluczowe instytucje zajmujące się historią XX wieku w Polsce, Niemczech, na Węgrzech, Słowacji, a także w Rumunii i Czechach.
25 lat po spektakularnych wydarzeniach, które doprowadziły do upadku komunizmu w Europie, organizatorzy kampanii stawiają na nowo pytania dotyczące tego przełomu. Pokazują młodym ludziom, jak wyglądał świat po obu stronach żelaznej kurtyny i pytają nowe pokolenie Europejczyków, co ich zdaniem pozostało z ducha wspólnoty i solidarności 1989 roku.
Z którego peronu do Europy?
Grupa grafficiarzy podbiega do stojącego pociągu. Na wagonie zaczynają sprayować sceny sprzed 25 lat: obrady Okrągłego Stołu, Tadeusz Mazowiecki zaprzysiężony na premiera Polski, Vaclav Havel przemawiający do zebranych na pl. Wacława, przecinanie zasieków na granicy Węgier z Austrią, usuwanie komunistycznych emblematów z flag w Rumunii. Na końcu pociąg odjeżdża, a jeden z zakapturzonych chłopców odwraca się do kamery i kreśli na ekranie mapę Europy wraz z trasą - z Gdańska, przez Rumunię, Węgry, Słowację, Czechy, Niemcy, do stolicy Europy - Brukseli.
W ten sposób w specjalnym spocie promocyjnym organizatorzy kampanii zachęcają młodych ludzi do udziału w dwutygodniowej podróży (29 sierpnia - 14 września) przez sześć krajów byłego bloku wschodniego. W programie wyprawy znajdą się działania street-artowe, gry miejskie, spotkania z opozycjonistami oraz wspólne kręcenie filmów i tworzenie bloga. Aby znaleźć się w gronie poszukiwaczy śladów przełomu w Europie, trzeba wziąć udział w międzynarodowej rekrutacji, która potrwa do końca czerwca (regulamin rekrutacji i formularz zgłoszeniowy na: www.freedomexpress.enrs.eu)
- Szukamy dwudziestu wyjątkowych osób, rówieśników wolności (w wieku 18-28 lat), twórczych, dociekliwych i pełnych pasji, zarówno artystów, osób zaangażowanych w działania społeczne, jak i studentów kierunków humanistycznych - tłumaczy Dyrektor Sekretariatu Europejskiej Sieci, Rafał Rogulski. - Ocenie podlegać będą nadesłane prace dotyczące przełomu 1989 roku, motywacje kandydatów oraz ich dotychczasowy dorobek - dodaje.
Kandydatów oceniać będzie międzynarodowe jury, do którego zaproszenie przyjęli m.in.: Krzysztof Czyżewski - pisarz, tłumacz i wydawca, dyrektor Ośrodka "Pogranicze - sztuk, kultur, narodów" w Sejnach, Michał Murin - słowacki artysta-performer, Catherine Hug - krytyk i kuratorka sztuki, stale współpracująca z wiedeńską Kunsthalle Wien oraz Lia Perjovschi - artystka sztuk wizualnych z Rumunii. Wyprawie przez cały czas towarzyszyć będzie ekipa filmowa, dokumentująca działania uczestników, ich doświadczenia ze spotkań ze świadkami historii i emocje podczas wizyt w miejscach pamięci.
Nie tylko wolność słowa
Oprócz młodych artystów, po Europie podróżować będzie także multimedialna wystawa, prezentująca różne drogi do wolności w Środkowej i Wschodniej Europie. Już we wrześniu jej pierwsze prezentacje odbędą się kolejno w Warszawie, Budapeszcie i Berlinie. W instalacji złożonej z ośmiu przestrzennych bloków zaprezentowane zostaną zdjęcia, dokumenty oraz inne materiały historyczne z lat 1939-1991, ze szczególnym podkreśleniem przemian roku 1989. Wystawa będzie gościć w wielu krajach Europy w ciągu najbliższych dwóch lat, a w wersji wirtualnej będzie dostępna także na stronie internetowej kampanii.
O 1989 w sztuce, czyli www.freedomexpress.enrs.eu
Kampanii "Freedom Express" towarzyszy także uruchomiony właśnie specjalny anglojęzyczny portal internetowy, poświęcony przemianom 1989 roku w Europie. Można na nim znaleźć nie tylko szczegółowe informacje o rekrutacji do projektu, ale także kalendarium wydarzeń lat 1989-1993, sylwetki najważniejszych postaci przełomu, wywiady ze świadkami historii, aktualne analizy wpływu transformacji na współczesną Europę autorstwa historyków, politologów i socjologów z różnych krajów, a nawet teksty o wątkach i motywach Jesieni Narodów w kinie, muzyce czy literaturze.
Komunizm upada na Facebooku!
"Made in 89” to profil, poprzez który organizatorzy kampanii usiłują odpowiedzieć na pytanie: Co by było, gdyby w 1989 roku istniał Facebook? "Na żywo", w czasie, kiedy upadał komunizm w Europie, fikcyjni bohaterowie relacjonują tutaj przebieg przemian demokratycznych w Polsce, na Węgrzech, w ówczesnej Czechosłowacji, Rumunii, NRD i w byłych republikach radzieckich. Nowy fanpage skierowany jest głównie do tych, którzy rzeczywistość rozmów kontrolowanych, barów mlecznych i tylko dwóch kanałów w czarno-białym telewizorze znają tylko z opowieści.
Zapraszamy na: www.facebook.com/madeineightynine
mr