Logo Polskiego Radia
POSŁUCHAJ
IAR
Artur Jaryczewski 01.03.2015

"Tropem Wilczym". Pobiegli w hołdzie Żołnierzom Wyklętym

Pobiegli ku czci Żołnierzy Wyklętych. W 81 miastach w Polsce a także w Wilnie i Grodnie ponad 20 tysięcy osób wzięło udział w biegu "Tropem Wilczym".
Symboliczny dystans biegu we wszystkich miastach wynosił 1963 metrySymboliczny dystans biegu we wszystkich miastach wynosił 1963 metryPAP/Marcin Obara
Galeria Posłuchaj
  • Bieg pamięci Żołnierzy Wyklętych - relacja Bożeny Falkowskiej (IAR)
Czytaj także

To największy bieg pamięci w Polsce. Inicjatywa wpisuje się w obchody Narodowego Dnia Pamięci Żołnierzy Wyklętych. Organizująca bieg Fundacja Wolność i Demokracja podkreśla, że "Tropem Wilczym" to największa impreza masowa towarzysząca obchodom ku czci żołnierzy podziemia antykomunistycznego.

Najwięcej biegaczy wystartowało w Warszawie, Łodzi, Wrocławiu, Poznaniu, Szczecinie i Lublinie. Symboliczny dystans biegu we wszystkich miastach wynosił 1963 metry. Liczba ta jest nawiązaniem do daty śmierci ostatniego żołnierza wyklętego - Józefa Franczaka „Lalka”, który został zamordowany przez władze komunistyczne w 1963 roku.

Zobacz serwis specjalny: Żołnierze Wyklęci>>>

W niektórych miastach odbyły się także biegi na 5 i 10 kilometrów. Każdy z uczestników imprezy otrzymał medal pamiątkowy oraz koszulkę z wizerunkiem jednego z Żołnierzy Wyklętych. W każdym mieście organizatorzy przygotowali dodatkowe atrakcje, takie jak gry miejskie i rekonstrukcje historyczne.

W Chełmie bieg otworzył Marek Franczak, syn Józefa Franczaka "Lalka”, a w Gorzowie Wielkopolskim więźniowie Zakładu Karnego przebiegli dystans 1963 metrów po spacerniaku. Do biegu więźniowie przygotowywali się poprzez specjalne zajęcia poświęcone historii. Obejrzeli także film dokumentalny w reżyserii Arkadiusza Gołębiewskiego "Inka - zachowałam się jak trzeba".

Partnerem biegu "Tropem Wilczym" był portal Polskieradio.pl.

Narodowy Dzień Pamięci Żołnierzy Wyklętych

W 2011 roku dzień 1 marca został ustanowiony świętem państwowym - Narodowym Dniem Pamięci Żołnierzy Wyklętych. Jest to święto honorujące i upamiętniające żołnierzy polskiego podziemia antykomunistycznego i antysowieckiego działającego w latach 1944-1963 w obrębie przedwojennych granic RP.

Data święta nawiązuje do 1 marca 1951 roku. Tego dnia w warszawskim więzieniu na Mokotowie wykonano wyrok śmierci na siedmiu członkach IV Zarządu Głównego Zrzeszenia "Wolność i Niezawisłość".

Święto Żołnierzy Wyklętych. "Inka" wśród zidentyfikowanych ofiar komunistycznego terroru >>>

Żołnierze Wyklęci, działający w ramach powojennego podziemia antykomunistycznego i antysowieckiego, pozostali wierni złożonej przysiędze żołnierskiej i bezkompromisowi w kwestii współpracy z władzą komunistyczną. Propaganda PRL określała ich mianem faszystów i pospolitych bandytów. Zostali pozbawieni wszelkich praw, tropieni po lasach, więzieni, mordowani w katowniach Urzędu Bezpieczeństwa oraz Informacji Wojskowej.

Liczbę członków wszystkich organizacji i grup konspiracyjnych szacuje się na 120-180 tysięcy osób. Walczyli nie tylko na terenach obecnej Polski, ale również Kresach Wschodnich, wchodzących w skład II RP zagarniętych przez Sowietów po konferencji jałtańskiej.

Święto Żołnierzy Wyklętych. Zobacz wyjątkowy koncert - "Panny Wyklęte - Wygnane vol.1" >>>

Ostatni znany z imienia oficer, dowódca oddziału walczącego na Kresach por. Anatol Radziwonik "Olech" poległ w walce z NKWD 12 maja 1949 roku na terenach dzisiejszej Białorusi. Ostatni Żołnierz Wyklęty - Józef Franczak "Lalek" został zastrzelony podczas obławy w Majdanie Kozic Górnych pod Piaskami, w dawnym województwie lubelskim, 21 października 1963 roku.

Wszyscy Żołnierze Wyklęci ponieśli ofiarę życia lub zdrowia. W latach 1944-1956, według ciągle niepełnych danych, z rąk polskich i sowieckich komunistów zginęło prawie 9 tysięcy żołnierzy podziemia niepodległościowego, wykonano ponad 4 tysiące wyroków śmierci na polskich patriotach.

Najbardziej znani Żołnierze Wyklęci to: generał August Emil Fieldorf "Nil", rotmistrz Witold Pilecki "Witold", Mieczysław Dziemieszkiewicz "Rój", Józef Kuraś "Ogień", podporucznik Anatol Radziwonik "Olech" oraz podporucznik Mieczysław Niedziński "Men".

W ostatnich kilku latach pojawiło się wiele historycznych opracowań poświęconych działalności Żołnierzy Wyklętych, m.in. książka Jerzego Ślaskiego "Żołnierze Wyklęci", po raz pierwszy opublikowana w 1996 roku. W 2009 roku Muzeum Powstania Warszawskiego wydało płytę "Myśmy rebelianci" zespołu De Press, zawierającą piosenki partyzantów z podziemnych organizacji niepodległościowych, którzy po 1945 roku nie złożyli broni. Większość tekstów jest oryginalna, artyści skomponowali do nich współczesną muzykę.

IAR/tropemwilczym.pl/aj