Minister w Kancelarii Prezydenta Krzysztof Szczerski podkreślił, że głównym celem wizyty prezydenta w Kijowie jest "ustanowienie na nowo wektorów współpracy polsko-ukraińskiej". Jak mówił, konieczne jest bowiem przejście od deklarowanego do tej pory strategicznego partnerstwa polsko-ukraińskiego do konkretnego partnerstwa Polski i Ukrainy.
Wieńce w Bykowni
Szef MON w pierwszą podróż zagraniczną udał się do Kijowa
Prezydent Andrzej Duda tuż po przybyciu na Ukrainę w poniedziałek wieczorem złożył wieńce na Polskim Cmentarzu Wojennym w podkijowskiej Bykowni. Spoczywa tam prawie 3,5 tys. polskich ofiar zbrodni katyńskiej.
Polski prezydent wraz z małżonką Agatą Kornhauser-Dudą ustawili znicz pod Centralnym Monumentem Poświęconym Ofiarom Totalitaryzmu. Wieńce złożono na Wspólnej Mogile Ofiar Totalitaryzmu oraz na Mogile Zbiorowej na Polskim Cmentarzu Wojennym. Prezydent uderzył w Dzwon Pamięci.
Andrzej Duda rozmawiał też z przybyłymi na miejsce przedstawicielami Polonii.
Polski Cmentarz Wojenny w Bykowni, upamiętniający 3435 polskich więźniów aresztowanych i zamordowanych przez NKWD w 1940 roku na Ukrainie w ramach zbrodni katyńskiej, otwarto w 2012 roku. Nekropolia w Bykowni, znajdująca się obecnie w granicach administracyjnych Kijowa, to czwarty cmentarz polskich ofiar NKWD po cmentarzach w Lesie Katyńskim, Charkowie i Miednoje.
W Bykowni, na największym cmentarzu ofiar komunizmu na Ukrainie, oprócz Polaków zamordowanych w zbrodni katyńskiej, pochowane są również polskie ofiary stalinowskiego Wielkiego Terroru z lat 1937-1938.
Największą grupę pochowanych stanowią Ukraińcy i przedstawiciele innych narodowości - ofiary represji komunistycznych. Liczbę spoczywających tam ludzi szacuje się na 100-120 tys. Są to przede wszystkim tzw. wrogowie władzy radzieckiej; zginęli przeważnie od strzału w głowę. Pochowani są na obszarze ok. 5 hektarów.
Prezydent Andrzej Duda (L) z żoną Agatą Kornhauser-Dudą podczas ceremonii złożenia wieńca na Mogile Zbiorowej na Polskim Cmentarzu Wojennym w podkijowskiej Bykowni. Fot. PAP/Paweł Supernak
We wtorek spotkanie z prezydentem i z premierem
KRYZYS UKRAIŃSKI
Ceremonia oficjalnego powitania polskiej pary prezydenckiej odbędzie się we wtorek przed południem. Wcześniej tego dnia Andrzej Duda złoży wieniec na Grobie Nieznanego Żołnierza, a także wraz z małżonką złoży symboliczny koszyk pod Pomnikiem Ofiar Wielkiego Głodu 1932-1933.
Po ceremonii oficjalnego powitania odbędą się rozmowy delegacji polskiej i ukraińskiej pod przewodnictwem prezydentów Polski i Ukrainy. Po rozmowach przewidziana jest wypowiedź dla mediów Andrzeja Dudy i Petra Poroszenki. Następnie prezydent Duda wraz z małżonką złożą kwiaty pod Krzyżem "Bohaterów Niebiańskiej Sotni" z okresu rewolucji godności na Ukrainie w latach 2013-2014.
Po południu prezydent spotka się z premierem Ukrainy Arsenijem Jaceniukiem, a następnie będzie rozmawiał z przewodniczącym Rady Najwyższej Ukrainy Wołodymyrem Hrojsmanem. Następnie w polskiej ambasadzie prezydent spotka się ze studentami i młodymi intelektualistami. Na koniec wizyty Andrzej Duda wraz z małżonką spotkają się także z przedstawicielami społeczności polskiej na Ukrainie; podczas tego spotkania planowana jest wypowiedź prezydenta dla mediów.
Szczerski poinformował, że głównymi tematami kijowskich rozmów prezydenta będzie sytuacja na wschodzie Ukrainy, polskie wsparcie dla reform wewnętrznych na Ukrainie, polsko-ukraińska współpraca gospodarcza, bezpieczeństwo energetyczne, a także dialog historyczny i tożsamościowy między Polską a Ukrainą.
Wizytę zakończą rozmowy ze studentami i młodymi intelektualistami oraz spotkanie z Polakami mieszkającymi na Ukrainie.
Jest to pierwsza wizyta Andrzeja Dudy w Kijowie w charakterze głowy państwa. Ostatni raz prezydent Polski odwiedził Ukrainę w lipcu. Bronisław Komorowski był wtedy we Lwowie. Wcześniej, w kwietniu, odwiedził Kijów.
Reaktywacja konsultacji prezydentów
Prezydent chce podczas wizyty w Kijowie po pierwsze porozmawiać o relacjach politycznych; także między oboma prezydentami, w tym także o odnowieniu komitetu konsultacyjnego prezydentów, który powinien zostać na nowo powołany, ponieważ przez ostatnie lata istniał wyłącznie nieformalnie. Trzeba go formalnie powołać w nowym składzie osobowym i wyznaczyć mu zadania - powiedział Krzysztof Szczerski.
Poinformował, że prezydent Duda będzie proponował prezydentowi Poroszence zobowiązanie komitetu konsultacyjnego prezydentów do opracowania "instytucjonalnej formy dialogu polsko-ukraińskiego". - Prezydent będzie bardzo wyraźnie chciał powiedzieć, że dialog miedzy naszymi krajami nie może przebiegać od przypadku do przypadku, od wydarzenia do wydarzenia, od ceremonii do ceremonii, bo wtedy albo robi się właśnie ceremonialny albo się go zawęża do pojedynczych wydarzeń; on musi być trwały i właśnie instytucjonalny - powiedział Sekretarz Stanu w KPRP.
Rozmowy o gospodarce i pomocy finansowej
Tematem rozmów Andrzeja Dudy w Kijowie będą też "bardzo konkretne elementy współpracy gospodarczej, tak aby oba państwa skorzystały z tego, że Ukraina wchodzi w reżim strefy wolnego handlu z UE".
Zaznaczył, że deklaracje pomocy finansowej złożone Ukrainie przez poprzedni rząd zostaną dotrzymane.
- Polska zrealizuje pomoc, którą zadeklarowała premier Ewa Kopacz. Rząd pracuje nad tym, jak to zoperacjonalizować. Jest oczywiście pytanie o to, jak wspomóc makroekonomiczną stabilność Ukrainy. Nad tym pracuje NBP w porozumieniu z rządem i spodziewamy się - prezydent będzie też o tym rozmawiał - jakichś decyzji w tym zakresie, które będą niedługo zapadały - zapowiedział minister Szczerski.
Polska chce pomóc przy reformach
Jak mówił, Andrzej Duda będzie w Kijowie rozmawiał także na temat reform wewnętrznych na Ukrainie. - Prezydent będzie mówił o konkretnych formach tej współpracy tak, żebyśmy przeszli z poziomu deklaracji pomocy na poziom realnego uczestnictwa polskich doradców, polskich ekspertów w funkcjonowaniu ukraińskiej administracji – wyjaśnił minister Szczerski
O gazociągu omijającym Ukrainę
Kolejną kwestią, jaką polski prezydent poruszy podczas rozmów z ukraińskimi liderami, będzie bezpieczeństwo energetyczne, w kontekście zapowiedzi budowy nowego odcinka Gazociągu Północnego. Szczerski podkreślił, że bezpieczeństwo energetyczne w naszym regionie wyraźnie łączy się z bezpieczeństwem geopolitycznym.
Rozmowy o historii. W delegacji będzie szef IPN
- Oczywiście będzie także dyskusja o dialogu historycznym i tożsamościowym między Polską a Ukrainą – powiedział minister Szczerski. Poinformował, że w skład polskiej delegacji wszedł także prezes Instytutu Pamięci Narodowej Łukasz Kamiński. Jak zaznaczył, prezydent zaprosił prezesa IPN, by uczestniczył w wizycie, chcąc podkreślić wagę dialogu historycznego z Ukrainą, który "wciąż wymaga wysiłku w dojściu do takiej jego formy i takiego budowania wspólnej tożsamości, które byłyby zgodne z faktami oraz wrażliwością polską i ukraińską tym zakresie".
- Musimy zrozumieć siebie nawzajem; zrozumieć także te elementy, które polski i ukraiński los splatały na dobre i złe. Ważne jest, by pokazać ten splot polsko-ukraińskiej historii; by pokazać, że to nie są historie równoległe i sobie przeciwstawne, ale są to historie splecione - powiedział Szczerski. Podkreślił, że podstawą do tego musi być jedna prawda. Jak podkreślił, Ukraina, która wybrała kierunek proeuropejski, musi zrozumieć, że elementem tego wyboru jest także "europejski sposób dyskutowania o własnej historii, czyli taki, który rozumie punkty widzenia sąsiadów, rozumie własną historię i potrafi krytycznie się do niej odnieść".
Prezydencki minister podkreślił, że dialog historyczno-tożsamościowy między Polską a Ukrainą nie może ograniczać się do dyskusji między ekspertami, historykami. Według niego w ten proces muszą być zaangażowani także politycy. - Nie można oddzielać historyków od polityków; trzeba ten dialog prowadzić tak, by to był dialog historyków, który ma wpływ na politykę - ocenił.
Wojna na Ukrainie
Kolejną istotną kwestią podnoszoną podczas wizyty w Kijowie Andrzeja Dudy będzie sprawa pokoju na wschodzie Ukrainy. - Prezydent bardzo wyraźnie podkreślił, że Polska jest zainteresowana długofalowymi rozwiązaniami pokojowymi na Ukrainie, do których podstawą dzisiaj jest realizacja w pełni porozumień mińskich, które wygasają z końcem tego roku - podkreślił prezydencki minister.
Zaznaczył, że "Polska jest adwokatem tego, że nie powinno dojść do zamrożenia konfliktu na wschodzie Ukrainy, bo to destabilizuje cały region". - Polska jest zainteresowana długofalowym rozwiązaniem pokojowym i prezydent będzie o tym także rozmawiał – dodał Krzysztof Szczerski.
Jak mówił, sytuacja wokół Ukrainy komplikuje się, w związku z wojną w Syrii, która skłania naszych zachodnich partnerów do szukania nowych form relacji z Rosją. Według niego "Ukraina będzie coraz bardziej potrzebowała kogoś, kto będzie ciągle przypominał o sprawie pokoju i stabilności na Wschodzie jako jednego z kluczowych składników stabilności geopolitycznej".
PAP/IAR/agkm
Zobacz także: minister obrony Polski na Ukrainie (TVN24/x-news)