Komisja Wenecka w swojej opinii - do której dotarł portal wyborcza.pl - podkreśliła, że w demokracji niezbędna jest wzajemna kontrola i równoważenie się władz. "Rola Trybunału Konstytucyjnego jest szczególnie istotna w czasach dużej przewagi u władzy jednej opcji politycznej" - stwierdzono.
Wskazano, że tak długo, jak TK pozostaje niestabilny, nie może pełnić swojej funkcji. "W ten sposób nie tylko praworządność jest w niebezpieczeństwie, ale także demokracja i prawa człowieka" - zauważono.
Komisja Wenecka oceniła, że rozwiązanie trwającego wokół Trybunału Konstytucyjnego konfliktu musi się wiązać z uznaniem jego wyroków. Dlatego "wzywa wszystkie organy państwowe do przestrzegania i pełnego wdrożenia orzeczeń Trybunału".
"W szczególności apeluje do Sejmu o wycofanie uchwał, które zostały przyjęte, a są sprzeczne z orzeczeniem Trybunału Konstytucyjnego". Chodzi o uchwały, którymi Sejm powołał trzech sędziów na - jak uznał potem TK - prawidłowo obsadzone w Trybunale przez poprzedni parlament miejsca.
Dodano, że zgłoszona w Sejmie propozycja odwołania wszystkich sędziów Trybunału Konstytucyjnego "nie może być częścią jakiegokolwiek rozwiązania, które szanuje rządy prawa". Podano także w wątpliwość argument o konieczności zapewnienia pluralizmu politycznego w składzie Trybunału.
W dniach 11-12 marca Komisja Wenecka na posiedzeniu w pełnym składzie ma przyjąć opinię w ostatecznym kształcie.
Premier: to jest dopiero projekt
Premier Beata Szydło odniosła się do projektu opinii Komisji Weneckiej w wywiadzie dla Telewizji Trwam i Radia Maryja.
- Oczekujemy oczywiście z zainteresowaniem na tę opinię, ale to, jakie będą decyzje, będziemy mogli powiedzieć po otrzymaniu już ostatecznej opinii. To jest dopiero projekt - powiedziała szefowa rządu.
- To jest rutynowe działanie Komisji Weneckiej, kiedy ona przed ogłoszeniem ostatecznej opinii stronie, z którą prowadzi dialog, przedstawia założenia projektu tej opinii - wytłumaczyła.
- I dzisiaj to wycieka do mediów. Ja myślę, że to pokazuje naprawdę intencje tych, którzy nakręcają złe emocje i nie zastanawiają się nad meritum sprawy, bo ja również chciałabym, żeby TK działał sprawnie - oznajmiła.
Rzecznik rządu Rafał Bochenek zapowiedział złożenie uwag i zastrzeżeń do dokumentu.
- Dokument analizujemy, jest on tłumaczony z języka angielskiego. Chcemy się z nim szczegółowo zapoznać - wytłumaczył. - Mamy prawo złożyć uwagi i zastrzeżenia do tego dokumentu i będziemy to na pewno robić - zadeklarował.
Podkreślił, że postępowanie Komisji Weneckiej cały czas trwa, czego zwieńczeniem będzie wydanie w marcu końcowej opinii. - Na razie finalnej decyzji Komisji Weneckiej nie ma - oznajmił.
PO: uwagi są bardzo poważne
Według Andrzeja Halickiego z Platformy Obywatelskiej, uwagi Komisji Weneckiej "są bardzo poważne". - Można powiedzieć, że to jest jedna z najtwardszych opinii Komisji, jeśli chodzi o kwestię tzw. ustawy naprawczej - oświadczył.
Jak zauważył, Komisja Wenecka wskazuje na paraliż Trybunału Konstytucyjnego, a "główną konkluzją jest wezwanie wszystkich organów polskiego państwa do bezwzględnego wykonywania orzeczeń TK".
- Apelujemy do pana prezydenta, by wykonał orzeczenie Trybunału - oświadczył.
Według rzecznika PO Jana Grabica, "dziś mamy ostatnią szansę jako Polska, by zadbać o to, by o Polsce znów mówiło się dobrze na świecie, a to zależy od tego, co zrobi w najbliższych dniach Andrzej Duda".
- Możemy jeszcze uniknąć złej debaty o Polsce - ocenił Halicki. Według niego opinia "daje szansę rządowi do wyjścia naprzeciw oczekiwaniom i pierwszym konkluzjom".
- Warto potraktować ten dokument jako punkt wyjścia do naprawy sytuacji, a nie odrzucać konkluzje zawarte w tym dokumencie - podkreślił.
Komisja Wenecka w Polsce
Spór wokół TK
Delegacja Europejskiej Komisji na rzecz Demokracji przez Prawo, nazywanej Komisją Wenecką, przybyła do Polski w połowie lutego na zaproszenie ministra spraw zagranicznych Witolda Waszczykowskiego, który wystąpił do Komisji o opinię na temat zmian w Trybunale Konstytucyjnym.
Nowelizacja ustawy o Trybunale Konstytucyjnym zmieniła m.in. definicję pełnego składu TK, stanowi też, że orzeczenia pełnego składu zapadają większością 2/3 głosów, a nie - jak do tej pory - zwykłą. Terminy rozpatrywania wniosków będą wyznaczane według kolejności wpływu.
Projekt nowelizacji ustawy o Trybunale złożyli w Sejmie 15 grudnia posłowie PiS. Izba uchwaliła ją 22 grudnia po burzliwej debacie, 24 grudnia Senat nie wprowadził do niej poprawek. Prezydent podpisał nowelizację 28 grudnia, tego samego dnia została ona opublikowana i weszła w życie.
O zmianach w ustawie o TK Komisja Wenecka rozmawiała w Warszawie m.in. z władzami Sądu Najwyższego, prezydiami Sejmu, Senatu i Krajowej Rady Sądownictwa, z ministrem sprawiedliwości Zbigniewem Ziobro, z sędziami TK, w tym z prezesem Trybunału Andrzejem Rzeplińskim, Rzecznikiem Praw Obywatelskich Adamem Bodnarem oraz organizacjami pozarządowymi.
Ponadto przewodniczący Komisji Weneckiej Gianni Buquicchio spotkał się z prezydentem Andrzejem Dudą.
x-news.pl, TVN24
***
Komisja Wenecka to organ doradczy Rady Europy, złożony z niezależnych ekspertów prawa konstytucyjnego i międzynarodowego, sędziów sądów najwyższych i sądów konstytucyjnych państw członkowskich, członków parlamentów narodowych oraz urzędników służby cywilnej. Działa od 1990 roku. Zrzesza 60 państw, także USA.
wyborcza.pl, PAP, IAR, kk