Pochodząca z zaanektowanego przez Rosję Krymu tatarska piosenkarka Jamala zaśpiewała w Sztokholmie piosenkę własnego autorstwa "1944", poświęconą stalinowskiej deportacji jej narodu. Rosja bezskutecznie domagała się dyskwalifikacji tego utworu, skarżąc się na jego polityczny wydźwięk.
Wywiad Polskiego Radia z Jamalą 
Wstrząsająca pieśń Tatarki na Eurowizji. "Tę tragedię zrozumieją Polacy"
Jak opowiadała pieśniarka w wywiadzie dla Polskiego Radia, tekst utworu "1944" bazuje na doświadczeniach rodzinnych. Prawie połowa Tatarów krymskich nie przeżyła deportacji zarządzonej przez Józefa Stalina (stalinowskie władze oskarżały Tatarów o kolaborację z III Rzeszą), a na półwysep mogli powracać dopiero od końca lat 80. Zginęli również niektórzy krewni śpiewaczki. Sama Jamala w związku z wygnaniem jej narodu z Krymu urodziła się w Oszu, na terenie obecnego Kirgistanu.
Obecnie Rosja anektowała Krym i uczestniczy również w zbrojnej agresji na wschodzie Ukrainy, w części Donbasu. Jamala powiedziała dziennikarzom, że po ostatnich zatrzymaniach krymskich Tatarów jej pieśń "1944" jest jeszcze bardziej aktualna.
- Śpiewam dla Ukrainy i dla Krymu. Chcę, by moja pieśń była kroplą w morzu, pomogła pokazać problemy Ukrainy i Tatarów - mówiła Jamala.
Ukraina zdobyła w głosowaniu jury oraz widzów łącznie 534 punkty, co oprócz zwycięstwa daje jej prawo do organizacji przyszłorocznej Eurowizji. Drugie miejsce zajęła artystka z Australii Dami In (511 punktów), trzecie - Rosjanin Siergiej Łazariew (491 punktów).
Gratulacje od władz
Po zwycięstwie ukraińskiej piosenkarki w Kijowie wybuchła euforia. "Tak!!! Niesamowity występ i zwycięstwo! Cała Ukraina serdecznie ci dziękuje, Jamala" - napisał na Twitterze prezydent Petro Poroszenko.
Zachwycony zwycięstwem Jamali jest także premier Wołodymyr Hrojsman. "Brawo, Jamala jest najlepsza! Gratuluję zwycięstwa! Chwała Ukrainie! - napisał na Twitterze szef ukraińskiego rządu.
Prześladowania Tatarów krymskich
Rocznica deportacji z 1944 jest upamiętniania przez Tatarów tradycyjnie 18 maja. W tym roku na okupowanym przez Rosję Krymie przed tą datą doszło do przeszukań i zatrzymań w domach tatarskich działaczy. Akcję, według prokurator Krymu, Natalii Pokłońskiej, nadzorowało rosyjskie FSB.
Tatarzy krymscy, którzy stanowią obecnie około 12 procent ludności półwyspu, są obiektem represji ze strony Rosji od czasu aneksji w 2014 roku ponieważ pozostali lojalni wobec ukraińskiego państwa. W czwartek zarzuty karne wysunięto wobec jednego z działaczy Medźlisu, Ilmi Umierowa.
Wcześniej w kwietniu doprowadzono do zakazu funkcjonowania Medżlisu, organu samorządu Tatarów, Medżlisu. Działacze tatarscy przekazują co jakiś czas alarmujące informacje o nowych przypadkach represji - w tym porwaniach aktywistów, znalezionych ciałach Tatarów ze śladami tortur.
mr, PolskieRadio.pl, PAP, IAR