Andrzej Duda z małżonką rozpoczynają dziś po południu oficjalną wizytę w Norwegii. Pierwszym punktem niedzielnego pobytu w Oslo będzie spotkanie z Polakami mieszkającymi w tym kraju. Prezydent wręczy odznaczenia państwowe osobom zasłużonym dla Polonii.
Oficjalny program wizyty rozpocznie się w poniedziałek od powitania pary prezydenckiej Andrzeja Dudy i Agaty Kornhauser-Dudy przez króla Norwegii Haralda V i królową Sonję. Tego samego dnia zaplanowano rozmowy prezydenta z przewodniczącym norweskiego parlamentu i z premier Norwegii Erną Solberg.
"Dopełnienie "projektu ABC"
Krzysztof Szczerski powiedział, że podstawowym celem rozpoczynającej się dziś wizyty prezydenta Andrzeja Dudy w Norwegii jest podkreślenie wagi współpracy z krajami skandynawskimi, w tym z Norwegią.
- Chcemy, żeby państwa skandynawskie były drugim po Europie Środkowo-Wschodniej naturalnym obszarem regionalnym współpracy Polski; środowiskiem, z którym Polska nawiąże szczególne, strategiczne kontakty - powiedział Szczerski. Jak dodał, byłoby to dopełnienie "projektu ABC", czyli projektu współpracy regionalnej z państwami położonymi wokół trzech mórz: Adriatyku, Bałtyku i Morza Czarnego.
Budowa gazociągu "Baltic Pipe" już za cztery lata
Minister tłumaczył, że wizyta ma charakter państwowy i została tak zaplanowana, żeby pokazywać całość relacji polsko-norweskich. Dlatego prezydent Andrzej Duda - jak mówił Krzysztof Szczerski - będzie przemieszczał się od Oslo po Narwik na dalekiej północy, w każdym miejscu podkreślając bogactwo relacji z Królestwem Norwegii.
Krzysztof Szczerski wyjaśnił, że prezydent podczas wizyty odbędzie szereg rozmów politycznych dotyczących relacji dwustronnych, m.in. z premier Solberg. - Prezydentowi właściwie podczas całej wizyty będzie towarzyszył król Norwegii Harald V, dla którego podczas oficjalnego obiadu zagra ubiegłoroczny finalista konkursu Chopinowskiego Szymon Nehring - poinformował minister.
Andrzej Duda otworzy też polsko-norweskie forum biznesowe, w którym wezmą udział m.in. przedstawiciele polskiego przemysłu stoczniowego i obronnego, a także przedsiębiorstw energetycznych. - Będziemy rozmawiać o dużym kontrakcie na gazociąg. Będzie też dyskusja o współpracy przemysłów zbrojeniowych; zostanie podpisany list intencyjny pomiędzy Polską Grupą Zbrojeniową i norweskim wytwórcą uzbrojenia dotyczący współpracy - poinformował prezydencki minister.
Ważna narada przed szczytem NATO
Jak powiedział, prezydent będzie też gościem Dowództwa Operacyjnego Sił Zbrojnych Norwegii w bazie w Reitan. - To będzie spotkanie zamknięte o wysokiej klauzuli tajności. Będziemy rozmawiać o kwestiach strategicznych dotyczących wojskowego wymiaru szczytu NATO; o tym, jak należy adekwatnie odpowiedzieć na zagrożenia pojawiające się wokół NATO - mówił Szczerski.
Prezydent: szczyt NATO musi dać jasny i głośny sygnał naszej jedności
Ważnym wymiarem wizyty prezydenta w Norwegii, mówił prezydencki minister, będzie też rozmowa z norweskimi politykami o praktycznym - wojskowym i politycznym - wymiarze szczytu Sojuszu Północnoatlantyckiego, który odbędzie się w Warszawie na początku lipca. - Od szczytu dzielą nas już tygodnie, a nie miesiące. Dochodzimy do ostatecznych decyzji, na których nam zależy, czyli decyzji dotyczących komponowania tej wzmocnionej obecności NATO na wschodniej flance - powiedział Szczerski.
Szczyt NATO, pod przewodnictwem sekretarza generalnego Jensa Stoltenberga, odbędzie się w dniach 8-9 lipca w Warszawie. Wezmą w nim udział przywódcy państw i rządów 28 krajów członkowskich oraz państw partnerskich. Przewidywane tematy szczytu to odpowiedź na zagrożenia ze wschodu i południa, w tym decyzje dotyczące zwiększenia obecności wojskowej na wschodnich obrzeżach sojuszu, a także dalsze rozszerzanie NATO.
W ostatnim czasie dowództwo sił USA w Europie poinformowało, że w lutym 2017 roku USA rozpoczną zwiększanie swych sił lądowych w Europie poprzez ciągłe rotacyjne przemieszczanie tam brygad pancernych. Brygada wojsk pancernych ma zostać wysłana na rotacyjne turnusy w celu ćwiczeń do krajów Europy Wschodniej: Polski, Rumunii, Bułgarii, Litwy, Łotwy i Estonii.
TVN24/x-news
W Norweskim Instytucie Noblowskim prezydent wygłosi wykład na temat prawa i pokoju. Jak mówił Szczerski, prezydent podczas swego pierwszego wystąpienia na sesji Zgromadzenia Ogólnego ONZ jesienią 2015 roku zapowiedział, że podczas prezydentury będzie podkreślał znaczenie prawa międzynarodowego dla pokoju na świecie. - Jako orędownik przestrzegania prawa międzynarodowego prezydent został zaproszony do wygłoszenia wykładu w Norweskim Instytucie Noblowskim - mówił Szczerski.
Hołd dla poległych w Narwiku
Para prezydencka rozpocznie i zakończy wizytę w Norwegii polskimi akcentami. Pierwszego dnia w Oslo odbędzie się spotkanie z Polakami mieszkającymi w tym kraju. Zasłużone dla Polonii osoby zostaną uhonorowane odznaczeniami państwowymi.
Z kolei ostatni dzień wizyty będzie poświęcony historii. Prezydent Andrzej Duda odwiedzi cmentarz wojenny niedaleko Narwiku, gdzie znajdują się groby polskich żołnierzy, którzy walczyli w bitwie o Narwik w czasie drugiej wojny światowej.
Bitwa o Narwik – pierwsze zwycięstwo aliantów
- Andrzej Duda będzie pierwszym polskim prezydentem, który odwiedzi ten cmentarz, który - dzięki staraniom prezydenta - Rada Ochrony Pamięci Walk i Męczeństwa odnowiła w tym roku - zaznaczył.
Bitwa o Narwik między siłami niemieckimi a alianckim Korpusem Ekspedycyjnym trwała od 9 kwietnia do 8 czerwca 1940. W bitwie wzięła udział Samodzielna Brygada Strzelców Podhalańskich dowodzona przez gen. Zygmunta Szyszko-Bohusza, która w trakcie walk straciła 97 żołnierzy, 28 zaginęło, a 189 zostało rannych.
W walkach pod Narwikiem brały udział polskie niszczyciele ORP "Grom", "Burza" i "Błyskawica". "Grom" został 4 maja zatopiony przez niemiecki bombowiec (zginęło 59 członków załogi). Polskie statki pasażerskie MS "Chrobry", MS "Batory" i MS "Sobieski" – jako transportowce wojska – również uczestniczyły w tej operacji.
PAP/IAR/iz,kh