Logo Polskiego Radia
POSŁUCHAJ
polskieradio.pl
Aneta Hołówek 21.11.2019

Historia Pucharu Świata w skokach narciarskich

Konkursy skoków narciarskich w Wiśle zainaugurują 41. sezon Pucharu Świata w skokach narciarskich. Pierwszym zwycięzcą cyklu był Austriak Hubert Neuper, a rekordzistami pod względem liczby triumfów w klasyfikacji generalnej są Adam Małysz i Fin Matti Nykaenen - po 4. Kryształowej Kuli za poprzedni sezon broni rewelacyjny Japończyk Ryoyu Kobayashi.
  • Mimo długiej historii skoków narciarskich, Puchar Świata rozgrywany jest dopiero od 1979 roku 
  • Obecnie punkty do klasyfikacji zdobywa najlepsza trzydziestka każdego z konkursów 
  • Trofeum broni Japończyk Ryoyu Kobayashi, który w ubiegłym sezonie wygrał z ogromną przewagą
  • Reprezentanci Polski sześciokrotnie sięgali po Kryształową Kulę, a pucharowe konkursy wygrywali 82 razy 

Choć skoki narciarskie znane są światu od połowy XIX wieku (początek dyscypliny w Polsce to rok 1908), a dyscypliną olimpijską są od 1924 roku, cykl zawodów składający się na Puchar Świata rozgrywany jest od 1979 roku.

Zaczęło się od Neupera 

Jako pierwszy w annałach zapisał się Hubert Neuper z Austrii, a trzecie miejsce w "generalce" zajął wówczas nasz Stanisław Bobak, który właśnie w sezonie 1979/1980 odniósł swoje jedyne w karierze zwycięstwo w konkursie PŚ. Miało to miejsce 26 stycznia 1980 roku na Średniej Krokwi w Zakopanem.

Czytaj więcej: W Zakopanem Polak po raz pierwszy wygrał pucharowe zawody. Wspominamy zwycięstwo Stanisława Bobaka 

Na przestrzeni lat ewoluował również styl oddawania skoków. Prekursorem znanego obecnie stylu, określanym jako "V", był Szwed Jan Bokloev, który taką technikę zaczął stosować od 1985 roku. Innowacja pozwoliła Bokloevovi na zwycięstwo w klasyfikacji generalnej cyklu w sezonie 1988/1989. Wszyscy skoczkowie posługują się nią od lat 90' XX wieku.

Zasady punktacji 

Klasyfikacja generalna tworzona jest na podstawie punktów, które zawodnicy otrzymują za miejsca uzyskane w poszczególnych konkursach. Obecna punktacja obowiązuje od sezonu 1993/1994. "Punktuje" 30 skoczków w każdym konkursie, zwycięzca otrzymuje 100 punktów, a 30. zawodnik zasila swoje konto o jeden punkt.

Od wspomnianej edycji skoczkiem, który na koniec uzyskał największą przewagę nad drugim zawodnikiem jest Ryoyu Kobayashi. Japończyk, który zdominował poprzedni sezon, wyprzedził wówczas Austriaka Stefana Krafta aż o 736 punktów. W sezonie 2014/2015 Niemiec Severin Freund i Słoweniec Peter Prevc zgromadzili identyczną liczbę punktów, a Kryształową Kulę otrzymał Freund, który wygrał wówczas więcej pojedynczych konkursów. To jedyny taki przypadek w historii rywalizacji. 

Polacy w czołówce 

W ubiegłym sezonie w najlepszej piątce sklasyfikowano aż trzech Polaków. Kamil Stoch zajął trzecie, Piotr Żyła czwarte, a Dawid Kubacki piąte miejsce. Stoch w przeszłości dwukrotnie sięgał po Kryształową Kulę - w sezonach 2013/2014 i 2017/2018. Skoczek z Zębu ma łącznie 33 zwycięstwa w zawodach konkursach indywidualnych PŚ. 

Jeszcze bardziej utytułowany w zawodach tej rangi jest Adam Małysz. "Orzeł z Wisły" aż czterokrotnie sięgał po zwycięstwo w klasyfikacji generalnej. Działo się to w sezonach: 2000/2001, 2001/2002, 2002/2003 i 2006/2007. Małysz jako jedyny skoczek w historii sięgał po Kryształową Kulę trzy razy z rzędu. Polak wygrał też 39 konkursów cyklu. Po raz ostatni triumfował w Zakopanem 22 stycznia 2011 roku. 

Pucharowe rekordy 

Najmłodszym zdobywcą Pucharu Świata jest Fin Toni Nieminen - 16 lat i 303 dni w sezonie 1991/9292, a najstarszym Norweg Anders Bardal - 29 lat i 207 dni w sezonie 2011/2012.

Łącznie po Puchar Świata sięgnęło 22 skoczków. Najwięcej razy wygrywali Małysz i Matti Nykaenen z Finlandii - po cztery razy. Najwięcej razy na koniec sezonu cieszyli się Austriacy (12.). Polacy zwyciężali sześciokrotnie. 

Absolutnym rekordzistą pod względem liczby startów w poszczególnych cyklach jest Noriaki Kasai. 47-letni weteran w Wiśle zainauguruje swój... 31. sezon w PŚ. Japończyk wygrał łącznie 17 konkursów, a na podium poszczególnych konkursów stał 63 razy. Po raz pierwszy w 1992 roku w Lahti. 

Czytaj dalej:
Schlierenzauer 1200 f.jpg
PŚ w skokach: legenda zapowiada powrót do czołówki. Nowy trener pomoże Gregorowi Schlierenzauerowi?

Schlierenzauer chce wrócić 

Najwięcej pojedynczych konkursów Pucharu Świata wygrał Gregor Schlierenzauer. Austriak wygrał zawody najwyższej rangi już 53 razy i wciąż jest czynnym zawodnikiem. W ostatnich latach spisywał się słabiej, ale przed sezonem podjął współpracę ze słynnym trenerem Wernerem Schusterem i zapowiada powrót do czołówki. Kolejne miejsca zajmują Nykaenen (46) i Małysz (39).

Rodak Nykaenena, Janne Ahonen zajmuje 4. miejsce (36.) i prawdopodobnie ta liczba się nie zmieni, bo w 2018 roku Fin zakończył (po raz trzeci) karierę.

Kamil Stoch w tej klasyfikacji jest piąty, ex aequo ze słynnym Niemcem Jensem Weissflogiem. Obaj panowie wygrywali po 33 razy. 

Biało-czerwoni zapisali się w historii 

Dotychczas dziewięciu polskich skoczków triumfowało w konkursach Pucharu Świata - Stanisław Bobak (raz, 1980), Piotr Fijas (3 razy, 1980–1986), Adam Małysz (39 razy, 1996–2011), Kamil Stoch (33 razy, 2011–2019), Maciej Kot (dwa razy, 2017), Piotr Żyła (raz, 2013), Krzysztof Biegun (raz, 2013), Jan Ziobro (raz, 2013) i Dawid Kubacki (raz, 2019).

82 zwycięstwa dają biało-czerwonym piąte miejsce w drużynowej klasyfikacji wszech czasów. Najwięcej, bo 251 razy, zwyciężali reprezentanci Austrii. 121 triumfów mają na koncie Finowie, chociaż zawodnicy z tego nordyckiego kraju od blisko dekady znajdują się w poważnym kryzysie, a od 2014 roku czekają na kolejne zwycięstwo. 116 razy wygrywali Niemcy (chociaż dodać do tego można 28 triumfów skoczków z NRD), a 112-krotnie na najwyższym podium konkursów stawali Norwegowie. 

Łącznie pucharowe konkursy wygrywali skoczkowie z 15 państw, jeśli łącznie policzymy dorobek Niemiec i NRD, Słowenii i Jugosławii oraz Czech i Czechosłowacji. 

Zdobywcy Pucharu Świata w skokach narciarskich:
1980 Hubert Neuper (Austria)
1981 Armin Kogler (Austria)
1982 Kogler
1983 Matti Nykaenen (Finlandia)
1984 Jens Weissflog (NRD)
1985 Nykaenen
1986 Nykaenen
1987 Vegaard Opaas (Norwegia)
1988 Nykaenen
1989 Jan Bokloev (Szwecja)
1990 Ari-Pekka Nikkola (Finlandia)
1991 Andreas Felder (Austria)
1992 Toni Nieminen (Finlandia)
1993 Andreas Goldberger (Austria)
1994 Espen Bredesen (Norwegia)
1995 Goldberger
1996 Goldberger
1997 Primoż Peterka (Słowenia)
1998 Peterka
1999 Martin Schmitt (Niemcy)
2000 Schmitt
2001 Adam Małysz (Polska)
2002 Małysz
2003 Małysz
2004 Janne Ahonen (Finlandia)
2005 Ahonen
2006 Jakub Janda (Czechy)
2007 Małysz
2008 Thomas Morgenstern (Austria)
2009 Gregor Schlierenzauer (Austria)
2010 Simon Ammann (Szwajcaria)
2011 Morgenstern
2012 Anders Bardal (Norwegia)
2013 Schlierenzauer
2014 Kamil Stoch (Polska)
2015 Severin Freund (Niemcy)
2016 Peter Prevc (Słowenia)
2017 Stefan Kraft (Austria)
2018 Stoch
2019 Ryoyu Kobayashi (Japonia)

ah, pm, bo