Logo Polskiego Radia
POSŁUCHAJ
PolskieRadio 24
Michał Szewczuk 29.12.2018

Uwaga na dopalacze! Policja ostrzega przed niebezpiecznymi substancjami

W Polsce wzrasta liczba przypadków zatruć i śmierci z powodu użycia opioidów zawartych w nowych narkotykach, czyli tzw. dopalaczach – poinformował Główny Inspektorat Sanitarny. Z kolei policja apeluje, że te substancje są trucizną, której "każde zażycie wiąże się z poważnym ryzykiem dla zdrowia, a nawet życia".
Posłuchaj
  • Jan Bodnar (GIS) o zagrożeniu, wynikającemu z użycia opioidów w dopalaczach (IAR)

Policja ostrzega przed zażywaniem dopalaczy. Prosi też o kontakt z odpowiednimi służbami, kiedy mamy podejrzenie, że dana osoba jest pod wpływem niedozwolonych środków. "Nigdy nie wiemy, jak organizm ludzki zachowa się po zażyciu nawet najmniejszej dawki takiej substancji chemicznej" - ostrzega policja na swojej stronie internetowej. Wymienia też niepokojące objawy, na które rodzice i opiekunowie powinni zwrócić uwagę:

  • wygląd oczu (zaczerwienione spojówki lub brzegi powiek, łzawienie, opadnięcie powieki, nadmierne rozszerzenie lub zwężenie źrenic, powolna reakcja źrenic na światło, oczopląs przy wpatrywaniu się w stały punkt);
  • złe samopoczucie, brak chęci do życia, depresja;
  • stany euforyczne, gadatliwość a następnie otępienie i apatia;
  • zmiana nawyków żywieniowych - brak apetytu lub objadanie się;
  • kłopoty w szkole, wagary, pogorszenie ocen;
  • próby wyłudzania lub podbieranie pieniędzy na nieokreślone wydatki;
  • nieuzasadnione ataki złości, agresji;
  • wychodzenie z domu na krótko, poprzedzone dzwonkiem domofonu lub telefonem od nieznanej osoby;
  • wprowadzenie do słownictwa nowych zwrotów, często niezrozumiałych dla dorosłych, tzw. slangu narkotykowego;
  • pojawienie się w domu nowych akcesoriów, typu lufki, sreberka, małe woreczki z zamknięciem strunowym, tzw. dilerki, itp.;
  • zmiana zapachu ciała.

Skutkami zażycia dopalaczy są:

  • bóle głowy, migrena;
  • kołatanie serca (przyspieszone tętno często sięgające 200, duszności, ból w klatce piersiowej);
  • agresja, zaburzenia koordynacji ruchowej, drżenie rąk;
  • nudności, wymioty, biegunka;
  • zmęczenie, osłabienie, brak zdolności koncentracji;
  • reakcje alergiczne;
  • myśli samobójcze, omamy;
  • napady leku, halucynacje;
  • nadmierna wrażliwość na dźwięki i światło.

Śląska policja przestrzega

Jak poinformował GIS, od początku roku do listopada z powodu zażycia dopalaczy zmarło w Polsce 61 osób. W woj. śląskim w kończącym się roku znacząco wzrosła liczba osób, które zmarły po dopalaczach. Od początku roku to już 16 osób, podczas gdy w całym poprzednim - dwie. 

Nasilenie przypadków zatruć po dopalaczach rośnie podczas wakacji, ulegały nim osoby w bardzo zróżnicowanym wieku - od 11 do 54 lat, zdecydowana większość to mężczyźni. Według szefowej sanepidu w skali kraju najczęściej do zatruć dopalaczami dochodzi w woj. łódzkim, woj. śląskie jest drugie w tych statystykach. Najmniej podobnych przypadków notuje się na Opolszczyźnie. 

Szefowa śląskiego sanepidu Urszula Mendera-Bożekk zaapelowała do rodziców, by zwracali uwagę na niepokojące objawy związane z zażywaniem substancji psychoaktywnych.- Jeżeli takie objawy wystąpiły nagle, musimy natychmiast udać się do lekarza. Nie możemy na własną rękę podawać leków, dlatego że mogą one wejść w interakcję ze składnikami, które są zawarte w dopalaczach - zaznaczyła. Jak dodała, ostatnio w niektórych z nich pojawił się znów fentanyl - lek używany w anestezjologii, który w nieodpowiednich dawkach i wraz z innymi środkami może być śmiertelny. 

Likwidacja sklepów nie pomogła

Szef śląskiej policji nadinsp. Krzysztof Justyński zaznaczył, że choć w regionie właściwie udało się zlikwidować sklepy z dopalaczami, odbiorcy zaopatrują się m.in. za granicą, przez internet, czasami dopalacze są wytwarzane na własną rękę, domowymi sposobami. Komendant zapewnił, że funkcjonariusze mocno koncentrują się na walce z dopalaczami i narkotykami. W 11 miesiącach br. śląska policja wszczęła prawie 3,9 tys. spraw związanych z ustawą o zapobieganiu narkomanii, prawie 2,9 tys. osób usłyszało zarzuty, blisko 260 z nich to nieletni. W tym roku śląska policja przejęła 568 kg narkotyków i ponad 19 kg dopalaczy. - Każda sprawa, która dotyczy narkotyków i dopalaczy, natychmiast angażuje siły policyjne- zapewnił komendant. 

Przypomniał, że w związku tym, co zdarzyło się w Mikołowie (w święta troje mieszkańców tego miasta zmarło, prawdopodobnie właśnie na skutek zażycia dopalaczy), zatrzymano trzech mężczyzn. Poza trzema osobami, które zmarły, w ostatnich dniach do szpitali trafiło także kilka innych osób z powiatu mikołowskiego z obawami zatrucia dopalaczami, - Prosimy raz jeszcze nie zażywać niczego, absolutnie żadnych substancji niewiadomego pochodzenia, bo jak widać na przykładach z ostatnich dni, może się to skończyć tragicznie - zaznaczył Krzysztof Justyński. 

Jak podkreślają specjaliści, dopalacze to substancje działające na ośrodkowy układ nerwowy, wpływające negatywnie na pracę mózgu. Mają postać tabletek, proszków, mieszanin ziół, suszu, liquidu do e-papierosa, a także sprayu do nosa, kadzidełek czy naklejek, tzw. tatuaży. Są sprzedawane w sklepach lub przez internet pod nazwą artykułów kolekcjonerskich, często z umieszczonym komunikatem "produkt nie do spożycia". Dopalacze mogą wywołać m.in. zawał, udar, niewydolność wątroby i nerek. 

GIS: Wzrasta liczba śmierci z powodu użycia opioidów w dopalaczach

Główny Inspektorat Sanitarny przestrzegł, że użycie substancji opioidowych, zawierających pochodne fentanylu lub samego fentanylu odzyskanego z plastrów transdermalnych (przezskórne plastry przeciwbólowe), może doprowadzić do zgonu z powodu nagłego zatrzymania oddechu. 

Inspektorat wyjaśnił, że osoba po użyciu opioidów, w odróżnieniu od osób po użyciu psychostymulantów (preparatów pobudzających), ma zaburzenia świadomości, jest zwykle splątana i podsypiająca. "Stwierdza się u niej wąskie (szpilkowate) źrenice, bradykardię (zwolnienie czynności serca), niskie ciśnienie tętnicze, ma groźne dla życia zaburzenia oddechowe, w tym całkowite zatrzymanie oddechu". GIS podkreślił, że osoba po użyciu opioidów wymaga pomocy przedlekarskiej, takiej jak zapewnienie drożności dróg oddechowych i ułożenie jej w pozycji bezpiecznej. Koniecznie należy wezwać pomoc ratownictwa medycznego (tel. 112), 

"Na podstawie analiz dokonanych przez Zespół Oceny Ryzyka – czytamy w komunikacie – pochodne fentanylu (m.in. furanylfentanyl, cyklopropylofentanyl, U-47700 i in.), obecne m.in. w produktach o takich nazwach, jak: FU-F, Gumiś, Talizman GT, Talizman Zielony, Trójkąt, China Breath, Devil Liquid i innych, zostały umieszczone w wykazie substancji psychoaktywnych, niebezpiecznych dla zdrowia i życia człowieka. Co oznacza objęcie ich prawem karnym". 

msze, PAP, policja.pl, IAR