Logo Polskiego Radia
POSŁUCHAJ
IAR / PAP
Sylwia Mróz 30.08.2010

31 lat temu podpisano porozumienia szczecińskie

30 sierpnia 1980 roku podpisano porozumienie szczecińskie kończące strajki organizowane przez całe lato na Pomorzu Zachodnim.
30 sierpnia 1980 r. stoczniowcy i członkowie rządu opuszczają teren zakładu po podpisaniu porozumienia30 sierpnia 1980 r. stoczniowcy i członkowie rządu opuszczają teren zakładu po podpisaniu porozumienia(fot. PAP/CAF/Jerzy Undro)

Razem z porozumieniami podpisanymi dzień później w Gdańsku oraz 3 września w Jastrzębiu zakończyły one prawie dwumiesięczną falę strajków w całej Polsce. Protesty w Szczecinie rozpoczęły się 18 sierpnia.

W 30. rocznicę podpisania Porozumień Sierpniowych w Szczecinie przed bramą główną Stoczni Szczecińskiej Nowa odbędą się uroczystości rocznicowe. Hołd uczestnikom tamtych wydarzeń złożą m.in. przedstawiciele władz lokalnych, pracownicy szczecińskich przedsiębiorstw, przedstawiciele związków zawodowych, stowarzyszeń kombatanckich. Przed stoczniową bramą w południe modlitwę "Anioł pański" odmówi metropolita szczecińsko-kamieński abp Andrzej Dzięga. Przemówienie wygłosić ma sygnatariusz Porozumień Marian Jurczyk.Przed tablicą upamiętniającą poległych w Grudniu'70. zostaną złożone kwiaty i wieńce.

Negocjacje i porozumienia

Wśród szczecińskich "36 żądań" znalazły się wszystkie niemal postulaty zgłoszone w Gdańsku, a na pierwszym miejscu - prawo do tworzenia wolnych związków zawodowych. Dzień później komisja rządowa pod przewodnictwem ówczesnego wicepremiera Kazimierza Barcikowskiego przybyła do Szczecina, gdzie podjęła rozmowy z Międzyzakładowym Komitetem Strajkowym, reprezentowanym przez Mariana Jurczyka.

Po żmudnych negocjacjach, przy udziale ekspertów obu stron, 30 sierpnia podpisano jedno z trzech historycznych porozumień, które umożliwiły powstanie pierwszego wolnego, niezależnego związku zawodowego NSZZ "Solidarność". Porozumienia zapoczątkowały proces upadku komunizmu w naszym kraju i pośrednio zmiany ustrojowe w innych europejskich państwach bloku komunistycznego.

Strajk w stoczni

Protesty rozpoczęły się 1 lipca 1980 roku. Stopniowo ogarnęły cały kraj. Decydujące znaczenie miał rozpoczęty 14 sierpnia strajk w Stoczni Gdańskiej, który rozszerzył się na pozostałe stocznie, porty, komunikację miejską i niektóre zakłady przemysłowe.

18 sierpnia Międzyzakładowy Komitet Strajkowy przekazał wojewodzie gdańskiemu listę 21. postulatów. Dotyczyły one spraw ekonomicznych, głównie płacowych, jednak najważniejsze były te o charakterze politycznym: prawo do tworzenia wolnych związków zawodowych i zniesienie cenzury.

Na przyspieszenie tempa rokowań ze stroną rządową wpłynęło rozszerzenie fali protestów na cały kraj, między innymi strajk, który 18 sierpnia rozpoczął się w Szczecinie, a także protesty solidarnościowe podjęte 29 sierpnia przez górników z kopalni "Manifest Lipcowy" w Jastrzębiu i w ślad za nimi wiele innych kopalń i zakładów pracy na Śląsku.

Podpisanie porozumień sierpniowych w 1980 roku zakończyło falę dwumiesięcznych strajków w zakładach pracy w całej Polsce. Protesty były spowodowane niezadowoleniem społeczeństwa z pogarszającej się sytuacji ekonomicznej oraz ze sposobu sprawowania władzy przez rządy komunistyczne.

sm