- Trwają badania laboratoryjne kolejnej szczepionki przeciwko COVID-19. Preparat został stworzony przez firmę Johnson & Johnson
- Substancja powoduje wytworzenie w organizmie zaszczepionego niegroźnych białek koronawirusa SARS-CoV-2 pobudzających układ immunologiczny
- Przeciwciała neutralizujące przeciwko wirusowi wykryto u 90 proc. lub więcej wszystkich uczestników testów 29 dnia po pierwszej dawce szczepionki, do dnia 57 osiągnięto 100 proc.
- W ciągu 71 dni obserwacji po podaniu pierwszej dawki miana przeciwciał wzrastały i stabilizowały się, co sugeruje trwałość odpowiedzi immunologicznej wywołanej przez preparat Johnson & Johnson
"Szczepienia muszą być przyspieszone". Znamy ustalenia po wideoszczycie UE
Nową szczepionkę opracowały firma Janssen Pharmaceutica (od lat 60. część koncernu Johnson & Johnson) oraz specjaliści z Beth Israel Deaconess Medical Center (BIDMC). Wykorzystuje ona tę samą technologię co wcześniej opracowana przez ten zespół i zatwierdzona przez Europejską Agencję Leków szczepionka przeciwko wirusowi ebola oraz będące w fazie badań szczepionki przeciwko syncytialnemu wirusowi oddechowemu (RSV), wirusom HIV i zika. Są to szczepionki na bazie niezdolnego do replikacji adenowirusa Ad26, uważane za ogólnie bezpieczne i wysoce immunogenne.
Różnice względem obecnych preparatów
Ad26 jest nośnikiem materiału genetycznego, pod wpływem którego komórki zaszczepionej osoby zaczynają wytwarzać białko wypustkowe (białko kolca, białko S) wirusa SARS-CoV-2 powodującego COVID-19. Reagując na białko wirusa, organizm wytwarza odporność. Samo białko nie jest wirusem SARS-CoV-2, nie może więc spowodować choroby.
Czytaj także:
W odróżnieniu od trzech dotychczasowych szczepionek przeciwko COVID-19 (Pfizer, Moderna i AstraZeneca) w przypadku szczepionki Johnson & Johnson do uzyskania odporności powinna wystarczyć pojedyncza dawka. Co więcej, wstępne wyniki wskazywały na praktycznie 100-proc. skuteczność. Nie musi też być przechowywana w zamrażarce - można ją trzymać w zwykłej lodówce.
[SONDAŻ] Coraz więcej Polaków chce się zaszczepić przeciw COVID-19
Efekty uboczne przez 24 godziny
Badania nad szczepionką rozpoczęły się 22 lipca 2020 roku. Uczestniczyło w nich 12 ośrodków w Belgii i USA. Pacjentów testujących preparat badano na zdrowych dorosłych w wieku od 18 do 55 lat (kohorta 1) oraz osoby w wieku 65 lat lub starsze (kohorta 3). Otrzymali oni domięśniowo szczepionkę Ad26.COV2.S w małej lub wysokiej dawce albo placebo. Część badanych otrzymała jedną dawkę, inni - dwie dawki w odstępie 56 dni.
W kohorcie 2 zbierane są długoterminowe dane porównujące schemat pojedynczej dawki ze schematem dwudawkowym. Wyniki te nie zostały na razie podane.
opr. Johns Hopkins University
Po podaniu pierwszej dawki szczepionki uczestnikom w kohortach 1 i 3 oraz po drugiej dawce w kohorcie 1, najczęściej zgłaszanymi działaniami niepożądanymi były zmęczenie, bóle głowy, bóle mięśni i bóle w miejscu wstrzyknięcia. Najczęstszym ogólnoustrojowym działaniem niepożądanym była gorączka. Ogólnoustrojowe zdarzenia niepożądane występowały rzadziej w kohorcie 3 niż w kohorcie 1 oraz u osób, które otrzymały małą dawkę szczepionki, niż u osób, które otrzymały dużą dawkę. Reaktogenność (odpowiedź na szczepienie) była mniejsza po drugiej dawce - podają autorzy badań, opublikowanych w "New England Journal of Medicine".
"Jesteśmy zdani na łaskę koncernów farmaceutycznych". Grzędziński o szczepieniach przeciwko SARS-CoV-2
Miejscowe i ogólnoustrojowe reakcje wystąpiły w dniu szczepienia lub następnego dnia i na ogół ustępowały w ciągu 24 godzin. Reakcje ogólnoustrojowe były bardzo podatne na leki przeciwgorączkowe i nie stwierdzono potrzeby ich profilaktycznego stosowania. Po podaniu drugiej dawki wśród uczestników w wieku od 18 do 55 lat, częstość występowania ogólnoustrojowych poważnych działań niepożądanych była znacznie niższa niż po pierwszej immunizacji zarówno w grupie otrzymującej małą, jak i dużą dawkę.
100 procent skuteczności, możliwa trwała odporność
Przeciwciała neutralizujące przeciwko wirusowi wykryto u 90 proc. lub więcej wszystkich uczestników 29 dnia po pierwszej dawce szczepionki, niezależnie od dawki lub grupy wiekowej i osiągnięto 100 proc. do dnia 57. W ciągu 71 dni obserwacji po podaniu pierwszej dawki miana przeciwciał wzrastały i stabilizowały się, co sugeruje trwałość odpowiedzi immunologicznej wywołanej przez Ad26.COV2.S.
Czytaj także:
Na obecnym etapie badań analiza wykazała, że szczepionka Ad26.COV2.S miała akceptowalny profil bezpieczeństwa i reaktogenności oraz wytwarzała odporność już po pojedynczym szczepieniu niską lub wysoką dawką. Trwają badania 3. fazy. W 3 fazie klinicznej badane jest, czy druga dawka przyniesie dodatkowe korzyści w postaci poprawy skuteczności uodpornienia lub jego trwałości - zwłaszcza u osób starszych, których odpowiedź immunologiczna po pierwszej dawce była mniejsza niż u młodszych uczestników.
Silne działanie Ad26.COV2.S potwierdzają wyniki badania z udziałem małp, w których pojedyncza dawka zapewniła całkowitą ochronę przed replikacją SARS-CoV-2 w płucach i prawie całkowitą ochronę w nosie.
mbl