W piątek rano zmarł książę Filip, o czym poinformowała brytyjska rodzina królewska. "Jego Książęca Mość, książę Edynburga odszedł dziś rano w spokoju w zamku Windsor. Łączymy się w bólu i żałobie z każdym na całym świecie" - czytamy we wpisie na facebookowym profilu rodziny królewskiej. Jak powiedziała sama Elżbieta II w 1997 roku, z okazji 50. rocznicy ich małżeństwa, książę Filip był kimś "kto nie przyjmuje łatwo komplementów, ale po prostu jest przez te wszystkie lata moją siłą i oparciem, a ja i cała jego rodzina, oraz ten i wiele innych krajów, mamy wobec niego dług większy niż kiedykolwiek by się spodziewał, albo kiedykolwiek się dowiemy".
"Książę był symbolem brytyjskiej Korony". Andrzej Duda złożył kondolencje rodzinie królewskiej
01:00 duke edinburg spec 22 .mp3 Wielka Brytania żegna księcia Filipa - relacja Adama Dąbrowskiego (IAR)
"Dalekowzroczność, determinacja i odwaga"
Do brytyjskiej rodziny królewskiej popłynęły kondolencje od przywódców państw całego świata. Premier Wielkiej Brytanii Boris Johnson powiedział, że naród brytyjski stracił dziś wielkiego człowieka, który zawsze wspierał młodzież oraz zawsze stał u boku królowej.
00:22 johnson - prince philipp .mp3 Boris Johnson: nasze myśli powinny wybiegać do Jej Wysokości Królowej i jej rodziny, bo utracili oni nie tylko wielce szanowaną osobę publiczną, ale również oddanego męża, dumnego i kochającego ojca, dziadka i w ostatnich latach również pradziadka (IAR)
Boris Johnson ocenił, że nabytą w wojsku etykę Filip stosował w całym swoim życiu. - Walczył o środowisko na wiele lat przed tym, nim stało się to modne. Kształtował i inspirował życie wielu młodych ludzi, dziesiątków tysięcy osób, u których pobudzał nadzieje i ambicje – opisał.
- Dzisiaj płaczemy razem z królową za księciem Filipem, oferujemy nasze kondolencje jej i całej rodzinie. Składamy podziękowania jako cały naród za wielkie życie i dzieła księcia Edynburga – oświadczył Boris Johnson.
Czytaj także:
Swoje kondolencje przekazali także byli premierzy Wielkiej Brytanii. Tony Blair wspomniał, że Filip zostanie najpewniej zapamiętany za swoje "niezwykłe i niezachwiane wsparcie dla królowej przez tak wiele lat". "Jednak powinien być również pamiętany za dalekowzroczność, determinację i odwagę" - oświadczył.
- Pokazał prawdzie oddanie krajowi"- oświadczył z kolei David Cameron, wspominając jednocześnie służbę księcia Edynburga w brytyjskiej Marynarce Wojennej. - Zostawia po sobie duże dziedzictwo, także we wspieranych przez niego organizacjach charytatywnych - dodał.
Pogrzeb księcia Filipa. Brytyjskie media informują, gdzie może się odbyć ceremonia
"Pokolenie, jakiego już nie będzie"
Smutek po śmierci księcia Filipa wyrazili przedstawiciele państw Wspólnoty Narodów. Premier Kanady Justin Trudeau ocenił Filipa jako "człowieka o wielkich celach i przekonaniach". "Kierował się poczuciem obowiązku wobec innych, wniósł tak wiele w tkankę społeczną naszego kraju i świata" - napisał na Twitterze. Justin Trudeau dodał, że książę Filip zostanie zapamiętany jako "odznaczony oficer marynarki i oddany filantrop". Kanadyjski premier zwrócił uwagę także na stałość w związku z królową Elżbietą. "Myśli wszystkich Kanadyjczyków są z nią i całą rodziną królewską, gdy opłakują tę znaczącą stratę" - napisał.
Szefowa nowozelandzkiego rządu Jacinda Ardern, wspominając Filipa, zwróciła uwagę na przyznawaną w jej kraju Nagrodę Księcia Edynburga (The Duke of Edinburgh's Award), mającą wzmacniać poczucie obowiązku obywatelskiego i rozwój sprawności fizycznej wśród młodych.
"Książę Filip uosabiał pokolenie, jakiego już nie będzie" - ocenił z kolei w oświadczeniu premier Australii Scott Morrison. Zwrócił też uwagę na związki monarchy z australijską Marynarką Wojenną i zaangażowanie w australijskie fundacje i organizacje charytatywne.
Czytaj także:
Szef indyjskiego rządu Narendra Modi zauważył, że książę Filip, który służył w brytyjskiej marynarce wojennej podczas II wojny światowej, "miał niezwykłą karierę w armii i przewodził wielu społecznym inicjatywom".
Brytyjska monarchia oficjalnie i od kuchni. Serwis specjalny
"Ambicja i bezinteresowność"
Prezydent Stanów Zjednoczonych Joe Biden w oświadczeniu napisał, że "dziedzictwo księcia Filipa będzie żyło nie tylko dzięki jego rodzinie, ale we wszystkich przedsięwzięciach charytatywnych, które ukształtował". Zapewnił, że razem ze swoją żoną Jill "mają w swoich sercach dzieci, wnuki, prawnuki i mieszkańców Wielkiej Brytanii królowej i księcia Filipa".
"Swoim niezwykłym przykładem, Jego Wysokość Książę Filip udowodnił, że w prawdziwym partnerstwie jest miejsce zarówno na ambicję, jak i bezinteresowność - wszystko, w służbie czemuś większemu - ocenił z kolei Barack Obama.
Były prezydent USA George W. Bush napisał, że książę Edynburga reprezentował Wielką Brytanię "z godnością i wniósł nieograniczoną siłę i wsparcie dla królowej". Przyznał, że jemu i jego żonie Laurze "przyszło się cieszyć urokiem i dowcipem" towarzystwa Filipa. "Wiemy, jak bardzo będzie go brakowało" - przyznał.
Nie tylko szefowie państw
Do kondolencji przyłączyli się także sekretarz generalny NATO Jens Stoltenberg i szefowa KE Ursula von der Leyen. "Moje najgłębsze kondolencje dla Jej Królewskiej Mości Królowej z powodu śmierci Jego Królewskiej Wysokości księcia Filipa. Stoimy po stronie naszych sojuszników NATO, Wielkiej Brytanii, w tym smutnym momencie" - napisał szef NATO na Twitterze. "Ze smutkiem odbieram wiadomość o śmierci Jego Królewskiej Mości, księcia Filipa. Chciałbym przekazać szczere wyrazy współczucia Jej Królewskiej Mości, rodzinie królewskiej i mieszkańcom Wielkiej Brytanii w tym smutnym dniu" - wskazała z kolei szefowa KE.
Konie, trufle, pędzle, skrzydła. Życie księcia Filipa było pełne pasji
Aktywne życie księcia
Filip Mountbatten, książę Edynburga, pochodzi z greckiej i duńskiej rodziny królewskiej. W czasie drugiej wojny światowej służył w brytyjskiej marynarce wojennej. W 1947 roku, po uzyskaniu obywatelstwa brytyjskiego, przyjął nazwisko matki Battenberg, w zanglicyzowanej formie Mountbatten. Zrzekł się też wszelkich praw do greckiej korony i przeszedł na anglikanizm. Książę Filip i królowa Elżbieta II byli w związku małżeńskim przez prawie 74 lata lat. Ich ślub odbył się 20 listopada 1947 roku. Wcześniej, ojciec Elżbiety - król Jerzy VI przyznał Filipowi tytuł "Jego Królewskiej Wysokości" oraz "księcia Edynburga". Kilka lat później, 6 lutego 1952 roku Elżbieta wstąpiła na tron brytyjski. Uroczystość koronacji odbyła się 2 czerwca 1953 w Opactwie Westminsterskim. Wówczas to para królewska miała już dwoje dzieci: księcia Walii Karola i księżniczki Anny. Potem przyszło na świat jeszcze dwóch synów: Andrzej i Edward.
Czytaj także:
Książę Filip słynął z zamiłowania do sportu. Jeździł konno, grał w polo, żeglował, a także pilotował śmigłowiec. W dniu 70. urodzin, w 1991 roku miał na koncie ponad 5 tysięcy wylatanych godzin. Ustanowiona przez niego w latach 50. Nagroda Księcia Edynburga służy wzmacnianiu poczucia obowiązku obywatelskiego i rozwijaniu sprawności fizycznej wśród młodzieży. Z okazji 90. urodzin w 2011 roku książę Filip otrzymał od małżonki tytuł Lorda Wysokiego Admirała, najwyższy rangą w Royal Navy. Filip Mountbatten był laureatem kilkudziesięciu wysokich odznaczeń, zarówno brytyjskich, jak i przyznanych przez wiele innych państw świata.
Książę Filip w 2017 roku wycofał się z życia publicznego. W połowie lutego został przyjęty do szpitala z powodu infekcji, a następnie zabiegu kardiologicznego, z którego został wypisany dopiero po miesiącu.
IAR, PAP. Twitter/ mbl