"Czerwiec 1976 roku to niezwykle dramatyczny, ale też szczytny rozdział polskiej historii. Potężny protest robotników, walczących o godność, chleb i prawa obywatelskie, stał się zaczynem wolności, która jest dzisiaj naszym udziałem" - podkreślił Andrzej Duda w liście zamieszczonym w piątek na stronie Kancelarii Prezydenta.
IPN odzyskał nielegalnie zatrzymane dokumenty. Obejmują ponad pół wieku historii
"Radomski Czerwiec"
W jego ocenie nie bez powodu Czerwiec '76 często nazywamy "Radomskim Czerwcem". "Strajki i demonstracje uliczne objęły wówczas wiele regionów kraju, jednak najbardziej wstrząsający charakter miały wydarzenia w Radomiu. Akcję protestacyjną rozpoczęli tu robotnicy z Zakładów Metalowych im. gen. »Waltera«, a wkrótce ogarnęła ona całe miasto. W wielogodzinnych demonstracjach wzięły udział dziesiątki tysięcy osób. Jednym z najbardziej wyrazistych symboli radomskiego protestu stało się podpalenie bastionu komunistycznej władzy - siedziby Komitetu Wojewódzkiego PZPR" - wskazał.
"Władza odpowiedziała z całą brutalnością. Do walki wkroczyły wzmocnione oddziały MO i ZOMO, ale opór radomskiego społeczeństwa był silny. W tragicznych zajściach śmierć poniosło dwóch demonstrantów: Jan Łabęcki i Tadeusz Ząbecki. Dzień 25 czerwca zapamiętany został w Radomiu jako dzień gniewu, nieugiętych zmagań, krwi i żałoby. Aresztowanych zastraszano i bito, okrutną represją były radomskie »ścieżki zdrowia«. Jednocześnie komunistyczna propaganda rozpoczęła kampanię oszczerstw wobec uczestników protestów" - zaznaczył prezydent.
Jak przypomniał, zapadły „niezasłużone sądowe wyroki, zwolnienia z pracy, zniesławienia i inne szykany. Radom na trwałe znalazł się na komunistycznym indeksie. Szczególnie wstrząsającym wątkiem wydarzeń radomskich stały się losy śmiertelnie pobitego księdza Romana Kotlarza, ukaranego za sprzyjanie protestującym - zaakcentował.
Czytaj również:
"Czerwiec '76 nie przeminął bez rezultatów"
"Jednak mimo bólu, jaki wywołują w nas wspomnienia o ofiarach, myślimy także o wydarzeniach sprzed 45 lat z poczuciem zwycięskiej dumy. Radomski Czerwiec nie przeminął bez rezultatów. W wyniku protestów zostały cofnięte drastyczne podwyżki cen, które wzbudziły sprzeciw Polaków. To pokazało, że opór ma sens. Obnażone zostały też kłamstwa propagandy o niebywałych sukcesach gospodarczych i o »dialogu partii z narodem«. Najważniejszym jednak efektem było odrzucenie lęku oraz narodziny społecznej, międzyludzkiej solidarności" - napisał prezydent.
Czerwiec '76 - podkreślił - pokazał, jak ludzie różnych środowisk, doświadczeń, poglądów mogą się łączyć "dzięki fundamentalnym wartościom". "Jego pokłosiem było także późniejsze powstanie Komitetu Obrony Robotników i Ruchu Obrony Praw Człowieka i Obywatela. Zawiązała się więź ludzi niepokornych i walczących - ludzi pragnących być wolnymi" - wskazał.
"Dziedzictwo Radomskiego Czerwca jest ciągle aktualnym zobowiązaniem. Składamy hołd ofiarom tamtego czasu, oddajemy cześć bohaterom zmagań. Chcemy również, aby przesłanie Czerwca '76 - przesłanie wolności, godności, prawdy, solidarności i sprawiedliwości - nieustannie nas inspirowało w umacnianiu fundamentów niepodległej Rzeczypospolitej i w kształtowaniu społecznego ładu. Serdecznie dziękuję Państwu za pielęgnowanie pamięci o Radomskim Czerwcu, za przekazywanie jej młodszym pokoleniom. Nigdy nie wygaśnie nasza wdzięczność dla tych, którzy prowadzili nas do wolnej Polski. Radom – pamiętamy!" - dodał.
jmo