Logo Polskiego Radia
POSŁUCHAJ
Agnieszka Kamińska 20.02.2023

Co jest na najnowszej liście Pentagonu, wartej miliardy dolarów? Wyjątkowe wsparcie USA dla walczącej Ukrainy

Od początku inwazji wsparcie Stanów Zjednoczonych wobec rosyjskiej inwazji jest kluczowe dla przetrwania Ukrainy i państw regionu, a także europejskiego i światowego porządku. Stany Zjednoczone udzielają Ukrainie bardzo szeroko zakrojonej bezzwrotnej pomocy - finansowej, militarnej, dyplomatycznej, humanitarnej. Jej zakres jest wielokrotnie wyższy niż większości innych państw NATO i UE.

Pomoc militarna

Do tej pory Stany Zjednoczone przekazały Ukrainie ponad 30 pakietów pomocy militarnej.

Na początku lutego poinformowano, o 31 pakiecie pomocy dla Ukrainy. Kolejny 32. pakiet pomocy został zapowiedziany przez prezydenta USA Joe Bidena podczas jego niespodziewanej wizyty w Kijowie (20 lutego). Ma on być warty 500 mln dolarów, i zawierać m.in. amunicję do systemów HIMARS.

Zestawienia pomocy wojskowej dla Ukrainy publikuje regularnie Pentagon.

3 lutego br. poinformowano, że  pomoc w wymiarze bezpieczeństwa (militarna) przekazana przez USA Ukrainie za kadencji Bidena ma wartość 30 mld dolarów - a wsparcie licząc od 24 lutego 2022 roku to równowartość 29,3 mld dolarów.

W grudniu ubiegłego roku swoje podsumowanie pomocy przekazanej sojusznikom i partnerom w Europie przekazało opinii publicznej także Dowództwo Transportu Stanów Zjednoczonych (USTRANSCOM).

Przekazano, że do Europy wysłano ponad 140 tysięcy ton sprzętu (313 milionów funtów). Ujawniono, że na Ukrainę dostarczono ponad 201 milionów sztuk amunicji do broni strzeleckiej, milion sztuk amunicji artyleryjskiej, 70 000 zestawów kamizelek kuloodpornych.

DVIDS/Photo by Sgt. Vontrae Hampton  U.S. Transportation Command DVIDS/Photo by Sgt. Vontrae Hampton U.S. Transportation Command

W związku ze zwiększonymi potrzebami USA planują także zwiększenie produkcji wojskowej. Tylko w ostatnich dniach media informowały, że ciągu dwóch lat kilkukrotnie ma zostać zwiększona produkcja amunicji artyleryjskiej - z 14 tysięcy do 90 tysięcy sztuk rocznie.

Do tej pory USA, jak wynika z zestawienia US TRANCSOM, przekazały do Europy ponad milion sztuk amunicji. 

Także w ostatnich dniach Rheinmetall poinformował o podpisaniu listu intencyjnego z Lockheed Martin i Northrop Grumman w sprawie produkcji centralnej części kadłuba F-35 Lightning II. Wiązać ma się to ze zwiększoną liczbą zamówień na te amerykańskie samoloty.

Tego rodzaju inicjatyw oczywiście jest więcej.

W grudniu USA zdecydowały, że przekażą Ukrainie systemy Patriot. Zbiegło się to w czasie z pierwszą zagraniczną wizytą Wołodymyra Zełenskiego od początku wojny, do Waszyngtonu. Prezydent Ukrainy spotkał się z prezydentem USA Joe Bidenem i wygłosił mowę przed Kongresem Stanów Zjednoczonych.

W styczniu USA zdecydowały, że przekażą Kijowowi czołgi Abrams. W lutym w mediach pojawiły się doniesienia, że Ukraina otrzyma broń dalekiego zasięgu.

Co jest na liście Pentagonu?

Zestawienie Pentagonu, wskazujące na liczbę i rodzaj broni przekazanej Ukrainie jest imponujące. Departament obrony aktualizuje ten spis co pewien czas.

Na dzień 3 lutego na liście widzimy około 80 wyszczególnionych celów wydatków, wśród nich konkretne systemy uzbrojenia, m.in. 38 systemów HIMARS, 1600 systemów przeciwlotniczych Stinger, 8000 javelinów, 160 haubic kalibru 155 mm i milion sztuk amunicji do nich, 31 czołgów Abrams, pojazdy Bradley, amunicja krążąca.

Zobacz najnowsze zestawienie Pentagonu [PDF]

Już ciągu pierwszego miesiąca, jak mówił poczas pierwszej wizyty w Warszawie prezydent Biden, USA przekazały 1,35 mld dol na broń i amunicję dla Ukrainy.

Załadunek pomocy dla Ukrainy w Dove (Delaware). fot. DVIDS/Photo by Airman 1st Class Cydney Lee, 436th Airlift Wing Public Affairs Załadunek pomocy dla Ukrainy w Dove (Delaware). fot. DVIDS/Photo by Airman 1st Class Cydney Lee, 436th Airlift Wing Public Affairs

Pomoc dyplomatyczna

USA prowadzą także działania dyplomatyczne, inicjujące i konsolidujące pomoc członków NATO i innych państw dla Ukrainy.

Pierwsza duża kampania dyplomatyczna miała miejsce tuż przed inwazją, gdy administracja Joe Bidena ostrzegała m.in. rządy państw regionu o spodziewanej agresji.

Warto zauważyć, że analogiczne kampanie dyplomatyczne prowadzi także Polska. Warszawa jako pierwsza zaproponowała Ukrainie przekazanie jej systemów Patriot, które miały trafić do naszego kraju z Niemiec. Mimo początkowej odmowy, ostatecznie okazało się, że Ukraina otrzyma patrioty, i od Niemiec, i od Stanów Zjednoczonych.  

Jak jest finansowana pomoc dla Ukrainy?

Jak wskazuje ekspert Polskiego Instytutu Spraw Międzynarodowych Mateusz Piotrowski w najnowszym biuletynie PISM, pomoc dla Ukrainy finansowana jest z z budżetu federalnego zatwierdzanego przez Kongres na dany rok fiskalny lub ze specjalnych środków, o które do Kongresu wnioskuje prezydent. Biden zwracał się o to cztery razy, uzyskując w sumie zgodę na 113 mld dol. - podlicza PISM.

Pomocą pozamilitarną, jak zauważa ekspert, zajmuje się Agencja Rozwoju Międzynarodowego (USAID), współpracująca z departamentami stanu i skarbu, a przekazała ona od 24 lutego 13 mld dol. pomocy ekonomicznej i ponad 1,9 mld dol. pomocy humanitarnej dla Ukrainy i państw goszczących uchodźców.

Natomiast pomoc militarna, jak wyszczególnia ekspert PISM, była do tej pory finansowana z trzech głównych instrumentów.

Jak zauważa, są to PDA (Presidential Drawdown Authority), umożliwiający przekazanie pomocy z zasobów departamentu obrony (31 pakietów wartych 18 mld dolarów), bardziej czasochłonny USAI (Ukraine Security Assistance Initiative), w którym to programie uzbrojenie administracja zamawia u producenta. Trzeci mechanizm to FMF (Foreign Military Financing), program bezzwrotnych grantów Departamentu Stanu na zakup amerykańskiego uzbrojenia lub inne cele, np. organizacje szkoleń.

W maju prezydent Biden podpisał Ukraine Democracy Lend-Lease Act 2022. Ustawa ta miała uprościć proces decyzyjny w zakresie tego, jaka broń będzie przekazywana Ukrainie. Jak podaje departament obrony, ustawa zwalniała administrację z niektórych przepisów regulujących wypożyczanie lub dzierżawę sprzętu wojskowego za granicą, takich jak pięcioletni limit wypożyczenia czy obowiązek pokrycia przez państwa otrzymujące sprzęt wszystkich kosztów poniesionych przez Stany Zjednoczone.

Stany Zjednoczone przewodniczą także spotkaniom grupy kontaktowej ds. wsparcia obronnego Ukrainy (Ukraine Defense Contact Group). Rozrosła się ona obecnie do 54 państw. Spotkania mają miejsce w bazie Ramstein w Niemczech (gdzie stacjonuje Dowództwo Amerykańskich Sił Powietrznych w Europie), w siedzibie NATO w Brukseli lub odbywają się w formie wirtualnej. Do tej pory odbyło się dziewięć spotkań grupy, pierwsze miało miejsce 26 kwietnia 2022 roku, a ostatnie 14 lutego br. 

Wówczas szef Pentagonu Lloyd Austin zaznaczył, że grupam kluczowe znaczenie, jeśli chodzi o wsparcie dla Ukrainy.  11 państw spośród uczestniczących w posiedzeniach grupy zdecydowało się przekazać Ukrainie czołgi, 22 - wozy bojowe piechoty, 16 artylerię i amunicję.


***

Zebrała Agnieszka Marcela Kamińska, PolskieRadio24.pl