W Warszawie w tym tygodniu miało miejsce forum niezależnych środowisk białoruskich "Jednoczmy się" ("Jadnajsia"). Było okazją do tego, by członkowie białoruskiej diaspory mogli się wzajemnie poznać, zwrócić się o informacje lub o pomoc, a także dowiedzieć się więcej o działalności różnych niezależnych organizacji białoruskich. Przy siedzibie warszawskiego Białoruskiego Młodzieżowego Hubu rozstawiono stoiska różnych białoruskich inicjatyw.
W wydarzeniu brała udział liderka Zjednoczonego Gabinetu Przejściowego Swiatłana Cichanouska, która rozmawiała z obecnymi na wydarzeniu Białorusinami. Obecni byli także niektórzy inni członkowie Zjednoczonego Gabinetu Przejściowego i Rady Koordynacyjnej, na przykład Paweł Łatuszka, Alina Kouszyk, Anatol Labiedźka, Wital Rymaszeuski, Franak Wiaczorka, Alaksandr Dobrowolski, Andrej Jahorau, a także działacze, aktywiści, byli więźniowie polityczni.
Wydarzenie organizowały Zjednoczony Gabinet Przejściowy i Białoruski Młodzieżowy Hub w Warszawie. Swoje stoiska przy placu Konstytucji 6 prezentowały m.in. Centrum Obrony Praw Człowieka Wiasna, Centrum Nowych Idei, Centrum Białoruskiej Solidarności, Ruch "O wolność", "Ekodom", grupa festiwalu Tutaka, Międzynarodowy Komitet na rzecz Badania Przypadków Tortur, Stowarzyszenie Białoruskich Przedsiębiorców Za Granicą (ABBA), stowarzyszenie działaczy Aktywnym Być Fajnie (prowadzące m.in. naukę języka polskiego dla Białorusinów), Wolny Uniwersytet Białoruski, Prosvet.by i inne.
Festynowi towarzyszyły dyskusje, poświęcone m.in. tematom relacji z Ukrainą, pomocy dla obecnych i byłych więźniów politycznym, relacjom polityków i społeczeństwa obywatelskiego.
Czytaj także:
Swiatłana Cichanouska w Warszawie
Liderka Zjednoczonego Gabinetu Przejściowego Swiatłana Cichanouska wygłosiła przemówienie, w którym wezwała do jedności Białorusinów, mimo prób ich poróżnienia, wzięła udział w panelu poświęconym więźniom politycznym na Białorusi, a także rozmawiała z przedstawicielami białoruskich organizacji i oglądała ich stoiska prezentacyjne, przygotowane na to wydarzenie.
Swiatłana Cichanouska powiedziała, że szczególną supersiłą Białorusinów jest miłość. Dodała, że Białorusini przeżyli wiele strachu i cierpienia, ale ważne jest to, by mimo tego zachować w sobie miłość. Powiedziała, że zawsze będzie ona supermocą Białorusinów i nikt jej nie może ich pozbawić, chyba że oni sami. Zaznaczyła, że trzeba szukać miejsc, w których można się nawzajem zainspirować, powiedzieć o przeżytym nieszczęściu. Prosiła, by Białorusini zakładali organizacje, blogi, stowarzyszenia: dodała, że wszystko to jest ważne, bo pomaga wspólnej sprawie i opowiada światu o Białorusi. Zaznaczyła, że Białorusini są zdolni do przetrwania w najtrudniejszych warunkach, dzięki swojej miłości i solidarności. Wspomniała o honorowych odznaczeniach, przekazanych rodzinom poległych na Ukrainie żołnierzy. - Ofiarowali swoje życie z miłości do Białorusi - zaznaczyła. Podkreśliła, że gdy patrzy na różne działające w Warszawie inicjatywy ma poczucie, że tu bije serce wolnej Białorusi i dziękowała za to wszystkim, którzy do tego się przyczynili.
Panel poświęcony więźniom politycznym
Na swoim profilu na Telegramie napisała, że podczas rozmów z Białorusinami w Warszawie dostrzegła także, że Białorusini nawet w mrocznych czasach nie tracą optymizmu, znajdują energię do działania i inspirowania innych.
- Podczas dyskusji o solidarności poruszyliśmy chyba najbardziej bolesny temat - o naszych więźniach politycznych. Może i jestem politykiem, ale jestem też żoną więźnia politycznego. I bardzo mnie boli, że nasi bliscy tak długo siedzą za kratami, a organizacje międzynarodowe okazały się tak bezsilne, by powstrzymać represje i doprowadzić do uwolnienia ludzi z więzień. I dlatego wszyscy musimy zrozumieć, że nikt ich nie uwolni oprócz nas - napisała także.
W dyskusji o więźniach politycznych w Warszawie obok Swiatłany Cichanouskiej wzięli udział m.in. Wolha Harbunowa, członek gabinetu przejściowego, Wolha Pawława, Aleh Kulesza, który planuje stworzyć stowarzyszenie, gromadzące byłych więźniów politycznych, Tacciana Wasstrouksaja.
Podnoszono m.in., że trzeba znać nazwiska osób, które dopuszczają się represji na Białorusi, by pociągnąć je potem do odpowiedzialności. Mówiono o różnych problemach, także o tym, że część represjonowanych osób boi się otrzymywać pomoc, a inni boją się represji za udzielanie pomocy innym.
W ramach wydarzenia miały miejsce spotkania dyskusyjne poświęcone innym tematom. W panelu poświęconym relacjom społeczeństwa obywatelskiego i polityki udział wzięli Alina Kouszyk ze Zjednoczonego Gabinetu Przejściowego, przedstawicielka ds. odrodzenia narodowego, Franak Wiaczorka doradca Swiatłany Cichanouskiej, Wital Rymaszeuski z Rady Koordynacyjnej, działaczki Erina Branickaja (organizacja Human Constanta) i Liza Wietrowa (organizacja Godna), Alena Żywahłod.
.
O tym, co można zrobić, by wzmocnić podmiotowość demokratycznej Białorusi, rozmawiali Andrej Jahorau, marszałek Rady Koordynacyjnej, Kryścina Rychter (doradca Swiatłany Cichanouskiej), Arciom Bruchau (Narodowy Zarząd Antykryzysowy), Hanna Krauczanka (Ruch Większości), Nastasja Kasciuhowa.
.
Na spotkaniu wystąpił także Paweł Łatuszka, przewodniczący Narodowego Zarządu Antykryzysowego.
Szef Białoruskiego Hubu Młodzieżowego: ważne jest przetrwanie białoruskiej kultury
Cele spotkania przedstawił w rozmowie z portalem Polskiego Radia Alaksandr Lapko, szef jednego ze współorganizatorów wydarzenia, Białoruskiego Hubu Młodzieżowego.
- Zorganizowaliśmy forum "Jednoczmy się" (Jadnajsia) wraz z biurem Swiatłany Cichanouskiej, Zjednoczonym Gabinetem Przejsciowym oraz Radą Koordynacyjną. Celem było utworzenie platformy, umożliwiającej kontakt z różnymi pozarządowymi organizacjami białoruskimi, działających w rozmaitych sferach, w zakresie wsparcia młodzieży, kobiet, ekologii. Zostały one zmuszone do opuszczenia Białorusi i nie mogły kontynuować swojej działalności w ojczyźnie, na Białorusi. Stąd działają obecnie w Polsce, na Litwie, w Gruzji, w innych krajach. Bardzo ważne było to, że przedstawiciele różnych organizacji pozarządowych, politycy mogli spotkać się podczas sesji dyskusyjnych i odpowiedzieć na różne pytania, które interesują Białorusinów i w Polsce, i na Białorusi - przekazał portalowi Polskiego Radia Alaksandr Lapko, dyrektor Białoruskiego Hubu Młodzieżowego.
Jak wyjaśniał, Białoruski Młodzieżowy Hub to stowarzyszenie, które działa na rzecz Białorusinów w Polsce, osób represjonowanych, młodzieży, studentów, tych którzy przyjeżdżają do Polski z Białorusi i potrzebują różnego rodzaju wsparcia. - Od 2020 roku wspieramy przedstawicieli organizacji pozarządowych, różnych artystów, muzyków, aktorów, tych, którzy z powodu represji przyjeżdżają do Polski i potrzebują wsparcia. Pomagamy w organizacji różnych wydarzeń kulturalnych i solidarnościowych, a także pełnimy rolę aktora informującego społeczność polską i europejską o tym, co dzieje się na Białorusi - dodał.
Zaznaczył, że hub zaprasza wszystkich, którzy interesują się kulturą białoruską, Białorusinów, Polaków, Ukraińców. I zaznaczył, że już wkrótce będą miały miejsce ciekawe wydarzenia z okazji ważnej daty w historii białoruskiej kultury.
- W Białoruskim Młodzieżowym Hubie prawie codziennie coś się dzieje. Organizujemy różne spotkania, wydarzenia kulturalne, edukacyjne, integracyjne, adaptacyjne. Zapraszamy, tak Białorusinów, jak i Polaków, Ukraińców, dlatego by mieć możliwość dialogu "ponad" państwami, ponad narodami. Oczywiście zapraszamy także wszystkich, którzy interesują się kulturą białoruską. I już za kilka tygodni, na początku lipca, będzie miała miejsce duża impreza: dni kultury białoruskiej - poinformował Polskie Radio.
- 7 lipca to ważny dzień dla kultury Białorusi. Tego dnia urodzili się ważni dla Białorusi twórcy jak klasyk białoruskiej literatury Janka Kupała (Iwan Łucewicz, red.), czy Marc Chagall. Z tej okazji na początku lipca organizujemy różne wydarzenia kulturalne. Obędzie się duży koncert na święto Kupały i będziemy realizować program niezależnego Rady Kultury Białoruskiej pod nazwą "Opowiemy Białoruś". Będziemy opowiadali o Białorusi i pokazywać ją przez pryzmat kultury, ale i opowiemy o tym, co się dzieje na Białorusi obecnie. Mają tam miejsce represje, przemoc - mówił działacz.
Jak przypominał, niezależni aktywiści, artyści, nie mogą pracować na Białorusi. - Mogą jednak bezpiecznie działać w Polsce. Organizujemy różne spotkania, koncerty, aby przekazywać informacje także polskim, europejskim politykom, działaczom, o tym że kultura białoruska i język białoruski na Białorusi są zakazane przez reżim Łukaszenki i reżim Putina, ale w Polsce można swobodnie rozwijać i tworzyć naszą białoruską kulturę, rozwijać nasz język. A potem będziemy mogli powrócić na Białoruś z tym wszystkim, co rozwinęliśmy i zachowaliśmy tutaj w Polsce - dodał.
Alaksandr Lapko, fot. Polskie Radio
W Warszawie działają także inne białoruskie ośrodki, prezentujące kulturę białoruską, na przykład, są to Białoruski Dom w Warszawie czy Muzeum Wolnej Białorusi.
Opracowała Agnieszka Marcela Kamińska, PolskieRadio24.pl