Logo Polskiego Radia
POSŁUCHAJ
IAR / PAP
Katarzyna Karaś 01.04.2011

Polscy posłowie jadą na Litwę rozmawiać o "rozczarowującej" ustawie o oświacie

7 kwietnia polscy posłowie ze specjalnej grupy ds. oceny realizacji traktatu polsko-litewskiego udadzą się do Wilna by rozmawiać m.in. o ustawie o oświacie i prawach mniejszości polskiej na Litwie.
Litewski SejmLitewski SejmWikipedia/ AndreasLT/ public domain

Wicemarszałek Sejmu Ewa Kierzkowska poinformowała PAP, że do Wilna udają się m.in. posłowie: Urszula Augustyn (PO), która przewodniczy grupie ds. realizacji traktatu, Artur Górski (PiS), Maria Nowak (PiS), Tadeusz Aziewicz (PO), Witold Gintowt-Dziewałtowski (SLD). Jak zaznaczyła, to strona litewska zaproponowała spotkanie w dniu 7 kwietnia.

- Polscy przedstawiciele będą rozmawiać ze swoimi kolegami z litewskiego Sejmu na temat respektowania przez Litwę traktatu polsko-litewskiego, przestrzegania praw mniejszości na Litwie. Będą też rozmawiać o założeniach ustawy o oświacie, która została przegłosowana ostatnio w Sejmasie oraz o tym, co w tej sprawie można jeszcze zrobić - podkreśliła Kierzkowska.

"Bardzo skrupulatnie przygotowaliśmy swoje postulaty"

Według Urszuli Augustyn Polska strona bardzo skrupulatnie przygotowała swoje postulaty i twardo zamierza je przedstawić w Wilnie. - Poruszymy m.in. kwestie używania polskich nazwisk na Litwie, szkolnictwa, zwrotu ziemi, podwójnego nazewnictwa ulic i miejscowości. W sprawie oświaty można jeszcze wiele zrobić, ponieważ ustawa o szkolnictwie na Litwie nie weszła do końca w życie - nie ma do niej rozporządzeń - zaznaczyła Augustyn.

Według Artura Górskiego grupa posłów będzie analizowała wykonywanie traktatu polsko-litewskiego punkt po punkcie. - Wyrazimy swoje wątpliwości i jasno damy do zrozumienia, że obecnie prawa mniejszości polskiej na Litwie, a co za tym idzie traktat, nie są przestrzegane - mówił PAP.

Nowe "rozczarowujące" prawo

Nowe prawo, które wejdzie w życie 1 lipca, przewiduje między innymi, że w szkołach mniejszości narodowych nauczanie wychowania obywatelskiego oraz geografii i historii w części dotyczącej Litwy odbywać się będzie po litewsku. Od 2013 roku ustawa ujednolica również egzamin maturalny z języka i literatury litewskiej we wszystkich szkołach.

W ramach tzw. optymalizacji sieci szkół w małych miejscowościach będą zamykane szkoły mniejszości narodowych, w tym szkoły polskie, i pozostawiane będą jedynie szkoły litewskie. Według litewskich Polaków, w efekcie liczba szkół polskich na Litwie zmniejszy się o połowę: z obecnych ok. 120 szkół polskich w Wilnie i na Wileńszczyźnie pozostanie ok. 60

Po przyjęciu ustawy przez litewski Sejm polskie MSZ wyraziło rozczarowanie tą decyzją. Zdaniem resortu skutkiem zmian będzie stopniowy demontaż systemu szkolnictwa mniejszości polskiej, co prowadzić będzie do jej przymusowej asymilacji.

Polsko-litewski traktat "O przyjaznych stosunkach i dobrosąsiedzkiej współpracy" został podpisany 26 kwietnia 1994 r. podczas spotkania prezydentów obu państw Lecha Wałęsy i Algirdasa Brazauskasa w Wilnie. Podpisanie traktatu zobowiązuje m.in. do poszanowania międzynarodowych zasad i standardów dotyczących ochrony praw mniejszości narodowych, w szczególności zawartych w Powszechnej Deklaracji Praw Człowieka.

IAR,PAP,kk