Minister Władysław Kosiniak-Kamysz przypomina, jak waloryzowane są obecnie emerytury i jaki zdarzył się pod tym względem precedens.
- Waloryzacja co roku odbywa się na zasadzie podniesienia emerytury o wartość inflacji i o przynajmniej 20-proc. wzrost płac – wyjaśnia minister. – W roku 2012 mieliśmy sytuację trochę inną, kiedy rząd zdecydował się na wprowadzenie jednorazowej waloryzacji kwotowej. Nie o wartość procentową podnosiła się w marcu emerytura, tylko o wartość kwotową, taką samą dla wszystkich emerytur, niezależnie od ich wysokości – przypomina Kosiniak-Kamysz.
TK zakwestionował waloryzację kwotową
Ten sposób kwotowy został jednak w części zakwestionowany przez Trybunał Konstytucyjny.
Osoby, które miały wysokie emerytury, argumentowały, że świadczenie jest związane z ich długoletnią pracą, ich bardzo wysokimi kwalifikacjami zawodowymi, i że w związku z tym jednakowa waloryzacja emerytur jest niesprawiedliwa.
Waloryzacja emerytur: kwotowa czy procentowa? >>>
- Takie opinie padały. Dziś przy procentowej waloryzacji pojawiają się zdania, że dla najniższych wartości emerytur to podniesienie o 2 proc., 2,5 proc. to jest bardzo niewiele, czasem kilkanaście złotych. Pamiętajmy, że oprócz różnych zasad, które są w systemie emerytalnym, jedną z bardzo ważnych jest reguła solidaryzmu społecznego i na jej podstawie zaproponowaliśmy w 2012 roku epizodyczną ustawę o waloryzacji kwotowej – wyjaśnia minister. – Ustawa miała charakter epizodyczny, ponieważ opierając się o konstytucję oraz orzeczenie TK, zdawaliśmy sobie sprawę, że na stałe nie możemy wprowadzić waloryzacji kwotowej. W swoim orzeczeniu TK podkreślił jedną bardzo ważną rzecz, że taka waloryzacja kwotowa, w oparciu o przepisy konstytucyjne, które dzisiaj obowiązują, może być tylko epizodyczna – dodaje Kosiniak-Kamysz.
Konieczność zmiany konstytucji
Teraz rząd w swojej propozycji dotyczącej waloryzacji emerytur idzie zatem o krok dalej.
- Jest propozycja zmiany konstytucji, żeby na stałe wprowadzić mechanizm waloryzacji jedną kwotą – wyjaśnia minister.
Rząd nie jest jednak pewien, czy jego pomysł zmiany dokonywania waloryzacji poprze Sejm.
Inne sposoby waloryzacji?
- Do każdego systemu emerytalnego budżet państwa sporo dopłaca. Sposób wyliczania kwoty do podziału na poszczególne świadczenia pozostawałby niezmienny. To dalej byłaby inflacja, musi być jakaś podstawa do wyliczenia tej kwoty, i wzrost płac, tylko byłby inny mechanizm podziału – dodaje Kosiniak-Kamysz.
Ciekawy wydaje się pomysł, na jaki wskazuje część ekspertów, aby waloryzować emerytury i renty wszystkim o inflację, a tylko tym najbiedniejszym o inflację i jeszcze o realny wzrost płac.
Dziś najniższe świadczenia wynoszące 831 zł brutto pobiera z ZUS około czterystu siedemdziesięciu tysięcy emerytów i rencistów. Do tego dochodzi kilkaset tysięcy osób z KRUS-u.
Elżbieta Mamos, awi