- Energetyka jądrowa powinna stać się istotnym elementem sektora energetycznego po 2025 r. Ze względu na spodziewany w długim okresie wzrost cen paliw kopalnych oraz możliwe dalsze obciążenia związane z CO2, elektrownie jądrowe będą stabilnym i efektywnym ekonomicznie źródłem energii - napisano w dokumencie przygotowanym przez Ministerstwo Gospodarki.
Paliwo jądrowe to nie problem
Autorzy dokumentu przekonują, że nie będzie problemów z dostępnością paliwa jądrowego. Wskazują, że światowy rynek uranu i usług jądrowego cyklu paliwowego charakteryzuje się bardzo dużą konkurencyjnością, zwłaszcza w odniesieniu do koncentratu uranowego. Ceny zarówno uranu jak i usług cyklu (konwersja, wzbogacanie izotopowe, produkcja zestawów paliwowych) utrzymują się na relatywnie niskim poziomie i trend ów, zgodnie z większością prognoz, zostanie utrzymany co najmniej do 2030 r.
Niezależnie od powyższego dodatkowe zabezpieczenie dla państw członkowskich Unii Europejskiej stwarza Agencja Dostaw Euratomu (ESA), która w sytuacjach kryzysowych może tworzyć zapasy uranu. Ponadto ESA może prowadzić zakupy zbiorowe dla państw UE. Istnieją także plany zapewniania paliwa jądrowego na szczeblu globalnym dla wszystkich potencjalnych użytkowników rozwijane na szczeblu Międzynarodowej Agencji Energii Atomowej (MAEA).
W "Polityce energetycznej…" wskazano również, że w horyzoncie czasowym do 2050 r. przewiduje się wdrożenie na skalę przemysłową takich technologii jak reaktory IV generacji, torowy cykl paliwowy i małe reaktory modułowe (SMR - Small Modular Reactors). Uruchomienie pierwszych reaktorów IV generacji na skalę przemysłową i komercyjną planowane jest po 2030 r. Natomiast wdrożenie cyklu torowego będzie uwarunkowane sytuacją na rynku uranu, choć już obecnie istnieją sprawdzone technologie domieszkowania paliwa jądrowego torem.
Jaki udział energii jądrowej?
W projekcie "Polityki energetycznej Polski do 2050 r." znalazły się trzy scenariusze rozwoju krajowego sektora energetycznego: scenariusz wiodący - zrównoważony - zakładający kontynuację dotychczasowych trendów i realizacji podjętych decyzji w zakresie rozwoju sektora energetycznego Polski oraz dwa scenariusze pomocnicze, mające charakter wariantów analitycznych: scenariusz jądrowy - przewidujący dominującą rolę energii jądrowej w bilansie energetycznym Polski oraz scenariusz gaz plus odnawialne źródła energii (OZE) - oparty na założeniu uruchomienia w Polsce na dużą skalę eksploatacji gazu ziemnego ze złóż niekonwencjonalnych oraz rozwoju i upowszechniania technologii produkcji energii ze źródeł odnawialnych.
W scenariuszu wiodącym przewidziano włączenie energetyki jądrowej do bilansu paliw pierwotnych na zakładanym obecnie poziomie ok. 15 proc. oznaczającym budowę dwóch elektrowni jądrowych o łącznej mocy 6 tys. MW. Jak podkreślono, konieczna będzie przy tym kontynuacja działań zmierzających do kształcenia specjalistycznej kadry technicznej, operatorskiej i naukowo‐badawczej na potrzeby polskiej energetyki jądrowej oraz zapewnienia warunków dla jak najszerszego włączenia polskiego przemysłu w łańcuch dostaw inwestycji w zakresie energetyki jądrowej.
PGE EJ1: Nie należy bać się energetyki jądrowej
Źr. TVN24/x-news
W ramach realizacji elektrowni jądrowej w Polsce, scenariusz zrównoważony przewiduje również wzmocnienie roli polskich ośrodków badawczych związanych z energetyką jądrową, w tym rozwiniecie prac Badań i Rozwoju w tym aspekcie.
Zwrócono również uwagę na konieczność zdywersyfikowania dostaw paliwa dla elektrowni jądrowych. Konieczne będzie również zastosowanie najwyższych standardów bezpieczeństwa w zakresie budowy i użytkowania elektrowni jądrowych oraz ochrony radiologicznej.
Atom to podstawa?
Drugim z zaproponowanych przez resort gospodarki jest scenariusz jądrowy. Zakłada on rozszerzenie obecnie realizowanego programu jądrowego, zapewniające udział energii elektrycznej produkowanej z siłowni jądrowych w bilansie energetycznym na poziomie 45‐60 proc. tj. znacząco wyższym niż obecnie przewidywany.
Realizacja scenariusza jądrowego wiąże się z koniecznością poniesienia wysokich nakładów inwestycyjnych na realizację programu jądrowego w rozszerzonej skali. Nakłady te byłyby jednak w znacznym stopniu zrekompensowane relatywnie niskimi kosztami pozyskania paliwa (uran i usługi cyklu paliwowego) oraz zmniejszeniem kosztów związanych z nabywaniem praw do emisji dwutlenku węgla (CO2).
Zasadniczą rolę odgrywać będzie realizacja programu jądrowego, obejmująca budowę kolejnych siłowni i stosownej infrastruktury. Z uwagi na niezbędną wówczas większą liczbę elektrowni jądrowych w stosunku do przewidzianej w obecnie realizowanym programie jądrowym, zakłada się ich bardzie równomierne rozmieszczenie w strukturze Krajowego Systemu Elektroenergetycznego (KSE), z uwzględnieniem obecnych lokalizacji siłowni konwencjonalnych.
Scenariusz jądrowy zakłada kształcenie kadr na potrzeby polskiej energetyki jądrowej, w tym przyjęcie i realizację Krajowego Programu Rozwoju Zasobów Ludzkich na Potrzeby Energetyki Jądrowej. Wprowadzenie w Polsce energetyki jądrowej wymaga nawiązania ścisłej współpracy międzynarodowej z państwami posiadającymi wiedzę i doświadczenia w zakresie budowy oraz eksploatacji elektrowni jądrowych oraz wyspecjalizowanych tematycznie międzynarodowych instytucji badawczych.
W ocenie autorów dokumentu realizacja scenariusza jądrowego wpłynie pozytywnie na stabilność produkcji energii elektrycznej, przyczyniając się również do zróżnicowania struktury wytwarzania energii elektrycznej w Polsce oraz zmniejszenia uzależnienia od importu surowców ropy naftowej i gazu ziemnego. W warunkach scenariusza jądrowego konieczne będzie sprowadzanie rudy uranu na potrzeby elektrowni jądrowych.
Ponadto oceniono, że realizacja scenariusza jądrowego powinna przyczynić się do wzrostu konkurencyjności polskiej gospodarki. Produkcja energii elektrycznej przy relatywnie ograniczonych kosztach wytwarzania pozwoliłaby na stabilizację cen energii oraz wzrost efektywności funkcjonowania sektora energetycznego.
Realizacja scenariusza jądrowego ma przyczynić się do ograniczenia emisji zanieczyszczeń do atmosfery i wypełnienia przez Polskę międzynarodowych zobowiązań klimatycznych. Ewentualne nowe cele polityki klimatycznej UE (post‐2020) będą w tym scenariuszu realizowane poprzez bezemisyjną energetykę jądrową.
Jednocześnie konieczne będzie dotrzymywanie wysokich standardów bezpieczeństwa przy budowie i eksploatacji siłowni jądrowych, w tym wdrożenie skutecznego mechanizmu gospodarki odpadami promieniotwórczymi. Istotnym ryzykiem związanym z istotnym udział energii jądrowej w miksie energetycznym jest zmiana polityki UE w przedmiotowym zakresie.
OZE z gazem wyprą energetykę jądrową?
Trzeci z omawianych w projekcie "Polityki energetycznej…" scenariusz zakłada dominującą pozycję gazu i o odnawialnych źródeł energii. Źródła jądrowe mają zapewniać w tym scenariuszu tylko 10 proc. energii.
Przypomnijmy, że odpowiedzialna za budowę pierwszej elektrowni jądrowej w Polsce ma być Polska Grupa Energetyczna (PGE). W przyjętej w maju 2014 r. strategii na lata 2014-2020 PGE prognozuje, że podjęcie decyzji inwestycyjnej i wystąpienie o wydanie "decyzji zasadniczej" nastąpi w 2017 r. w oparciu o kształt systemu wsparcia i wyniki postępowania zintegrowanego. Rozpoczęcie budowy pierwszego bloku jądrowego w Polsce zaplanowano ok. roku 2020.
Dariusz Ciepiela