A jak to się dzieje, że pomimo, iż ceny powinny spadać gdy jest deflacja, to za niektóre usługi i produkty płacimy więcej?
Koszyk cen dóbr i usług
Deflacja oznacza spadek cen, jednak nie oznacza to, że tańsze są wszystkie produkty i usługi.
– Inflacja czy deflacja to jest pewna średnia, która mówi o tym, czy cały wybrany koszyk dóbr i usług – drożeje czy tanieje. I w takim koszyku mogą znajdować się, mimo deflacji, produkty które drożeją. Ponieważ średnia to jest taka miara, która mówi o tym łącznie co się dzieje. A to oznacza, że jeżeli w koszyku jest 10 różnych rzeczy i 8 tanieje, a 2 drożeją, to mimo wszystko i tak średnia wyjdzie nam ujemna –przekonuje gość Czwórki Jarosław Sadowski z Expandera.
Deflacja odchodzi…
Zdaniem Rolanda Paszkiewicza, dyrektora biura analiz Centralnego Domu Maklerskiego Pekao SA, możemy już w tym roku pożegnać się z deflacją.
– Wydaje się, że tylko kwestią czasu jest przejście na dodatnie odczyty inflacyjne. I będziemy „negocjować” z rynkiem, z cenami światowymi, czy to się stanie w ostatnim kwartale tego roku czy w pierwszym 2016 roku. Jeśli miałbym obstawiać, to uważam że już na święta Bożego Narodzenia będziemy żyli w otoczeniu inflacyjnym, a nie deflacyjnym.
…ale jeszcze nie tak szybko
Z kolei Janusz Szewczak, główny ekonomista SKOK, nie spodziewa się pojawienia się w Polsce inflacji.
– Nie wydaje mi się, że świat się z tym upora, bo przecież nawet w Grecji mamy do czynienia ze zjawiskiem deflacji. Deflacja dla zwykłych ludzi niewiele oznacza. Bo ludzie nie widzą żadnego spadku cen, a koszty utrzymania raczej rosną, a nie maleją. Natomiast deflacja jako wskaźnik gospodarczy powoduje, że wpływy do budżetu po prostu są mniejsze, głównie wpływy podatkowe. Myślę, że to będzie bardzo widoczne z tytułu wpływów z podatku VAT i akcyzy, a więc dwóch największych źródeł dochodów podatkowych. Są szacunki, że te niższe dochody z samego VAT-u mogą być o 4–5 mld zł mniejsze od zakładanych. A mamy i tak systematyczny spadek tych dochodów VAT, co roku jest ich mniej. Z kolei papierosy np. podrożeją, jeśli rząd podniesie akcyzę, z ktorej wówczas wpływy będą wyższe. Jednak trzeba zawsze pamiętać, że ceny liczy się statystycznie, czyli człowiek i koń mają statystycznie po trzy nogi – dodaje.
Ceny urzędowe czyli niezależne
W obliczu deflacji rosną ceny niektórych produktów i usług, i nie jest to niczym nietypowym.
– Mamy strefy, w których siła cenotwórcza niektórych usługodawców, producentów jest na tyle duża, że nie muszą się przejmować tym, co się dzieje na rynku. Z drugiej strony mamy też kwestię cen urzędowych, które są stanowione przez urzędników i polityków, i mogą abstrahować od tego, w jakim otoczeniu inflacyjnym czy deflacyjnym żyjemy. Są one bardziej negocjowane między dostawcami tych usług a politykami. Tak jak mamy do czynienia np. z cenami energii elektrycznej dla konsumentów, czy innych nośników energii – podkreśla Roland Paszkiewicz.
Dominik Olędzki, mb