Wojewódzkie Programy to akty prawa miejscowego i powstają na podstawie ustawy o ochronie środowiska.
- Idea jest taka, że Polska, czyli wszystkie województwa, powinna po pierwsze sprawdzać jaka jest jakość powietrza na jej obszarze. Po drugie, jeśli jakość powietrza jest zła, a ilość szkodliwych substancji zostanie przekroczona, to należy podejmować działania przeciwdziałające tej sytuacji - wyjaśnia Ilona Jędrasik z Fundacji Prawnicy dla Ziemi.
Mamy ogromny problem
Na dużej części obszaru Polski problem zanieczyszczonego powietrza drastycznie daje znać o sobie.
- W Polsce praktycznie na obszarze każdego województwa jest problem z jakością powietrza. Można mówić o przekroczeniu norm pyłów zawieszonych, benzopirenu albo tlenków azotu. Największym problemem jest fakt, że nikt nie sprawdza skuteczności programów, które mają przeciwdziałać tej sytuacji. Jedynie województwo małopolskie zdecydowało się to zrobić. Tam wprowadzono nowy program ochrony powietrza na lata 2013-2023. W roku 2015 wprowadzono dwuletnią kontrolę efektów. Jej wyniki były szokujące. Okazało się, że sposób 90 gmin w tym województwie, które mają problem z ochroną powietrza, ponad 40 nie zrealizowało żadnych działań. Mówimy o wymianie pieców. Zaledwie dwie gminy zrealizowały program w 100 proc., większość zaś zrealizowała go w mniej niż 10 proc. – tłumaczy.
Kary pieniężne
Tak się dzieje na terenie województwa, które pierwsze uchwaliło ustawę antysmogową i którego największe miasto -Kraków jeszcze wcześniej taką ustawę sobie zafundowało.
- Można to traktować jako papierek lakmusowy całej Polski. W Małopolsce rozmiar problemu jest największy, a co za tym idzie także duża jest świadomość w tej kwestii. Rzeczywiście Kraków był pierwszym miastem i do tej pory jedynym, który wprowadził ustawę antysmogową i co należy zauważyć, Kraków jest jedną z nielicznych gmin, która wymieniała i wymienia piece i realizuje program ochrony powietrza w 80 proc. Pozostałe gminy robią zdecydowanie za mało. W związku z tym Wojewódzki Inspektor Ochrony Środowiska zdecydował się nałożyć kary pieniężne za brak realizacji programu ochrony powietrza – dodaje.
Przypomnijmy raz jeszcze, że już nie tylko Kraków, ale i cała Małopolska ma uchwaloną przez sejmik wojewódzki ustawę antysmogową. Taką ustawę ma również województwo śląskie, a jej uchwalenie w tym roku zapowiedziały władze województwa dolnośląskiego i mazowieckiego.
Dariusz Kwiatkowski, abo