Logo Polskiego Radia
POSŁUCHAJ
Trójka
Michał Lipka 06.02.2020

Polska kinematografia po II wojnie światowej

Polscy filmowcy, tak jak przedstawiciele innych grup zawodowych, ucierpieli podczas II wojny światowej. Przedstawiciele branży ginęli, emigrowali, ucierpiała też infrastruktura – sale kinowe i studia filmowe. Sama kinematografia miała także ulec zmianom związanym z nową, propagandową rolą, którą miała spełniać.

Tuż po wojnie rozpoczęły się intensywne prace, mające na celu odtworzenie przedwojennych struktur polskiego kina. Filmowcy, którzy przeżyli okupację oraz ci, którzy zdecydowali się na powrót do kraju, stanęli w obliczu szeregu wyzwań. Konieczne okazało się stworzenie wszystkiego od nowa, poczynając od odbudowy, a kończąc na edukacji. Wszystko to odbywało się w czasie, gdy w Polsce umacniała się nowa władza, która przewidywała dla kinematografii istotną rolę, do której ta musiała się dostosować.

– Jako kinematografia zanotowaliśmy zerwanie ciągłości produkcyjnej. Byliśmy w zupełnie innej sytuacji niż na przykład Czechosłowacja. Kino Protektoratu Czech i Moraw, mimo że kierowane przez NSDAP, wciąż było kinem czeskim. Produkowano tam filmy, które realizowały strategię adaptacji literackich. Byli tam mistrzowie kinematografii i debiutanci. Z czymś takim polskie kino po 1945 roku nie miało do czynienia. Do tego dochodzi jeszcze potworne zniszczenie infrastruktury i niepewność branży – mówi filmoznawca prof. Mariusz Guzek.

– Po wojnie pojawiły się dwie koncepcje zakładające rolę państwa. Jedna z nich, bardziej związana z przedwojennymi marzeniami, mówiła o kinie uspołecznionym, spółdzielczym. Ta koncepcja była rozważana nawet we władzach. Dopiero w drugiej połowie 1945 roku zdecydowano, że będzie to kinematografia całkowicie upaństwowiona – wyjaśnia filmoznawca prof. Piotr Zwierzchowski.

***

Tytuł audycji: Białe plamy
Prowadzi: Mirosław Biełaszko
Goście: prof. Mariusz Guzek (filmoznawca, adiunkt w Zakładzie Socjologii Polityki i Komunikowania Społecznego Uniwersytetu Kazimierza Wielkiego w Bydgoszczy), prof. Piotr Zwierzchowski (filolog, filmoznawca)
Data emisji: 5.02.2020 
Godzina emisji: 23.09

ml/kr