Przed paroma dniami na nowo rozpoczęła się dyskusja o reformie sądownictwa w Polsce. Posłowie klubu Prawa i Sprawiedliwości przedstawili w Sejmie ustawę reformującą wymiar sprawiedliwości, niedługo później zaś Komisja Europejska poinformowała, że przygląda się temu projektowi i bada go pod kątem zgodności z prawem europejskim.
S. Gajewski: obie strony powinny dążyć do przywrócenia zaufania do wymiaru sprawiedliwości
Projekt wywołał silny sprzeciw części środowiska sędziowskiego, a także polityków opozycji, którzy zarzucają posłom PiS-u próbę zakneblowania sędziów. Sprawę komentował w Polskim Radiu 24 Marcin Romanowski.
"Chodzi o jawność życia społecznego"
Wiceminister Marcin Romanowski podkreślił, że proponowany przez PiS projekt ustawy nie jest bynajmniej "ustawą kagańcową", a tego rodzaju narracja charakterystyczna jest dla pewnej wąskiej grupy sędziów, którzy nie chcą żadnych zmian w sądownictwie bo dbają o swoje partykularne interesy. Zauważył, że nie dotyczy to bynajmniej większości sędziów, tylko niewielkiej "grupy trzymającej władzę".
>>> [CZYTAJ RÓWNIEŻ] Jarosław Sellin: wyrok na Jana Śpiewaka dowodzi, w jak złej kondycji jest sądownictwo
- Chodzi o jawność życia społecznego i gwarancję bezstronności sędziego. Nie może być sytuacji, w której sędzia najpierw występuje na manifestacjach politycznych - okazuje się - z osobą, która jest oskarżona, a on zasiada w składzie orzekającym, a następnie zakłada łańcuch z orłem i w imieniu Rzeczpospolitej ma tę osobę sądzić. Ludzie mają prawo wiedzieć o takich rzeczach, nie muszą się tego dowiadywać z mediów - wyjaśnił Marcin Romanowski.
- Wprowadzamy tutaj rozwiązanie systemowe. Rozwiązanie, które po prostu gwarantuje to, że sędziowie nie będą angażować się w sposób pokątny w działalność o charakterze politycznym - powiedział wiceminister. - Każda ze stron postępowania, która jest sądzona przez danego sędziego, ma prawo wiedzieć jakie ten sędzia ma poglądy. To też może być przesłanka do wniosku o wyłączenie takiego sędziego ze względu na jakieś uzasadnione wątpliwości, co do jego bezstronności - dodał.
Rozwiązania znane z Europy
Wiceminister sprawiedliwości podkreślił, że ustawa proponowana przez Prawo i Sprawiedliwość opiera się na rozwiązaniach europejskich, między innymi francuskich i niemieckich, ale - wbrew temu, co próbuje się czasami twierdzić - jest od zagranicznych przepisów łagodniejsza. Dał m.in. przykład z Francji, gdzie sędziowie nawet 5 lat po zakończeniu orzekania wciąż muszą prosić ministra sprawiedliwości o zgodę na pewne działania prywatne, które mogłyby zostać odebrane jako nielicujące z dawniej pełnioną funkcją.
>>> [ZOBACZ TAKŻE] Waldemar Buda: nie cofniemy się przed zmianami w sądownictwie
- Takie przykłady można mnożyć. To jasne, że każdy prawodawca, projektodawca proponuje rozwiązania, które sprawdziły się w innych krajach. My też wyszukaliśmy rozwiązania, które po prostu sprawdziły się w innych systemach. Oczywiście to nigdy nie będzie kopia na zasadzie dosłownego tłumaczenia, bo system prawny jest inny. Praktyka stosowania nie będzie taka sama, bo to sądy będą stosować prawo. Ale to normalny sposób działania przy projektowaniu przepisów - podkreślił Marcin Romanowski.
Zapraszamy do wysłuchania całej audycji.
* * *
Audycja: "24 Pytania - Rozmowa Poranka"
Prowadzi: Eliza Olczyk
Gość: Marcin Romanowski (wiceminister sprawiedliwości)
Data emisji: 18.12.2019
Godzina emisji: 07.35
PAP, Polskie Radio 24, jmo