24 czerwca 1976 premier Piotr Jaroszewicz w wieczornym wydaniu dziennika telewizyjnego ogłosił wprowadzenie podwyżek cen żywności. Były one na tyle wysokie, że następnego dnia doszło do strajków i demonstracji, przede wszystkim w Ursusie, Płocku i Radomiu. W tym ostatnim mieście manifestacje przybrały największy zasięg, a robotnicy starli się z milicją i spalili budynek Komitetu Wojewódzkiego PZPR. Odpowiedź władz była niezwykle brutalna. Bezprecedensowe represje, osławione "ścieżki zdrowia" i pokazowe procesy sądowe.
Protesty zaczęły się w Radomiu
Wydarzenia czerwca 1976 roku to pierwsze objawy narastającego kryzysu gospodarczego, który wstrząsnął autorytetem ekipy Edwarda Gierka. Protesty doprowadziły też do powstania Komitetu Obrony Robotników - pierwszej jawnej organizacji opozycyjnej.
Zabójcza polityka Gierka
- Gierek rozpoczynając politykę życia na kredyt i rozkręcenia konsumpcjonizmu liczył na to, że inwestycje zwrócą długi. Okazało się to jednak polityką zabójczą. Inwestowanie w przemysł ciężki w latach 70. było już przestarzałą taktyką, ponieważ Zachód w tym czasie przekształcał się w epokę postindustrialną - zauważył dr Patryk Pleskot. Historyk zaznaczył jednak, że "od połowy lat 70. ekipa Gierka zdała sobie sprawę, że zapędza się w kozi róg". - Uznano więc, że podwyżka cen jest niezbędna. Gierek uniknął jednak losu Gomułki i przygotował zwiększenie cen na lato, kiedy ludzie myśleli o wakacjach - dodał.
Czerwiec – ważny miesiąc najnowszej historii Polski
Gość PR24 podkreślił również, że władza spodziewała się ostrej reakcji ludu, dlatego postawiła w stan gotowości cały aparat represji. - Gierek zostawał jednak w cieniu i rzucił na pożarcie premiera Piotra Jaroszewicza - komentował dr Patryk Pleskot.
W serwisie czerwiec76.polskieradio.pl o brutalnie spacyfikowanych protestach w Radomiu i Ursusie opowiadają świadkowie wydarzeń i historycy.
Zapraszamy do wysłuchania całej rozmowy.
Audycję prowadził Tadeusz Płużański.
Polskie Radio 24/jp
------------------------------------
Data emisji: 01.07.2019
Godzina emisji: 20.06