18 lat temu, 11 lutego 2004 roku zmarł Ryszard Kukliński, pułkownik Ludowego Wojska Polskiego, szpieg CIA o pseudonimach Jack Strong i Mewa. Przekazał Amerykanom dziesiątki tysięcy tajnych dokumentów Układu Warszawskiego, za co dostał wyrok śmierci. O szpiegu, który wstrząsnął komuną, mówili na antenie Polskiego Radia 24 politolog Uniwersytetu Łódzkiego prof. Jacek Reginia-Zacharski, socjolog Katolickiego Uniwersytetu Lubelskiego prof. Arkadiusz Jabłoński oraz politolog Uniwersytetu Szczecińskiego prof. Maciej Drzonek.
"Starcie między kłamstwem i prawdą"
Prof. Jacek Reginia-Zacharski przypomniał, że "Wojciech Jaruzelski powiedział kiedyś o pułkowniku Kuklińskim, że jeżeli on był bohaterem, to kim my jesteśmy". - Myślę, że te słowa bardzo precyzyjnie opisują długotrwały proces ciągnący się od lat 70. Postawiłbym taką tezę, że w Polsce są przynajmniej dwie tradycje myślenia o przeszłości, ale też o korzeniach. Mamy dwa pnie, jeden jest pniem niepodległościowym, patriotycznym, który uznaje, że Kukliński był bohaterem. Z drugiej strony, drugi pień i drugi korzeń nie mający nic wspólnego ani z patriotyzmem, ani z myśleniem o niepodległości odwołujący się do postaci Wojciecha Jaruzelskiego jako męża honoru. W związku z czym jest to kolejna odsłona starcia między kłamstwem i prawdą - mówił politolog.
Zdaniem prof. Arkadiusza Jabłońskiego "spór o Kuklińskiego jest też sporem o akt założycielski III RP". - O to, w jakim kierunku miała pójść, które wartości stanowią horyzont i punt odniesienia dla budowania niepodległej Polski. Z jednej strony, możemy powiedzieć, jest Jan Paweł II i Ryszard Kukliński, a z drugiej strony z pułkownikiem rywalizował i Jaruzelski, i Wałęsa - zwrócił uwagę socjolog.
Prof. Maciej Drzonek odpowiadając na pytanie, "dlaczego w rocznicę śmierci Ryszarda Kuklińskiego próbowano niszczyć symbole pamięci dotyczące tego, co zrobił dla Polski", zwrócił uwagę m.in. na kwestię, "która była szeroko omawiana w latach 90.". - Czy on był zdrajcą, czy bohaterem - słynna wypowiedź Jaruzelskiego. Płk Kukliński funkcjonował w bardzo specyficznej roli. On był wysoko postawionym oficerem Ludowego Wojska Polskiego, który z racji wykonywanych funkcji podlegał również ochronie kontrwywiadowczej Wojskowej Służby Wewnętrznej (WSW) i był na tyle sprytnym oficerem, że nie dawał żadnych powodów, żeby WSW miała jakiekolwiek wątpliwości co do jego postawy względem LWP czy Związku Radzieckiego w związku z czym po pewnym czasie miał większą swobodę [...]. Dla niektórych jego postawa jest nie do wybaczenia, ponieważ on okazał się lojalny wobec idei, społeczeństwa, narodu, ale nie okazał lojalności struktur, a te były podporządkowane Związkowi Sowieckiemu - powiedział politolog.
Więcej w nagraniu.
51:49 debatap.mp3 Prof. Jacek Reginia-Zacharski, prof. Arkadiusz Jabłoński oraz prof. Maciej Drzonek o Ryszardzie Kuklińskim ("Debata PR24")
* * *
Audycja: "Debata PR24"
Prowadzi: Jerzy Jachowicz
Goście: prof. Jacek Reginia-Zacharski (politolog, UŁ), prof. Arkadiusz Jabłoński (socjolog, KUL), prof. Maciej Drzonek (politolog, USz)
Data emisji: 19.02.2022
Godzina emisji: 09.06
PR24/nt