Logo Polskiego Radia
POSŁUCHAJ
IAR
Halina Ostas 30.08.2022

Nie żyje Michaił Gorbaczow. Ostatni przywódca ZSRR

W wieku 91 zmarł Michaił Gorbaczow - ostatni przywódca Związku Socjalistycznych Republik Radzieckich, laureat Pokojowej Nagrody Nobla za rok 1990. Władzę w ZSRR sprawował w latach 1985-1991. O jego śmierci poinformowała we wtorek agencja Reutera, powołująca się na media rosyjskie, cytujące oświadczenie centralnego szpitala klinicznego w Moskwie. Na początku lipca informowano, że Gorbaczow trafił do szpitala.  

Michaił Gorbaczow w latach 1985-1991 pełnił funkcję sekretarza generalnego Komitetu Centralnego Komunistycznej Partii Związku Radzieckiego. Był faktycznym przywódcą tego państwa.

Michaił Gorbaczow był pierwszym i jedynym prezydentem ZSRR w latach 1990-1991.

Z jego inicjatywy rozpoczęła się trwająca w latach 1985-1991 próba wielostronnych reform w państwie znana jako "pieriestrojka" - przebudowa. Proces miał uzdrowić gospodarkę Związku Radzieckiego. Za swoich rządów Gorbaczow chciał także unormować stosunki z Zachodem.

"W naszej pamięci pozostanie jako ten, dzięki któremu Związek Radziecki przeszedł do historii, choć on chciał go uratować. Pamiętajmy o tym zwłaszcza teraz, gdy są tacy, którym marzy się powrót do imperialnej przeszłości" - przekazał rzecznik polskiej dyplomacji Łukasz Jasina.

"Michaił Gorbaczow był zaufanym i szanowanym przywódcą. Odegrał kluczową rolę w zakończeniu zimnej wojny i upadku żelaznej kurtyny. Otworzył drogę do wolnej Europy. Tego dziedzictwa nie zapomnimy" - przekazała szefowa KE Ursula von der Leyen.

Poparcie dla Putina

W 1990 r. został laureatem Pokojowej Nagrody Nobla - w tym samym roku został prezydentem ZSRR. Na Zachodzie ceniony był za wkład w zakończenie zimnej wojny.

Stosunek Gorbaczowa do Władimira Putina uległ znacznej zmianie. Jeszcze dekadę temu pierwszy prezydent ZSRR krytykował Putina po protestach ws. fałszowania wyborów parlamentarnych w kraju. Wielokrotnie krytykował także rosyjskiego dyktatora za ataki na wolne media i wytykał mu skoncentrowanie wokół siebie całej władzy w państwie.

Z czasem jego stosunek uległ zmianie. W kolejnych latach Michaił Gorbaczow stwierdził, że obecny prezydent Rosji zasłużył sobie na poparcie ludzi. Z kolei w 2021 roku, Gorbaczow poparł żądania Kremla ws. zaniechania rozszerzania się NATO.

Ostatni przywódca ZSRR popierał też aneksję Krymu przez Rosję. W 2016 roku otrzymał od Służby Bezpieczeństwa Ukrainy (SBU) zakaz wjazdu do tego kraju.

PAP/ho