IAR / PAP
Dariusz Adamski
20.09.2022
Litwa: IPN odnalazł szczątki żołnierzy polskich i litewskich
Szczątki 14 osób odnalazł na Litwie zespół Biura Poszukiwań i Identyfikacji Instytutu Pamięci Narodowej. Prawdopodobnie należą one do żołnierzy polskich i litewskich poległych podczas konfliktu w latach 1919-1920.
Posłuchaj
-
Szczątki 14 osób odnalazł na Litwie zespół Biura Poszukiwań i Identyfikacji Instytutu Pamięci Narodowej. Rozmowa Kamila Zalewskiego z Michałem Nowakiem z IPN [posłuchaj]
Czytaj także
Prace poszukiwawcze były prowadzone w miejscowości Zawiasy (lit. Lazdenai), około 30 km od Wilna. Latem 1920 roku w tamtej okolicy miała miejsce jedna z ostatnich potyczek w czasie polsko-litewskiego konfliktu o przynależność państwową Wilna i Wileńszczyzny. - To jest ważne, że tych żołnierzy pochowała miejscowa ludność. Spoczęli oni w jednym grobie, który został przywrócony pamięci w 1938 roku - wyjaśnia archeolog Michał Nowak z Instytutu Pamięci Narodowej. W 1938 roku Rzeczpospolita i Republika Litewska nawiązały stosunki dyplomatyczne. - Wówczas kolejarze wraz z żołnierzami Korpusu Ochrony Pogranicza upamiętnili to miejsce i postawili tam krzyż - dodaje Michał Nowak.
Mogiła nie przetrwała do czasów współczesnych. Dopiero w 2018 roku Marian Sokalski, społecznik zajmujący się poszukiwaniami polskich grobów, znalazł w Litewskim Centralnym Archiwum Państwowym informacje na ten temat. - To był polski dokument z 1938 roku o tym, gdzie leżą polegli żołnierze. Tam pojawia się informacja, że właśnie w Zawiasach znajduje się ten grób - mówi Michał Nowak. Sprawa została przekazana lokalnym władzom i w tym roku przy udziale Biura Poszukiwań i Identyfikacji IPN udało się zlokalizować polsko-litewską mogiłę.
Po wydobyciu szczątki żołnierzy zostaną poddane analizie antropologicznej na Uniwersytecie Wileńskim. Później będą pochowane na wyznaczonym już cmentarzu.
IAR/dad