Logo Polskiego Radia
POSŁUCHAJ
PR dla Zagranicy
Ewa Plisiecka 04.08.2021

„Rozkazy dowództwa Powstania Warszawskiego” - pierwszy tom wydany przez Muzeum Powstania Warszawskiego

Książka zawiera naukowe opracowanie rozkazów wydawanych przez pułkownika Antoniego Chruściela „Montera” i majora Stanisława Webera „Chirurga” od 10 czerwca do 2 września 1944 roku.

Zastępca dyrektora Muzeum Powstania Warszawskiego dr Paweł Ukielski zapowiada, że publikacja otwiera całą serię, którą wyda Muzeum.

Pierwszy tom publikacji zawiera dokumenty wytworzone w sztabie komendanta Okręgu Warszawa Armii Krajowej i dowódcy Powstania Warszawskiego, pułkownika (a od 14 września 1944 r. – generała brygady) Antoniego Chruściela „Montera”. Są tu rozkazy organizacyjne i operacyjne wydane jeszcze przed rozpoczęciem Powstania oraz w pierwszym miesiącu walk. Datą graniczną jest  2 września 1944 r., czyli upadek Starego Miasta. Współautorka wydawnictwa Katarzyna Utracka mówiła, że choć jest to opracowanie naukowe, to książka jest skierowana nie tylko do historyków

Blisko połowa dokumentów zamieszczonych w pierwszym tomie nie była wcześniej publikowana – ich oryginały przechowywane są w zasobach Wojskowego Biura Historycznego, Archiwum Akt Nowych, Muzeum Powstania Warszawskiego oraz Studium Polski Podziemnej w Londynie. Całość zaopatrzono w komentarze krytyczne, uzupełniono wstępami merytorycznymi.  Autorzy dołożyli starań, aby wyjaśnić wszelkie niejasności oraz rozwikłać liczne pseudonimy i kryptonimy. Współautor publikacji Andrzej Chmielarz dodaje, że opracowanie źródeł dotyczących Powstania Warszawskiego to ważny pomnik dla jego uczestników.

Wicedyrektor Muzeum Powstania Warszawskiego Dariusz Gawin zapewnia, że pamięć o Powstaniu Warszawskim nigdy nie zgaśnie, ponieważ zawiera się w niej kwintesencja tego, czym jest polskość. Przypomniał też o 40-tu tysiącach żołnierzy, którzy 1 sierpnia 44 roku stanęli do walki o Warszawę i Polskę

Praca nad publikacją „Rozkazy dowództwa Powstania Warszawskiego” trwała kilka lat. Część druga przedstawiać będzie dokumenty ilustrujące zmagania powstańcze we wrześniu oraz w pierwszych dniach października 1944 r. – do momentu zakończenia powstańczych walk. Równolegle prowadzone jest opracowanie źródeł niemieckich, które ma być wydane przez Muzeum Powstania Warszawskiego jeszcze w tym roku.

IAR/ep