"Kim będę dla ludzi wiele pokoleń po mnie / Kiedy po zgiełku języków weźmie nagrodę cisza?" - pytał Czesław Miłosz w wierszu "Oset, pokrzywa".
2011 to Rok Czesława Miłosza
Obchodzimy 100. rocznicę urodzin poety, który przyszedł na świat 30 czerwca 1911 r. w Szetejniach na Litwie.
- Nie będzie żadnej kanonizacji poety, bo to byłaby wielka szkoda dla Miłosza, który sam by takiego uwznioślenia nie chciał – przekonywał w audycji "Wybieram Dwójkę" dyrektor Instytutu Książki Grzegorz Gauden.
"Rodzinna Europa" Czesława Miłosza
Warszawskie Muzeum Literatury przygotowuje festiwal poetycki "Wielkie Księstwo Poezji" w Warszawie. Fundacja Kultury planuje na lato seminarium "Czas i przestrzeń Czesława Miłosza", a Stowarzyszenie "Pro Cultura Litteraria" - międzynarodową sesję literacko-naukową "Warszawa Miłosza", która ma przypomnieć o ważnej roli, jaką odegrała stolica w życiu noblisty.
Najważniejszym punktem obchodów roku poety w Polsce będzie Festiwal Miłosza, który 9 maja rozpocznie się w Krakowie. Nad festiwalem unosił się będzie duch "Rodzinnej Europy" jednej z najważniejszych książek noblisty.
- To nie będzie akademia ku czci. Miłosz będzie patronem, przyjeżdża wielu jego przyjaciół, intelektualistów, wielbicieli z całego świata. Będzie noblista Derek Walcott, będzie Wisława Szymborska, koreański poeta Ko Un - zapowiada Grzegorz Gauden.
Nakładem "Zeszytów Literackich" w 2011 roku ukaże się też korespondencja Miłosza z Konstantym Jeleńskim, Aleksandrem Watem i Olą Watową, a także książka Tomasa Venclovy "Mój Miłosz".
Posłuchaj: Czesław Miłosz czyta wiersz "Koncert". Nagrania dokonał sam poeta w połowie lat siedemdziesiątych, w swoim domu w Berkeley:
Z okazji Roku Miłosza przygotowywane są nowe tłumaczenia jego poezji na rosyjski, chiński, koreański... Na program Roku Miłosza na świecie złożą się nie tylko nowe wydania książkowe, przygotowywane są konferencje, dyskusje, poświęcone mu wystawy. Czesława Miłosza wspominać będą w Krasnojarsku, Moskwie, Meksyku, Rzymie, Paryżu, Nowym Jorku, San Francisco i w Wilnie.
- Litwa jest kluczowym miejscem, tam się urodził i był do tego kraju szalenie przywiązany - mówi Gauden.
Polska i Litwa pomyślą o swoim poecie
W działania na polsko-litewskim pograniczu bardzo zaangażowany jest Krzysztof Czyżewski, dzięki któremu w Krasnogrudzie 30 czerwca 2011 roku (dokładnie w 100-lecie urodzin poety) zostanie otwarte Międzynarodowe Centrum Dialogu.
Instytucja powstaje w rewitalizowanym dworze na Suwalszczyźnie, należącym przed wojną do rodziny Czesława Miłosza. Placówka, którą tworzy w Krasnogrudzie Fundacja "Pogranicze - sztuk, kultur, narodów", ma służyć międzynarodowemu dialogowi. Mają być tam prowadzone działania związane z wielokulturowością i dziedzictwem Rzeczypospolitej Obojga Narodów: warsztaty artystyczne, kursy i konferencje. W tym roku program Fundacji Pogranicze jest szczególnie interesujący.
- Organizujemy podróż tropem Czesława Miłosza, tu na polsko-litewskiej granicy - mówi Krzysztof Czyżewski. - Planujemy też wyprawę z Wilna do Strasburga i Paryża, którą Miłosz opisuje w "Rodzinnej Europie". Chcemy stworzyć Europejski Klub Włóczęgów, który będzie odwoływał się do tradycji dialogu, spotkania kultur w przestrzeni całego kontynentu.
Miłosz i muzycy współcześni
Pięcioro polskich kompozytorów: Paweł Mykietyn, Agata Zubel, Wojciech Ziemowit Zych, Aleksandra Gryka i Dobromiła Jaskot pracują nad utworami muzycznymi "Made in Poland - Miłosz Sound". Utwory wykonają najważniejsze europejskie zespoły muzyków współczesnych (m.in. London Sinfonietta). Projekt festiwalu Sacrum Profanum powstaje we współpracy z Narodowym Instytutem Audiowizualnym, Polskim Radiem i Telewizją Polską.
- Jesteśmy bardzo ciekawi efektu końcowego - mówi Filip Berkowicz, dyrektor Sacrum Profanum. - W tej chwili najbardziej zaawansowane prace są u Pawła Mykietyna, który już wybrał wiersze Miłosza, napisał utwór. Jego prapremiera 11 września 2011 r. w hali nowohuckiego kombinatu - dodaje.
Wśród inicjatyw muzycznych są też: projekt Agi Zaryan, która ma nagrać płytę z angielskimi przekładami wierszy Miłosza, projekt "Wiek Miłosza" filharmonii w Gdańsku, literacko-muzyczne konfrontacje "Miłosz - Iwaszkiewicz" w Stawisku oraz seria wydarzeń interdyscyplinarnych "Słuchając Miłosza" w ramach IV Latającej Akademii Muzyki Dawnej.
Instytut Książki, koordynator obchodów Roku, uruchomił stronę www.milosz365.pl, gdzie pojawiać się będą aktualizowane informacje na temat uroczystości, konferencji oraz innych wydarzeń związanych z noblistą.
Aby wysłuchać rozmów z "Wybieram Dwójkę", kliknij odpowiednie ikony dźwięków, w boksie "Posłuchaj" po prawej stronie.
usc