Logo Polskiego Radia
POSŁUCHAJ
Dwójka
Anna Gluc 28.09.2021

Kamil Różewicz: ojciec był cichy i oszczędny w słowach

- Dom ojca był zawsze oazą spokoju i ciszy. Koledzy dziwili się: dlaczego u was jest tak cicho? Ta cisza ukształtowała nas wszystkich - opowiadał w audycji "Dwie do setki" Kamil Różewicz, starszy syn Tadeusza Różewicza, którego siódma rocznica śmierci mija właśnie dziś (24.04).

To było szczególne wydanie audycji "Dwie do setki". Bo jak stworzyć spójną opowieść o artyście, który z taką chęcią posługiwał się kolażem i niekonsekwencją? Który opowiadał o dramatycznej kondycji człowieka XX i XXI wieku, próbującego odnaleźć się w poszatkowanym świecie, gdzie to, co powszednie i banalne, zderza się z Metafizyką?

Posłuchaj
183:58 2021_04_24_15_00_05_PR2_Dwie_do_setki.mp3 Wspomnienia o Tadeuszu Różewiczu (Dwie do setki/Dwójka)

 

Tadeusz Różewicz forum 1200.jpg
"Pułapka" Różewicza. Premiera słuchowiska w Dwójce!

Był to szkic do biografii rozproszonej Tadeusza Różewicza. Ciepła opowieść o człowieku kochanym i kochającym, któremu wnuczka liczyła siwe włosy na głowie. Do czasu, kiedy stały się niepoliczalne.

Zwyczajny ojciec i dziadek

- W domu nie mówiliśmy o dziadka zawodzie, o sławie. Nasze relacje były czysto osobiste - podkreśliła Julia Różewicz, wnuczka poety. - Kiedy byłam studiach, na filologii czeskiej, to czasami rozmawialiśmy w kontekście przekładów dziadka twórczości na język czeski. Troszeczkę. Rodzice byli bardziej zaangażowani - dodała.

Kamil Różewicz, jak przyznaje, twórczością ojca zainteresował się bardzo późno. - Jako dorosły człowiek zacząłem go rozumieć, bo jako dziecko byłem prześladowany przez nauczycielki, które chciały się koniecznie czegoś dowiedzieć o ojcu i bardzo mnie dręczyły - wspominał. - Ja o ojcu mogłem powiedzieć jako o człowieku, a nie jako o twórcy.

Czytaj także:

Dostęp do codzienności i intymności procesu tworzenia to niewątpliwie przywilej najbliższych artystom osób. Jak wyglądało to w domu Różewiczów? - Ojciec zamykał się i otaczał szczelnie ciszą - zaznaczył Kamil Różewicz. - W domu panowała cisza, do której zostałem przyzwyczajony i wdrożony. Do tej pory nie znoszę hałasu.

Dowód wielkiej miłości

Szuflady, szafki, witrynki, wszędzie pełno było bibelotów, wycinków z gazet, podkładek pod piwo. Tak wyglądało biurko i szuflady Tadeusza Różewicza. - Oddaliśmy to wszystko do Ossolineum, niech oni się martwią - śmiała się Julia.

Wśród "szpargałów" bliscy znaleźli zupełnie zjawiskowe znalezisko: adres do agenta Meryl Streep, której poeta był zagorzałym wielbicielem. - Dziadek chodził na wszystkie jej filmy - podkreśliła wnuczka. - Był w Meryl Streep zakochany - wtórował jej wuj Kamil.

Czy z wzajemnością? Rodzina nie ma pewności, ale w tej sprawie prowadzi prywatne śledztwo, z którego wynika, że aktorka zna tomik "New Poems" Tadeusza Różewicza, przetłumaczony przez Billa Johnstona. - Wiersze podobały jej się na tyle, że jeden z nich zaśpiewała - opowiadał Kamil Różewicz.

- Udało nam się ustalić, że podczas premiery tego tomiku tłumacz dostał nagrodę za przekład. Ta premiera łączyła się z jubileuszem wydawnictwa. Meryl Streep brała w nim udział i zaśpiewała jeden z wierszy - dopowiedziała pani Julia. - Wiemy to i nie wiemy - dodała.

POSŁUCHAJ: Adam Ferency czyta "Opowiadania" Różewicza >>>>

W audycji spotkaliśmy się także z poetą Tadeuszem Dąbrowskim, z którym rozmawialiśmy o sile Różewiczowskiej frazy.

Krzysztof Zygma i Jolanta Dąbrowska z Młodzieżowego Domu Kultury w Radomsku zabrali nas szlakiem braci Różewiczów w mieście ich młodości; prof. Barbara Osterloff przybliżyła historię najważniejszych dramatów autora "Kartoteki", a Waldemar Modestowicz opowiadał o tym, jak Mowę (sic!) Różewicza, czyli Słowo i Ciszę, oddać w radiowym teatrze wyobraźni. Obecny był także sam Mistrz - w bogatych nagraniach Polskiego Radia.

***

Tytuł audycji: Dwie do setki

Prowadzili:  Beata Kwiatkowska i Paweł Siwek

Goście: Julia Różewicz (wnuczka Tadeusza Różewicza), Kamil Różewicz (syn Tadeusza Różewicza), Tadeusz Dąbrowski (poeta), Krzysztof Zygma, Jolanta Dąbrowska (Młodzieżowy Dom Kultury w Radomsku), prof. Barbara Osterloff (profesor na Wydziale Sztuki Mediów i Scenografii ASP w Warszawie), Waldemar Modestowicz (reżyser słuchowisk radiowych)

Data emisji: 24.04.2021

Godzina emisji: 15.00