Białoruskie Ministerstwo Spraw Zagranicznych nigdy nie miało oryginału porozumienia białowieskiego w sprawie likwidacji ZSRR i utworzenia Wspólnoty Niepodległych Państw – powiedział rzecznik MSZ Andrej Sawinych dziennikowi "Komsomolskaja Prawda w Biełorussii"
- Z całą pewnością możemy powiedzieć, że do MSZ Białorusi nie trafił i nie został zarejestrowany oryginał porozumienia - zapewnił Sawinych w czwartkowym wydaniu gazety.
Były przewodniczący parlamentu Białorusi Stanisław Szuszkiewicz, który w 1991 r. podpisał porozumienie białowieskie, oświadczył na początku lutego w wywiadzie dla agencji AP, że dokument ten zniknął z archiwum.
- Od początku pracowaliśmy z autentyczną kopią faksymile, która ma taką samą wartość prawną co oryginał - oznajmił Sawinych. - Obecność lub brak pierwszego egzemplarza porozumienia nie ma żadnego znaczenia prawnego, gdyż dysponujemy autentycznymi kopiami, uznawanymi przez wszystkich członków Wspólnoty – dodał.
Rzecznik MSZ dodał, że miejsce przechowywania oryginału nie jest białoruskim władzom znane. - Mógł zostać zabrany przez któregoś z szefów państw lub trafić do prywatnego archiwum jednego z uczestników tych wydarzeń. Zasadniczo możemy to uznać za intrygującą i barwną tajemnicę historyczną, która może stać się dla pisarza natchnieniem do stworzenia pełnej nieoczekiwanych zwrotów akcji, wciągającej powieści - dodał.
"ZSRR rozpadł się nieoczekiwanie, na polowaniu w puszczy". Wspomnienia Stanisława Szuszkiewicza o rozpadzie ZSRR dla portalu PolskieRadio.pl: przeczytaj >>>
Szuszkiewicz twierdzi, że brak porozumienia białowieskiego w archiwum stwierdził podczas pracy nad swoimi wspomnieniami. Według niego dokument został skradziony, prawdopodobnie na zamówienie jakiegoś kolekcjonera.
8 grudnia 1991 r. ówcześni przywódcy Białorusi, Rosji i Ukrainy - Szuszkiewicz oraz prezydenci Rosji Borys Jelcyn i Leonid Krawczuk - na spotkaniu w rezydencji Wiskule w Białowieży podpisali porozumienie białowieskie, zgodnie z którym "Związek Radziecki jako rzeczywistość geopolityczna i podmiot prawa międzynarodowego przestaje istnieć", a w jego miejsca powstaje WNP.
Po kilku dniach parlamenty trzech republik ratyfikowały porozumienie. Niespełna dwa tygodnie po białowieskim spotkaniu, 21 grudnia, na szczycie w Ałma-Acie do trzech słowiańskich republik w WNP dołączyły wszystkie podmioty ZSRR z wyjątkiem trzech państw bałtyckich, czyli Litwy, Łotwy i Estonii, które definitywnie odmówiły integracji, oraz Gruzji (ostatecznie należała do WNP w latach 1993-2009 r.).
PAP/agkm
Informacje o Białorusi: Raport Białoruś