W czwartek sejmowa podkomisja ma przyjąć ostateczny projekt ustawy obniżającej poziom opłat interchange. Projekt zakłada, że od nowego roku maksymalna stawka wynosić będzie 0,5% i będzie obowiązywać bezwarunkowo.
Robert Łaniewski, prezes Fundacji Rozwoju Obrotu Bezgotówkowego, dodaje, że komisja zdecydowała o nie wprowadzaniu okresu przejściowego. Opłata interchange to główny składnik opłaty całkowitej, ponoszonej przez polskich przedsiębiorców przyjmujących płatności kartami płatniczymi. Będzie ona wynosić 0,5% od początku roku 2014.
- To dobra wiadomość, bo obecnie mamy jedne z najwyższych stawek w Unii Europejskiej, nawet 1,5%, a średnia dla Unii to 0,7%. Ze stawką 0,5% będziemy nawet poniżej średniej unijnej.
Dzisiaj jesteśmy pod tym względem krajem jednym z najdroższych w Europie, a nic tego stanu nie uzasadnia. Obniżka przyniesie ulgę przedsiębiorcom, którzy dzisiaj przyjmują płatności kartowe, ale czekają na to przedsiębiorcy, którzy do tej pory nie przyjmowali płatności kartowych ze względu na zbyt wysoki koszt.
- Można więc przypuszczać, że przybędzie terminali płatniczych. Dzisiaj gorszą sytuację niż w Polsce mamy tylko w Rumunii, jeśli chodzi o liczbę terminali płatniczych, przypadającą na jednego mieszkańca.
Rozwój obrotu bezgotówkowego w Polsce jest w głębokim niedorozwoju w tym zakresie. Wskaźnik liczby terminali płatniczych przypadających na milion mieszkańców jest jednym z najniższych w UE i wynosi ok. 6-7 tysięcy. Kilkaset tysięcy polskich przedsiębiorców może rozpocząć akceptację kart płatniczych, ale w sytuacji ograniczenia tych opłat interchange.
Karol Stec z Polskiej Organizacji Handlu i Dystrybucji twierdzi, że obniżka rodzi nadzieje na szybszy rozwój płatności bezgotówkowych w mniejszych miejscowościach. Jeśli regulacja nie wejdzie w życie, to ruch rozszerzania się sieci akceptacji, czyli wzrost ilości placówek handlowych i usługowych, które chcą zacząć akceptować, będzie spowolniony.
- Teraz więc wszystko w rękach posłów?
Robert Łaniewski przyznaje, że tak. Dowiemy się o tym zapewne 20 czerwca. Każda obniżka przynosi pożądany efekt, a badania UW i NBP dowiodły, że docelowy poziom opłaty interchange w Polsce powinien być bardzo niski, aby nadać nową dynamikę dla rozwoju obrotu bezgotówkowego, aby sieć akceptacji była jak najszersza. Dostępna również dla konsumentów w mniejszych miastach i nie tylko dla klientów dużych sieci handlowych.
- Powinny być inne stawki dla kart debetowych, a inne dla kredytowych?
Patrząc na koszt kapitału i ryzyko, jakie ponosi bank-wydawca, wydaje się, że tak. Karty kredytowe powinny być obarczone tym ograniczeniem cenowym w stawce interchange 0,5%, a karty debetowe powinny mieć niższe stawki interchange, bo jest to substytut pieniądza, czyli dostęp bezpośredni do środków na rachunku bankowym i jest ich więcej niż kart kredytowych, obecnie 26 milionów.
- Z projektu został wykreślony zapis, mówiący o możliwości wybiórczej akceptacji kart.
Jeśli ktoś rozpoczął akceptację kart, musi honorować dwie organizacje płatnicze i wszystkie karty w ramach tych organizacji. To jest jeden z elementów urynkawiających polski system płatności kartowych. Nie można też zapominać o innych barierach – mentalnościowych. Występują one zarówno ze strony przedsiębiorców, jak też ze strony klientów. Polskie społeczeństwo należy najpierw jednak „ubankowić”, czyli aby obywatele mieli konta bankowe, a dopiero później dać możliwość otrzymania kart płatniczych, żeby nastąpił rozwój obrotu bezgotówkowego.
- A czy obniżenie opłat interchange może doprowadzić do spadku cen? Dzisiaj mniej płacimy, płacąc gotówką.
Przedsiębiorcy często stosują rabaty z tytułu płatności gotówką, ale to jest spowodowane nadmiernie wysoką opłatą interchange.
Rozmawiała Sylwia Zadrożna
Projekt powstaje we współpracy z Narodowym Bankiem Polskim w ramach programu edukacji ekonomicznej:
