Jak określić naprawę latarni? "Likwidacja nieprzenikliwości optycznej ciągów ulicznych". Nieprzyjemny zapach wokół oczyszczalni to "zjawisko uciążliwości zapachowej". A co chciał przekazać urząd skarbowy, pisząc: "obowiązek podatkowy powstaje od pierwszego dnia miesiąca następującego po miesiącu, w którym powstały okoliczności uzasadniające powstanie tego obowiązku"? Trudno powiedzieć... (z reportażu Macieja Waleckiego).
Czytaj także:
Prosty język - czym jest?
"Okres czasu", "dzień dzisiejszy". Dziwne sformułowania, bezosobowe formy. Jak konstruować urzędowe teksty, by były zrozumiałe? By nikt nie musiał zachodzić w głowę, o co w nich chodzi? By nie trzeba było wertować słowników i szukać pomocy u prawników? Temu służy idea prostego języka.
- Prosty język to - jak sama nazwa mówi - pochwała prostoty w komunikacji. Ale nie tylko prostoty. Także jasności, precyzji, empatii w relacji między nadawcą a odbiorcą. Głównym celem jest to, żeby odbiorca zrozumiał, co do niego mówimy, najlepiej po jednokrotnej lekturze tekstu, i żeby wiedział, co ma zrobić z tym, co właśnie przeczytał - wyjaśniła w audycji "Cztery pory roku" Katarzyna Osior-Szot z Fundacji Języka Polskiego.
Czytaj także:
Prosty język - zasady
- W pierwszej kolejności warto zadać sobie pytanie: co jest najważniejsze dla mojego odbiorcy? Gdybym czekała na wyrok w sądzie, to oczywiście uzasadnienie byłoby dla mnie istotne, ale przede wszystkim chciałabym wiedzieć, czy pójdę do więzienia. Najważniejszą informację powinniśmy móc wyciągnąć już na początku - wskazała Katarzyna Osior-Szot.
Trudno wyłowić taką informację, gdy zdanie ciągnie się przez całą stronę pisma. - Nie jest wtedy możliwe, żebyśmy zrozumieli sens. Zawsze nam coś ucieknie - zauważyła gość radiowej Jedynki i dodała, że "optymalne zdanie" składa się z 20-25 wyrazów.
Urzędnicy uwielbiają rzeczowniki odczasownikowe (zakończone na -anie, -enie, -cie), również imiesłowy (-ąc, -ący, -ąca, -ące) i stronę bierną (konstrukcje typu: być lub zostać + imiesłowów przymiotnikowy). Nagromadzenie takich form powoduje, że tekst jest trudny w odbiorze. Lepiej napisać "powinien pan zwrócić" zamiast "zobowiązuje się pana do zwrotu", "wskazaliśmy w piśmie" zamiast "wskazano w piśmie". Zamiast "pismo zostało wysłane" - "wysłaliśmy pismo".
Czytaj także:
Prosty język - korzyści
Zamiana języka urzędowego na prosty język to oszczędność:
26 października rozpocznie się w Warszawie - organizowany przez Fundację Języka Polskiego i Uniwersytet Warszawski - Kongres Efektywnej Komunikacji. Radiowa Jedynka jest medialnym patronem tego wydarzenia.
Tytuł audycji: Cztery pory roku
Prowadziła: Agnieszka Kunikowska
Gość: Katarzyna Osior-Szot (Fundacja Języka Polskiego)
Data emisji: 17.10.2023
Godziny emisji: 9.00-12.00
kk
Prosty język - przyszłość pism urzędowych - Jedynka - polskieradio.pl