Niebieskie Źródła i Groty Nagórzyckie. "Lato z Radiem" w Skansenie Rzeki Pilicy

Młynarskie tradycje w Skansenie Rzeki Pilicy

Wyjątkowym eksponatem jest tu młyn wodny przeniesiony ze wsi Kuźnica Żerechowska. Wybudowano go niemal sto lat temu, w roku 1925 roku. - Trafił do nas już ponad 20 lat temu i stanowił pierwszy obiekt tworzącego się wówczas Skansenu Rzeki Pilicy - zdradza Zbigniew Cichawa. Dodaje, że wewnątrz znajduje się mnóstwo eksponatów związanych z młynarstwem, etnografią czy historią regionu. 

Obejrzeć możemy tu makiety wielu różnych młynów, a za ich wykonanie odpowiada Jan Ekiel. - Mamy m.in., bardzo nietypowy, młyn pływający zbudowany na łodzi. Mało kto o nim słyszał. Łódź była mocowana sznurami pod prąd. Woda uderzała w duże drewniane koła, które się kręciły, uruchamiając górny kamień. Od góry sypano ziarno. Po zmieleniu powstawała mąka. W młynie bardzo często robiono również kaszę - wyjaśnia gość "Lata z Radiem". 

Innym interesującym typem jest wojskowy młyn frontowy, stosowany ostatnio w roku 1920 podczas wojny polsko-bolszewickiej. - Był mobilny, zbudowany na wozie, ciągnięty przez cztery konie. Podczas mielenia dwa konie odpoczywały, a dwa przywiązywano po bokach w kieracie. Między czterema kamieniami mieliło się ziarno i powstawała mąka razowa, bo nieodsiana - dodaje rozmówca Małgorzaty Abgarowicz. 

Czym są Niebieskie Źródła?

Niebieskie Źródła to miejsce wyjątkowe. Rezerwat zlokalizowany na terenie miasta, w tym przypadku Tomaszowa Mazowieckiego. - Unikatowe wywierzyska krasowe, gdzie woda wybija spod ziemi, tworząc piękne rozlewisko. W miejscu, gdzie wybija, dno przyjmuje barwę bardziej niebieskawą, zielonkawą czy szmaragdową. To zależy od wielu czynników. W ogóle ta barwa jest złudzeniem - zwraca uwagę Zbigniew Cichawa. 

Woda dzięki swoim właściwościom pochłania promienie czerwone, a przepuszcza odbite od białego, piaszczystego dna promienie niebieskie. - Źródła są najbardziej niebieskie zimą, podczas mroźnej, ale słonecznej pogody. (...) Cały rezerwat to prawie 30 hektarów. Jest tutaj ostoja ptactwa, ryb, rozmaitej roślinności - wylicza gość Programu 1 Polskiego Radia. Dodaje, że sam najbardziej lubi odwiedzać to miejsce o świcie. 

Co wydobywano w Grotach Nagórzyckich?

Groty Nagórzyckie to dawna kopalnia piasku kwarcowego. - Odkryli je chłopi z Nagórzyc. Początkowo przychodzili po ten piasek, żeby go użytkować w formie dekoracyjnej. (...) Po pewnym czasie zauważono, że ze względu na dużą zawartość kwarcu nadaje się również do produkcji szkła. Sprzyjało temu również to, że w pobliskim Piotrkowie Trybunalskim mieliśmy trzy duże huty - wskazuje dr Marek Stefański.

Temperatura przez cały rok waha się tu między 9 a 12 stopniami Celsjusza. Wszystkie wnęki, zaułki i korytarze, które dziś możemy oglądać, są dziełem ludzkich rąk. - Możemy podziwiać kunszt chłopów. Nie byli to zawodowi górnicy, ale jeśli popatrzy się na te wyrobiska czy podpory, to jest to coś pięknego. Wiedzieli, jak się zabezpieczyć. Nawet zawodowcy doceniają ten kunszt - podsumowuje gość "Lata z Radiem".