"Mistrzostwo rysunku. Andrzej Radwański (1711-1762)" - wystawa prac zapomnianego mistrza baroku na Wawelu

- To duże wydarzenie. Mamy do czynienia z premierą, wprowadzeniem Andrzeja Radwańskiego na muzealne salony - powiedział w audycji "Kulturalna Jedynka" dyrektor Zamku Królewskiego na Wawelu prof. Andrzej Betlej.

Zapomniany mistrz baroku

Andrzej Radwański urodził się w 1711 roku w Białej, wiosce stanowiącej dzisiaj część wsi Kołaczkowice w województwie świętokrzyskim. Jako 12-latek został wysłany do kolegium Pijarów w Krakowie. Zakonnicy opłacili jego praktykę u Franciszka Ecksteina z Brna. Po czterech latach u morawskiego malarza Radwański wrócił do Polski, by stworzyć jedno ze swoich najważniejszych dzieł - monumentalną dekorację wnętrza kościoła Cystersów w Jędrzejowie (1734-1739), która przyniosła mu rozgłos.

Twórczość Radwańskiego rozwinęła się dzięki licznym zleceniom, których celem było nadanie świątyniom późnobarokowego charakteru. Malarz wykonywał malowidła przeznaczone dla wnętrz kościołów, m.in. Mariackiego, Wizytek, Franciszkanów, Dominikanów, św. Wojciecha, Bernardynek, w opactwie Benedyktynów w Tyńcu i klasztorze Benedyktynek w Staniątkach, a także w katedrze na Wawelu. Tworzył też obrazy sztalugowe, rysunki i grafiki. Pisał dziennik i rozprawy naukowe. Był związany z krakowską kongregacją malarzy, kilkakrotnie wybierano go starszym cechu. Zmarł w 1762 roku w Krakowie.

W czasie wielkiego pożaru Krakowa w 1850 roku większość malowideł monumentalnych Radwańskiego uległa zniszczeniu, a te, które się zachowały, zostały przemalowane. Nazwisko artysty popadało w zapomnienie. Zachowały się jednak jego znakomite warsztatowo szkice, które wykonywał równolegle do trwającej ponad trzydzieści lat praktyki malarskiej.

Co można zobaczyć na wystawie?

Szkice Radwańskiego zostały podzielone na cztery grupy: studia nad stiukami Baltazara Fontany z kolegiaty św. Anny w Krakowie, rysunki oparte na wzorach graficznych, szkice koncepcyjne oraz projekty realizacji monumentalnych. Prezentowane na wystawie rysunki wykonane są głównie piórkiem lub pędzelkiem maczanym w tuszach czarnym, brązowym lub niebieskim. Sylwetki postaci artysta tworzył nierówną, ostro łamaną linią, natomiast wrażenie przestrzenności uzyskiwał dzięki obficie stosowanemu podmalowywaniu rysunku rozwodnionym tuszem (tzw. lawowaniu) oraz kreskowaniu (inaczej szrafowaniu).

Na wystawie można podziwiać dzieła ze zbiorów Muzeum Narodowego w Krakowie, Muzeum Książąt Czartoryskich i Muzeum Książąt Lubomirskich w Zakładzie Narodowym im. Ossolińskich we Wrocławiu. Ważną jej część stanowi składający się z 230 stron szkicownik z notatnikiem Radwańskiego, który jako dar Janiny Milko i Marii Stachowicz trafił do Muzeum Narodowego w Krakowie. W zeszycie znajdują się 53 rysunki, zapiski i notatki o sztuce, a także teksty o tematyce pozaartystycznej.

Wystawa "Mistrzostwo rysunku. Andrzej Radwański (1711–1762)" będzie prezentowana na wzgórzu wawelskim w budynku nr 9 do 15 maja 2022 roku. Patronem medialnym wydarzenia jest Program 1 Polskiego Radia.

Poza tym w audycji:

- "Góry - morze. Morze - góry"- trzecia z cyklu wystaw w Miejskiej Galerii Sztuki w Zakopanem im. Władysława hr. Zamoyskiego, zestawiająca twórczość artystów podhalańskich i pomorskich. Miastem partnerskim Zakopanego jest Sopot, stąd pomysł na wspólne wystawy artystycznych środowisk z przeciwległych i różniących się kulturowo regionów Polski. Zwykle jednak wśród twórców są tacy, których życie połączyło góry i morze. W tym roku też tak jest. Dla publiczności czynna od 5 lutego. Wydarzenie pod patronatem Programu 1.

- "Kobieta. Współczesne artystki i artyści pamięci Anny Bilińskiej" - wystawa w Muzeum im. Jacka Malczewskiego w Radomiu zainspirowana dziennikiem Anny Bilńskiej-Bohdanowiczowej i jej pomysłem cyklu obrazów o kondycji kobiet, którego nigdy nie zrealizowała. Zmarła przedwcześnie, w wieku 39 lat. Realizacji projektu w Muzeum im. Jacka Malczewskiego w hołdzie Boznańskiej podjęło się 27 współczesnych artystów polskich.

Czytaj także:

- "Długi" - premiera w Teatrze Żydowskim otwierająca cykl prezentacji spektakli dyplomowych Akademii Teatralnej, powstających we współpracy z teatrem. "Długi" to sztuka wg Irit Amiel, wybitnej izraelskiej poetki i pisarki polskiego pochodzenia, urodzonej w Częstochowie w 1931 roku. Spektakl o piętnie wojny na podstawie osobistych doświadczeń autorki. 

- "Trzy minuty o teatrze" Ewy Heine - o spektaklu "Sztuka intonacji" Tadeusza Słobodzianka w reżyserii Anny Wieczur-Bluszcz w Teatrze Dramatycznym w Warszawie.

Tytuł audycji: Kulturalna Jedynka

Prowadzi: Michał Montowski

Data emisji: 13.02.2022

Godzina emisji: 23.10

Jedynka/mat. promocyjne/kk