Caravaggio na Zamku Królewskim. Wyjątkowa wystawa dzieł mistrza

W najbliższą środę, udostępniony zostanie również obraz "Narcyz przy źródle", który do Warszawy przyjedzie z Palazzo Barberini w Rzymie. - To jeden z ostatnich obrazów zamykających młodzieńczą twórczość Caravaggia - mówi dr Artur Badach, kurator wystawy. Dzieło powstało około roku 1600.

Inspiracje w antyku

Michelangelo Merisi da Caravaggio, włoski malarz, przybył do Rzymu z Lombardii w roku 1592. Z pierwszego okresu jego twórczości zapamiętano szczególnie przedstawienia rodzajowe. - Modele, nierzadko w przebraniu, wyobrażają sceny odwołujące się do antyku - tłumaczy gość "Kulturalnej Jedynki". Jednym z niewielu dzieł Caravaggia odwołujących się konkretnie do mitologii greckiej jest właśnie "Narcyz przy źródle". - Na przełomie XVI i XVII wieku mocno rozpowszechnione były dzieła antyczne, w tym m.in. "Metamorfozy" Owidiusza. To właśnie Owidiuszowi zawdzięczamy spisanie wielu mitów - dodaje dr Artur Badach. Wśród najbardziej znanych był również i ten o Narcyzie.

Rodzice Narcyza, nimfa Liriope i bóstwo rzeczne Kefisos, udali się do słynnego wieszczka Tejrezjasza. Ten zapowiedział, że chłopiec będzie szczęśliwy, dopóki nie pozna własnego oblicza. Gdy Narcyz staje się młodzieńcem, jego uroda przyciąga wiele dziewcząt, wśród nich jest również nimfa Echo. Uczucie zostaje jednak odrzucone, za co Narcyz zostaje ukarany przez bogów. Podczas polowania gubi się w lesie, a szukając miejsca na spoczynek, trafia nad źródło o niezwykle gładkiej powierzchni. Gdy pochyla się nad wodą, dostrzega w niej własne oblicze, w którym zakochuje się bez pamięci.

Nie mogąc oderwać od niego wzroku, opada z sił i umiera. Po śmierci zamieniony zostaje w kwiat, który do dziś nosi jego imię: narcyz.

Zaproszenie w sam środek przedstawienia

Caravaggio na swoim obrazie przedstawia moment, kiedy Narcyz jest mocno pochylony nad bardzo gładką powierzchnią wody. W tej wodzie odbija się jego obraz. - Jesteśmy zaproszeni przez artystę do wejścia w przestrzeń obrazu, a tym samym do wejścia w dramat tego mitologicznego bohatera - wyjaśnia gość audycji. Badacze są zgodni, że malarstwo Włocha było przełomem w sztuce końca XVI i początku XVII wieku. Caravaggio był realistą, przedstawiał ludzi takimi, jakimi rzeczywiście byli, bez idealizowania. - Jego kompozycje są też oparte na bardzo wyrazistym światłocieniu. Niektóre części swoich obrazów oświetla bardzo mocnym światłem, podczas gdy inne pozostają w cieniu - dodaje.

YouTube/Zamek Królewski w Warszawie - Muzeum

Zobacz też:

Poza tym w audycji:

- W Centrum Kultury Rodzimej "Willa Czerwony Dwór" w Zakopanem można oglądać niezwykłe prace Jolanty Pęksy, znanej i uznanej zakopiańskiej malarki na szkle, która w tym roku świętuje 45-lecie swej artystycznej działalności. Patronem medialnym wydarzenia jest Polskie Radio,

- "Dziady" Adama Mickiewicza w inscenizacji Mai Kleczewskiej w Teatrze im. J. Słowackiego w Krakowie,

- Recenzja Ewy Heine: "Pułapka" Tadeusza Różewicza w Teatrze Dramatycznym m.st. Warszawy.

Tytuł audycji: Kulturalna Jedynka 

Prowadzi: Anna Stempniak

Gość: dr Artur Badach

Data emisji: 21.11.2021

Godzina emisji: 23.10