Trwa wspólna kampania Radiowej Jedynki i Ministerstwa Sprawiedliwości pod hasłem "Poznaj swoje prawa. Wyjdź z cienia. Pozwól sobie pomóc". W tym tygodniu mówimy o prawach świadka w śledztwie i procesie sądowym. Dorota Świerczyńska:
Świadkiem w postępowaniu karnym może stać się każdy z nas. Każdy, kto - w ocenie organu prowadzącego postępowanie - może posiadać informacje przydatne dla rozstrzygnięcia sprawy i został wezwany w celu złożenia zeznań.
Zdaniem profesora Piotra Kruszyńskiego z Wydziału Prawa i Administracji Uniwersytetu Warszawskiego - "Świadek jest centralną postacią procesu karnego".
Prof. Piotr Kruszyński: - Świadek to osoba fizyczna, która zeznaje w procesie przeciwko innej osobie fizycznej o faktach, które spostrzegła. Na świadkach opiera się w dużej mierze wymiar sprawiedliwości. Są też dowody rzeczowe, są biegli w sprawie.
Świadek jest jednym z najważniejszych źródeł dowodowych w postępowaniu karnym czy cywilnym, ponieważ dostarcza z reguły najwięcej informacji.
Prof. Tadeusz Tomaszewski - Uniwersytet Warszawski: - To, czy ta informacja jest dokładna albo pełna, to jest inny problem i my wiemy z doświadczeń, że świadkowie często się mylą, co nie znaczy, że składają fałszywe zeznania, bo pewnych rzeczy mogą nie pamiętać albo nie potrafią o nich opowiedzieć. Prawo nakłada na każdą osobę, którą organ procesowy uzna, że może być świadkiem, obowiązek stawienia się i złożenia zeznań.
Sędzia Piotr Rogoziński z Ministerstwa Sprawiedliwości podkreśla, że jeżeli świadek jest jednocześnie ofiarą, przysługują mu pewne uprawnienia. Bo oprócz tego, że jest osobą pokrzywdzoną, jest również stroną postępowania przygotowawczego na równi z podejrzanym.
Piotr Rogoziński: - Taka osoba może wnosić środki zaskarżenia, może wnosić o uzyskanie dostępu do akt sprawy, może składać wnioski dowodowe, natomiast może też być stroną w postępowaniu sądowym poprzez złożenie oświadczenia, że pragnie działać w charakterze oskarżyciela posiłkowego, wtedy jest na równi z oskarżycielem publicznym, stroną, może wnieść powództwo cywilne, domagając się naprawienia szkody od oskarżonego.
Świadek powinien również wiedzieć, że oprócz praw, ma również obowiązki. Przede wszystkim świadek jest zobowiązany do mówienia prawdy i nie zatajania jej, a jeśli nie stawi się na wezwanie lub bez zezwolenia oddali się z miejsca czynności przed jej zakończeniem, sąd może zarządzić karę w wysokości 3000 złotych, zarządzić jego zatrzymanie lub przymusowe doprowadzenie.
Prawa świadka w śledztwie i procesie sądowym – SD 22.11.10. - Jedynka - polskieradio.pl