"Im komuniści byli słabsi, tym bardziej manipulowali pamięcią o Powstaniu"

Przez powojenne dziesięciolecia obchody wybuchu Powstania Warszawskiego zmieniały swój charakter. Od 1946 roku komuniści blokowali wszelkie inicjatywy usiłujące upamiętnić Powstanie.

Dr Kazimierz Wojcicki ocenił: "Z jednej strony była pamięć społeczna np. w rodzinach takich jak moja (rodzice byli żołnierzami Powstania), ale gdzieś od lat 60. mamy do czynienia z najrozmaitszego typu manipulacją tą pamięcią: "dobrzy żołnierze, ale źli dowódcy" czy sprawa ZBOWiD-u, kwestia praw kombatanckich. I wreszcie ważna manipulacja mówiąca o tym, że powstanie tłumili okrutni Ukraińcy, co miało przykryć zbrodnie sowieckie na Polakach. Powstanie było tabu do 1956 roku. Potem można było o tym mówić, ale nie do końca. Sprawa pomnika. Nie można było postawić pomnika Powstańców, a postawiono Nike, a potem Powstaniu ogólnie. Im komuniści byli słabsi, tym bardziej manipulowali pamięcią w kierunku machania flagą, w kierunku nacjonalistycznym - stwierdził dr Wójcicki.

- W ostatnich latach Powstanie jest czczone w szerszej przestrzeni, nie tylko warszawskiej. Jest to w jakiś sposób zasługa Muzeum Powstania Warszawskiego - zauważył dr Karol Mazur. - Udało nam się zmienić sposób upamiętniania uroczystości narodowych tak, aby trafić do młodych Polaków, np poprzez koncerty, spektakle teatralne i inne tego typu pop-kulturowe imprezy - dodał dr Mazur.

W debacie dyskutowano również o wielowątkowym wymiarze zbrodni ze strony Niemców, bowiem w tłumieniu Powstania brały udział nie tylko Wermacht, ale wiele innych formacji niemieckiej armii oraz o stosunku narodu niemieckiego do Powstania. - Niemcy popełnili tyle zbrodni, że zagłada Warszawy, niezależnie od jej wielkości, jest jedną z bardzo wielu. W pamięci niemieckiej to nie jest węzłowy punkt - zauważył dr Kazimierz Wójcicki.

Tytuł audycji: "Debata Jedynki"

Prowadzi: Marek Mądrzejewski

Goście: dr Karol Mazur (Muzeum Powstania Warszawskiego), Tomasz Sudoł (Instytutu Pamięci Narodowej), dr Kazimierz Wójcicki (historyk, publicysta, Akademia Europejska Krzyżowa)

Data emisji: 1.08.2016

Godzina emisji: 17.30

ab/kd