425 lat Biblioteki Gdańskiej. Powstała wskutek nieszczęścia

Księgozbiór powstał dzięki darom majętnych mieszczan, mądrym zakupom, roztropnej polityce miasta oraz trosce wielu pokoleń bibliotekarek i bibliotekarzy.

Biblioteka Gdańska została założona w 1596 roku. W katalogu inwentarzowym znajdują się pozycje tak unikatowe, jak średniowieczne woskowe tabliczki i spisany ręcznie mszał krzyżacki, pierwszy drukowany atlas morski, kolekcja druków muzycznych Georga Knoffa, kolekcja wszystkich drukowanych dzieł Jana Heweliusza, fotografie XIX-wiecznego Gdańska odbite na papierze solnym, czy pamiątki po majorze Henryku Sucharskim i materiały dotyczące obrony Westerplatte.

Dr Anna Walczak, dyrektor, przypomina, że biblioteka powstała pod koniec XVI wieku jako biblioteka ówczesnej Rady Miasta Gdańska. - Światła Rada Gdańska i Senat Gdański miała potrzebę powołania do życia takiej biblioteki, dlatego że w tamtym czasie istniało już gdańskie Gimnazjum Akademickie - opowiada. Szkoła stała na bardzo dobrym poziomie.

W mieście istniało już parę księgozbiorów, ale zazwyczaj były to księgozbiory teologiczne i przykościelne, a w tamtym czasie dało się zauważyć obecność reformacji i zaistniała potrzeba innego księgozbioru, bardziej renesansowego.

Wspomina, że w 1591 roku wydarzyło się nieszczęście, które przerodziło się w szczęście. U ujścia Wisły rozbił się statek przewożący księgozbiór włoskiego markiza. Prawie wszystkie skrzynie z księgami, jak i sam markiz, ocaleli. Rada dogadała się z arystokratą i ten przekazał swój zbiór wolumenów z różnych dziedzin miastu.

W czasie II wojny światowej zbiór w Gdańsku przetrwał, ale uległ rozproszeniu, bo część ksiąg zabezpieczono i wywieziono do Malborka i Pelplina. - Paradoksalnie trudniej było odzyskać to, co zostało w dobrej wierze zabezpieczone i wywiezione poza miasto - mówi dyrektor.

Na zbiory składają się nie tylko księgi, ale również materiały kartograficzne, muzykalia, dokumenty życia społecznego. Dr Anna Walczak zachęca, aby na bieżąco śledzić wydarzenia związane z biblioteką i jej jubileuszem.

Czytaj także:

50 lat Uniwersytetu Gdańskiego. Kiedy narodziła się idea powstania uczelni?

Tajemnice bursztynu

Tytuł audycji: Eureka

Prowadzi: Katarzyna Jankowska

Goście: Dr Anna Walczak, dyrektor Biblioteki Gdańskiej

Data emisji: 23.07.2021 r. 

Godzina emisji: 19.30

ag