Współczesna geodezja wykorzystuje satelitarne systemy nawigacyjne

Mgr inż. Radosław Zajdel jest jednym z wyróżnionych w Programie START Fundacji na rzecz Nauki Polskiej. Podkreśla, że współczesna geodezja zajmuje się dokładnie tym samym, co w przeszłości, tylko dysponuje zupełnie innymi narzędziami. Korzysta z satelitów tworzących globalne satelitarne systemy nawigacyjne (GNSS), takie jak amerykański GPS, europejski Galileo czy rosyjski Glonass, ale też z systemów regionalnych, a nawet pojedynczych satelitów. - Satelity pomagają nam w opisie naszej planety - wyjaśnia.

Po co w geodezji satelity?

Wyjaśnia, jak działają poszczególne systemy. Podkreśla, że GPS i Glonass to systemy, które powstały na potrzeby wojska. Dlatego wielu rzeczy o nich nie wiadomo, a użytkownicy cywilni korzystają z nich niejako przy okazji. Galileo to w pełni cywilny system. Chiński Beidou powstawał etapami i jest już dostępny na całym świecie, a jego zastosowanie nie zostało do końca ujawnione.

Radosław Zajdel podkreśla, że systemy satelitarne teoretycznie służą nawigacji, ale umożliwiają też precyzyjny opis Ziemi. - Geodezja zajmuje się dostarczaniem matematycznego opisu naszej planety w postaci geometrii planety, pola grawitacyjnego i jej rotacji - mówi. Dodaje, że ten opis jest możliwy dzięki tzw. globalnym parametrom geodezyjnym, jak np. poziom wód mórz i oceanów, współrzędne biegunów czy geocentrum, czyli zmianie środka ciężkości masy Ziemi. - Ja w swych badaniach staram się określić, jakie wartości mają wspomniane parametry w zależności od tego, z którego systemu satelitarnego korzystamy w obliczeniach - wyjaśnia.

GPS kontra Galileo

Teoretycznie powinniśmy zawsze otrzymywać te same wartości, bo Ziemia nie zaczyna się szybciej kręcić w zależności od tego, który system na nią patrzy. Gość Programu 1 Polskiego Radia opowiada, że np. system GPS uniemożliwia poprawną interpretację niektórych zjawisk geofizycznych, np. pływów oceanicznych. A to dlatego, że okres obiegu satelitów GPS zależy od ruchu obrotowego planety. Wolny od tego problemu jest system Galileo.

Radosław Zajdel uruchomił pierwszy, nowatorski serwis govus.pl, który pozwala na monitorowanie jakości orbit systemów satelitarnych za pomocą laserowych obserwacji satelitów. Serwis polskiego badacza został zakwalifikowany jako oficjalne narzędzie Międzynarodowej Służby Pomiarów Laserowych, koordynowanej przez NASA, i nagrodzony przez Europejską Agencją Kosmiczną.

Program START Fundacji na rzecz Nauki Polskiej jest najstarszym i najbardziej prestiżowym programem skierowanym do młodych polskich naukowców reprezentujących wszystkie dziedziny wiedzy. W tym roku stypendia otrzymało stu rozpoczynających swą karierę badaczy, a pięcioro z nich, których osiągnięcia zostały ocenione przez recenzentów jako wybitne, otrzymało wyróżnienia.

Czytaj także:

Audycja "Ludzie nauki" powstała we współpracy z Fundacją na rzecz Nauki Polskiej.

Tytuł audycji: "Ludzie nauki" w paśmie  Eureka

Prowadził: Krzysztof Michalski 

Gość: mgr inż. Radosław Zajdel (doktorant w Instytucie Geodezji i Geoinformatyki Uniwersytetu Przyrodniczego we Wrocławiu)

Data emisji: 6.09.2021

Godzina emisji: 19.30 

ag