Deir el-Bahari w Egipcie. Niezwykłe odkrycie pod świątynią królowej Hatszepsut

Depozyt zabytków dedykowanych bogini Hathor

Wyjątkowych odkryć dostarczyło zasypisko grobowca położonego poniżej kaplicy Hathor - zidentyfikowano kilkaset darów wotywnych dla bogini Hathor, patronki nekropoli tebańskiej i opiekunki zmarłych. 

- W wypełnisku grobowca znajdował się bardzo duży zbiór przede wszystkim fajansowych przedmiotów, ale nie tylko, bo również glinianych figurek  - mówi na antenie Programu 1 Polskiego Radia dr Patryk Chudzik z Centrum Archeologii Śródziemnomorskiej UW, szef polskiej misji w Deir el-Bahari. - Zbiór tych ponad 400 przedmiotów zawierał przede wszystkim niewielkich rozmiarów fajansowe figurki przedstawiające boginię Hathor, które były darami wotywnymi dla tejże bogini - opowiada. 

Historia grobowca 

Pochodzący z 21 stulecia p.n.e. podziemny grobowiec został wykuty prawdopodobnie dla kogoś z rodziny faraona Mentuhotepa II. Po 500 latach nieopodal tego miejsca swoją rozległą, tarasową świątynię grobową wzniosła kobieta faraon, królowa Hatszepsut. - Poszła ona za przykładem Mentuhotepa II i tam zlokalizowała swoją świątynię kultu grobowego. Nie tylko brała pod uwagę to, że istniały tam inne kompleksy, ale również względem tychże kompleksów prawdopodobnie planowała swoje założenie. Nie chcąc ich zniszczyć, przykryć, i chcąc oddać im cześć, pozostawiła je cały czas dostępne, otwarte. Nie zasypywała ich, jak to czyniono z wieloma innymi grobowcami na tym terenie - tłumaczy kierownik ekspedycji. 

Odkrycie szwajcarskiego badacza 

Pod koniec XIX wieku grobowiec odkrył szwajcarski archeolog Édouard Naville. Uznał on jednak, że skalne gruzowisko wypełniające wnętrze podziemnego korytarza i komory sarkofagowej nie rokuje na znalezienie żadnych interesujących zabytków.

Polscy archeolodzy od wielu lat rekonstruują świątynię Hatszpsut, a ostatnio koncentrowali się na odbudowie sanktuarium bogini Hathor. I to właśnie pytanie o stabilność podłogi tego miejsca zmusiła ich do penetracji grobowca poniżej. Badania starożytnego śmietniska przyniosły sporo ciekawych informacji i wskazówek na temat tego, kto mógł być tam niegdyś pochowany. 

- Źródła nowożytne informują, że na ten grobowiec natrafił Édouard Naville. (...) Nie uznał on wtedy go za grobowiec średniopaństwowy. Nie badając tego wypełniska, pozostawił go nietkniętym, natomiast w tym gruzie znajdowały się pozostałości pierwotnego wyposażenia grobowego, które powiedziały nam bardzo dużo o tym, kto w tym miejscu był pochowany - opowiada archeolog. 

Ponadto w audycji: 

Ołtarz Wita Stwosza z bazyliki Mariackiej w Krakowie to jeden z najwspanialszych gotyckich zabytków w Polsce. Kilka miesięcy temu zakończyła się pięcioletnia renowacja tego zabytku przeprowadzona przez Międzyuczelniany Instytut Konserwacji i Restauracji Dzieł Sztuki warszawskiej i krakowskiej ASP.

Ołtarz nie tylko odzyskał średniowieczną kolorystykę i dawny blask, ale także, dzięki pracom renowacyjnym, odkryto nieznaną wcześniej datę wyrytą na jednej z głównych figur nastawy ołtarzowej. To niezwykle ważna informacja korygująca chronologię tworzenia retabulum.

Ważnym uzupełnieniem historii ołtarza są również niedawno opublikowane wyniki badań dendrochronologicznych dębiny, z której powstał główny korpus konstrukcji. Nie dość, że poznaliśmy rok ścięcia drzew - 1479 - to jeszcze wiemy, że pochodziły one z Puszczy Niepołomickiej - lasów ówcześnie chronionych, bo należących do króla. Jak można interpretować ten fakt?

Gościem audycji był prof. Jarosław Adamowicz z Wydziału Konserwacji i Restauracji Dzieł Sztuki Akademii Sztuk Pięknych w Krakowie, kierownik prac konserwacyjnych i badawczych ołtarza mariackiego.

Tytuł audycji: Eureka

Prowadzi: Katarzyna Kobylecka 

Goście: dr Patryk Chudzik (Centrum Archeologii Śródziemnomorskiej UW, szef polskiej misji w Deir el-Bahari), prof. Jarosław Adamowicz (Wydział Konserwacji i Restauracji Dzieł Sztuki Akademii Sztuk Pięknych w Krakowie)

Data emisji: 14.01.2022 r. 

Godzina emisji: 19.30

ans