W 2015 roku został opublikowany artykuł, w którym Krzysztof Sacha sformułował teorię kryształów czasowych. - Mamy układ wielu ciał, np. atomy, który zaczynamy napędzać zewnętrzną okresowo zmieniającą się siłą. Mechanika kwantowa i nasza intuicja powiedziałyby, że (…) układ zacznie się również poruszać i ewaluować z tym samym okresem, z którym działamy na niego - wyjaśnia gość Jedynki.
- Okazuje się, że tu pojawia się efekt nietrywialny, który wynika z oddziaływania. Jeżeli oddziaływania są dostatecznie silne, to układ zaczyna się samoorganizować w czasie. Mimo że jest przymuszany do ruchu z pewnym okresem, to on zaczyna ewaluować z innym okresem, który jest dłuższy. Tworzy się nowy ruch okresowy i nowa struktura krystaliczna w czasie - tłumaczy Krzysztof Sacha.
Rok później to samo zjawisko zostało zaproponowane przez dwie grupy amerykańskie i jedną amerykańsko-niemiecką w innych układach, a w 2017 roku pojawiły się pierwsze eksperymenty. - Myślę, że to był moment, kiedy ta dziedzina kryształów czasowych ruszyła na dobre - twierdzi gość Programu 1.
Czym są kryształy czasowe? Czym różnią się od znanych nam kryształów przestrzennych, takich jak sól, czy diamenty? Jakie zalety posiadają i czy będzie można wykorzystać je do budowy użytecznych urządzeń, np. komputerów kwantowych? Posłuchaj w nagraniu.
Czytaj także:
Audycja "Ludzie Nauki" powstała we współpracy z Fundacją na rzecz Nauki Polskiej.
Tytuł audycji: "Ludzie Nauki" z cyklu "Eureka"
Prowadził: Krzysztof Michalski
Gość: Krzysztof Sacha (Wydział Fizyki, Astronomii i Informatyki Stosowanej Uniwersytetu Jagiellońskiego)
Data emisji: 23.12.2024 r.
Godzina emisji: 19.33
DS
Kryształy czasowe. Krzysztof Sacha z prestiżową nagrodą za sformułowanie ważnej teorii - Jedynka - polskieradio.pl