Kradzieże książek. O złodziejach literackich dzieł sztuki

Data publikacji: 07.11.2023 13:41

Ostatnia aktualizacja: 07.11.2023 13:54

Ten tekst przeczytasz w 2 minuty

W ostatnich dekadach cenne książki z bibliotek wykradali m.in. pracownicy instytucji, jak również bibliofile, Autor - Mike_shots/Shutterstock

Śledczy badają obecnie sprawę kradzieży cennych starodruków z Biblioteki Uniwersytetu Warszawskiego. Podobnych zdarzeń w przeszłości było jednak więcej. Złodziejami bywali pracownicy bibliotek, ale też prywatni bibliofile albo osoby przekonane, że poprzez kradzież... ratują książki przed złym losem.

Trwa śledztwo ws. kradzieży drogocennych woluminów ze zbiorów Biblioteki Uniwersytetu Warszawskiego. Niewykluczone, że przestępstwo jest powiązane z podobnymi zdarzeniami, do jakich doszło na Łotwie i w Estonii.
Z ostatnich dekad znamy różne przypadki kradzieży książek. Jak wymienia Magda Mikołajczuk, dopuszczali się ich czasem bibliotekarze oraz bibliofile.

Na początku listopada zostało wszczęte śledztwo w sprawie kradzieży woluminów, do jakiej doszło w Bibliotece Uniwersytetu Warszawskiego. Z tego, co do tej pory przekazali śledczy, za przestępstwo odpowiadała para młodych ludzi (kobieta i mężczyzna) podająca się za obywateli jednego z państw skandynawskich. - W pewnym momencie ta kobieta zapłaciła kartą za wyrobienie karty bibliotecznej. Może to będzie trop, by ustalić, kim byli ci ludzie i na czyje zlecenie pracowali - wyjaśnia Magdalena Mikołajczuk. - Chodziło o literaturę rosyjską, to dosyć cenne pozycje. Nie wiadomo, czy chodziło o kradzież ośmiu, czy osiemdziesięciu pozycji. Wygląda na to, że ten proceder trwał od zeszłego roku - dodaje dziennikarka radiowej Jedynki.

Podobne sytuacje miały miejsce na Łotwie i w Estonii. Stąd też podejrzenie, że za kradzieżą zbiorów BUW może stać zleceniodawca. Z Biblioteki Narodowej w Rydze wyniesiono wówczas m.in. poemat "Połtawa" Aleksandra Puszkina, wydany za jego życia w 1829 roku. Z kolei w estońskim Tartu dwóch mężczyzn, którzy mieli przejrzeć zbiory dotyczące cenzury i polityki drukarskiej w Rosji XIX wieku, zwrócili wysokiej jakości podróbki. - Wartość publikacji biblioteka szacuje na blisko 80 tys. euro - relacjonował Kamil Zalewski, korespondent Polskiego Radia w Wilnie.

Czytaj także:

Kiedy pracownik staje się złodziejem

Przestępstwa z Warszawy, Rygi i Tartu niestety nie są jedynymi przypadkami kradzieży drogocennych zbiorów literackich. Jak przypomina Magda Mikołajczuk, niejednokrotnie książki padały łupem bibliotekarzy. Wynoszenie dzieł takim złodziejom ułatwiała znajomość systemów zabezpieczeń. - Takim człowiekiem był na przykład Anders Burius, który pracował w Szwedzkiej Bibliotece Narodowej. Na przełomie XX i XXI wieku ukradł co najmniej 56 wyjątkowo cennych książek, to była wartość kilku milionów dolarów - opowiada dziennikarka.

Drugim przykładem złodzieja-bibliotekarza jest Marino Massimo De Caro, były dyrektor Biblioteki Girolamini w Neapolu, który razem ze współpracownikami wynosił książki ze zbiorów instytucji. Ponadto przywódca grupy był zręcznym fałszerzem. - Sfałszował na przykład dzieło Galileusza tak, że najlepsi eksperci się na tym nie poznali - wyjaśnia rozmówczyni Patryka Michalskiego.

Kradzież z miłości do książek

Jako drugą kategorię Magda Mikołajczuk wymienia złodziei-bibliofili. - To na przykład Stephen Blumberg. Stwierdzono u niego schizofrenię. On uważał, że ratuje książki przed zniszczeniem i dostaniem się w niepowołane ręce. Był recydywistą; odsiedział karę za kradzież książek o wartości ponad 5 milionów dolarów. Później wyszedł z więzienia i znowu kradł książki - opowiada dziennikarka.