Historia ziem polskich jest historią migracji. To w jej wyniku powstał kraj, a potem jego obszar się rozrastał. Kolejne zmiany granic prowadziły nieuchronnie do przemieszczania się ludności.
Historia migracji
W średniowieczu napływ osadników z Zachodu do Polski zdecydował o westernizacji kraju. Do Rzeczypospolitej Obojga Narodów ściągali przybysze z zachodu (Walonowie, Flamandowie, Szkoci, Niemcy, Żydzi), ze wschodu (Litwini, Rusini, Tatarzy) i południa (Wołosi, Czesi, Niemcy). W epoce rozbiorowej los Polaków ukazywano jako los wygnańców - Wielka Emigracja, zsyłka na Syberię. Konspiratorzy, przywódcy ideologiczni chronili się za granicą przed represjami.
Z czasem ziemie polskie stały się punktem wyjścia ogromnej, wielomilionowej migracji zarobkowej - do USA i innych państw. Nasz kraj przeżywał dynamiczny wzrost demograficzny, który spowodował problemy z wyżywieniem. Możliwości zapewnienia ludności wiejskiej pracy w kraju były bardzo ograniczone, musiano zatem szukać pieniędzy gdzie indziej. Wyjeżdżali również arystokraci i specjaliści.
W okresie międzywojennym, gdy nie można już było pojechać do USA czy do Niemiec, zmieniły się tylko kierunki podróży, lecz mobilność się nie zmniejszyła. Z kolei obie wojny wyrzuciły z dawnych siedzib miliony ludzi, którzy nie mieli potem dokąd wracać. Po 2004 roku zjawisko migracji ponownie się pojawia i znów przybiera znaczne rozmiary.
Muzeum Emigracji
W 2012 roku (otwarcie w 2015) w Gdyni powstało muzeum poświęcone historii polskiej emigracji.
- To pierwsza placówka w Polsce, która w tak kompleksowy sposób prezentuje historię emigracji z ziem polskich w okresie ostatnich dwustu lat. Emigracji z różnych terenów, które należały do Polski w różnych okresach historycznych. Mówi nie tylko o emigracji, ale o różnych migracjach, także o migracjach wewnątrz granic Polski, też o imigracji, o obecności innych kultur w naszym kraju - wyjaśnił w Programie 1 Polskiego Radia Szymon Jocek z Muzeum Emigracji w Gdyni.
Jak podkreślił, historii emigracji jest całe mnóstwo, każda jest inna. - W Muzeum Emigracji główny nacisk jest położony na relacje indywidualne zwykłych emigrantów - zwrócił uwagę Jocek. Jego zdaniem bardzo ciekawą kwestią jest to, jak po wyjeździe z kraju zmienia się stosunek danej osoby (i jej potomków) do polskości, do Polski. - Tych postaw jest całe mnóstwo - zaznaczył. W tym kontekście wskazał na rolę polskich parafii i organizacji polonijnych.
W audycji "Wieczór z historią" Maria Jopyk opowiedziała o osobistej historii emigracji.
Tytuł audycji: Wieczór z historią
Prowadzi: Lech Makowiecki
Gość: Maria Jopyk i Szymon Jocek (Muzeum Emigracji w Gdyni)
Data emisji: 24.02.2020 r.
Godzina emisji: 23.05
Jedynka/polska1.pl/kk
Muzeum Emigracji w Gdyni. Historia ziem polskich jest historią migracji - Jedynka - polskieradio.pl