Do Gdańska powróciło dwadzieścia sześć rycin z kolekcji Jakoba Kabruna

Urodził się w roku 1759, zmarł w 1814. Wyznawał oświeceniowe przekonanie, że dzięki sztuce i edukacji ludzie stają się lepsi. Stosował zasadę, według której ktoś kto wzbogacił się znacznie, powinien przyczynić się do rozwoju społeczności, z której się wywodzi. "Niedawno człowiek, w którego posiadaniu znalazło się 26 rycin z kolekcji Kabruna, rozproszonej w czasie II wojny światowej, zwrócił je do Muzeum Narodowego w Gdańsku - mówi Michał Montowski.

Pro publico bono?

Alicja Andrzejewska-Zając z Oddziału Sztuki Dawnej Muzeum Narodowego w Gdańsku przypomina, że większość bogatych mieszkańców miasta nie ograniczała się do gromadzenia majątku. Oni również otaczali się pięknymi przedmiotami. - Kabrun należał także do tej elity intelektualnej i finansowej Gdańska. W związku z tym majątek przekuł we wspaniałą kolekcję dzieł sztuki - podkreśla. Oprócz kilkunastu tysięcy rycin autorstwa wybitnych artystów posiadał niemal 350 dzieł malarskich.

Jakob był pierwszym kolekcjonerem w Gdańsku, który zdecydował się przekazać swoją kolekcję na użytek publiczny. - Dla miasta był to problem. Nie wiedziano, co z tą kolekcją zrobić. Nie było miejsca, w którym można byłoby ją prezentować - wspomina Andrzejewska-Zając. Dodaje, że zanim w roku 1872 zbiory trafiły do siedziby nowego muzeum, wędrowały z miejsca na miejsce. - Być może przez to ogromny, liczący prawie 11 tys. rycin, zbiór został uszczuplony o niemal 4 tys. obiektów - analizuje.

Kolekcja kompletowana metodycznie

Kabrun zgromadził również pokaźną bibliotekę, świadczącą o jego bardzo szerokich zainteresowaniach. Dużą część zbiorów zajmowały leksykony poświęcone sztuce. - Część z tych książek zachowała się do dzisiaj w bibliotece Polskiej Akademii Nauk w Gdańsku. Udało mi się znaleźć informacje zapisane na marginesach książek, świadczące o metodycznym podejściu Jakuba do swojej kolekcji. Oznaczał w książkach te dzieła sztuki, które już posiadał - tłumaczy gość audycji.

Pod koniec II wojny światowej część kolekcji rycin, obrazów, rysunków, ksiąg i map wywieziono do Turyngii, część do Moskwy, a część została rozproszona. W 1956 do Gdańska wróciły z Moskwy 1543 grafiki, później udało się odzyskać zaledwie 13 rycin. Teraz do zbiorów Muzeum Narodowego w Gdańsku wróciło kolejnych 26. - Odzyskane ryciny przechodzą zabiegi konserwatorskie i w tej chwili jeszcze nie można ich oglądać - podsumowuje Michał Montowski. 

Fb/Muzeum Narodowe w Gdańsku